نویسنده:ابراهیم پور حسین

اشاره:

در این مقاله به معرفی جایگاه سلمان فارسی، این صحابی ایرانی پیامبر اکرم(ص) در عصر ظهور می پردازیم.

در روایات متعددی از حضرت سلمان (ره) به عنوان یکی از رجعت کنندگان؛یعنی کسانی که در عصر ظهور دوباره به جهان باز می گردند تا امام مهدی (ع) را یاری کنند و آن دوران خوش را دریابند، یاد شده است. دریکی از این روایات که از امام صادق (ع) نقل شده است، در این باره چنین می خوانیم: به همراه قائم -درود خدا بر او باد- بیست و هفت نفر مرد از پشت کوفه خارج می شوند؛پانزده نفر از قوم موسی -درود خدا بر او باد- همان کسانی که به حق راهنمایی و به آن داوری می کردند؛ هفت نفر از اصحاب کهف، یوشع بن نون [وصی حضرت موسی]، سلمان، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر. آن ها در پیشگاه او یاران و حاکمان خواهند بود».(1)در روایت مفصلی که سلمان (ره) از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل کرده است، آن حضرت، پس از معرفی همه جانشینان خود از امام علی(ع) تا امام مهدی (ع) خطاب به سلمان می فرماید: «ای سلمان! به درستی که تو او را در خواهی یافت و هم چنین همه کسانی که مانند تو هستند و کسانی که ولایت او را پذیرفته و به معرفت او دست یافته اند. [در این جا سلمان می گوید:] شکر خدا رابه جای آوردم و گفتم: آیا من تا زمان او عمر خواهم کرد؟ پس، آن حضرت این سخن خدای تعالی را خواند: «پس آن گاه که وعده [تحقق] نخستین آن دو فرا رسد، بندگانی از خود را که سخت نیرومندند بر شما می گماریم تا میان خانه ها [یتان برای قتل و غارت شما] به جست و جو در آیند و این تهدید تحقق یافتنی است. پس[از چندی] دوباره شما را بر آنان چیره می کنیم و شما را با اموال و پسران یاری می دهیم و [تعداد] نفرات شما را بیشتر می گردانیم».(2)سلمان می گوید: [در این هنگام] گریه و شوق من فزونی گرفت و گفتم: ای پیامبر خدا! آیا این [موضوع] عهدی از سوی شماست؟
پس فرمود: آری به خدایی که مرا به حق فرستاد، این بر عهدی است از سوی من، علی، فاطمه، حسن،حسین، نُه [امام جانشین]، همه کسانی که از ماو با ما هستند و در راه ما ستمی دیده اند. سوگند به خدا، بی تردید در آن زمان ابلیس و سپاهیان او و [هم چنین] همه کسانی ایمان خالص یا کفر خالص داشته اند، برای او (امام مهدی) حاضر می شوند تا [ستمگران] قصاص شوند و به مجازات خود برسند. پروردگارت به هیچ کس ستم نمی کند. آن چه گفتم تأویل این آیه است که:«و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرودست شده بودند،منت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم،و ایشان را وارث [زمین] کنیم، و در زمین قدرتشان دهیم [و از طرفی] به فرعون و هامان و لشکریانشان آن چه را که از جانب آنان بیمناک بودند، بنمایانیم».(3)سلمان می گوید: «از پیشگاه آن حضرت برخاستم در حالی که هیچ نگران نبودم که من مرگ را دیدار کنم، یا مرگ مرا».(4)در مورد آیاتی که پیامبر اسلام(ص) در ابتدای این روایت شریف به آن ها استناد می کنند، باید گفت که این آیات در ابتدای سوره اسرا و پس از اشاره به ماجرای بنی اسرائیل وارد شده است. در ایه قبل از این دو آیه چنین می خوانیم: «و در کتاب [آسمانی شان] به فرزندان اسرائیل خبر دادیم که: «قطعاً دوباره در زمین فساد خواهید کرد و قطعاً به سر کشی بسیار بزرگی بر خواهید خاست».(5)
آیات یاد شده از جمله آیاتی هستند که در روایات اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به هنگام گفت و گو از موضوع رجعت به آن ها استشهاد شده است.(6)

پی نوشت ها:

1.شیخ مفید الارشاد، ص 365، بحارالأنوار، ج 52، ص 346، ح 92.
2.سوره اسرا (17)، آیات 5و6.
3.سوره قصص (28)، آیه 5.
4.محمد بن جریر طبری، دلائل الامامه، ص 447-450، ح 424، سید هاشم بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، ج 4، ص 533، بحارالأنوار، ج 25، ص 7 و 8، ح 9.
5.سوره اسراء (7)، آیه 4.
6.ر.ک: دلائل الامامه، ص 539، ح 522، البرهان، ج4، ص 531-537.
منبع: نشریه موعود، شماره 106