قبر جناب سلمان (ره) در مدائن ، در کرانه شرقى رود دجله است . زیارت سلمان در این مکان ، پیوند روحى و معنوى با سلمان است و ارزش گذارى به فضیلت هاى اوست و الهام گرفتن از علم و تقوا و انسانیت و کمالات این مرد بزرگ ، از عجم ، که در کمال و رتبه به جائى رسید که از خاندان نبوت محسوب شد و به سلمان محمدى معروف گشت و مدال افتخارآمیز «سلمان منا اهل البیت» را از حضرت رسول ، دریافت نمود. مقام والا و روح بلند سلمان ، همچنانکه در حال حیات، آموزنده و الهام بخش بود، پس از وفات هم براى پویندگان راه معنى و جویندگان حقیقت و راستى ، الگو و درس آموز است.
حکایت زیارت سلمان توسط آیت الله انصاری همدانی
مرحوم آیه الحقّ عارف بالله حاج شیخ محمد جواد انصاری همدانی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند:
من در سابق الایّام به زیارت قبر غیر معصوم و امام نمی رفتم ، چون تصوّر می کردم که فقط از قبور ائمه علیهم السلام که به مقام طهارت مطلقه رسیده اند بسط و گشایش حاصل می شود، ولی از قبور غیر آنها اثری مترتّب نیست تا در سفر اوّلی که به عتبات عالیات با جمعی از شاگردان روحانی خود به جهت زیارت مشرّف شدیم؛ یک روز در ایّام اقامت در کاظمین علیهماالسلام برای تماشای بنای مدائن و ایوان شکسته کسری ـ که حقّاً موجب عبرت بود ـ از بغداد به صوب مدائن رهسپار شدیم و پس از تماشای مدائن و بجای آوردن دو رکعت نماز در آن ایوان که مستحبّ است ، به سمت قبر سلمان ـ که در قُرب آن ایوان قرار دارد ـ به راه افتادیم و ما در کنار قبر سلمان نه به جهت زیارت بلکه به جهت رفع خستگی و استراحت با جمیع دوستان نشسته بودیم که ناگهان سلمان از ما پذیرائی نمود و خود را به صورت واقعیّه خود نشان داد و به حقیقت خود تجلّی نمود. چنان روح او لطیف و صاف و بدون ذرّه ای از کدورت و چنان واسع و زلال بود که ما را در یک عالم از لطف و محبّت و سعه و صفا فرو برد؛ و چنان در فضای وسیع و لطیف و بدون گره از عالم معنی ما را داخل کرد که حقّاً مانند فضای بهشت پر لطف و صفا و چون ضمیر منیر عارف بالله ، مانند آبِ صافی ، زلال و مانند هوا لطیف بود.
ناگهان سلمان از ما پذیرائی نمود و خود را به صورت واقعیّه خود نشان داد و به حقیقت خود تجلّی نمود. چنان روح او لطیف و صاف و بدون ذرّه ای از کدورت و چنان واسع و زلال بود که ما را در یک عالم از لطف و محبّت و سعه و صفا فرو برد؛
من از اینکه به جهت زیارت در کنار قبر او نیامده بودیم شرمنده شدم و سپس به زیارت پرداختیم ؛ و از آن پس نیز به زیارت قبور غیر ائمّه طاهرین علیهم السّلام هم ، از علماء بالله و مقرَّبان و اولیاء خدا می روم و مدد می گیرم و به زیارت قبور مؤمنین در قبرستان می روم ، و به شاگردان خود توصیه نموده ام که از این فیض الهی محروم نمانند.
زیارت جناب سلمان
السَّلَامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ السَّلَامُ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلَامُ عَلَى الْأَئِمَّهِ الْمَعْصُومِینَ الرَّاشِدِینَ السَّلَامُ عَلَى الْمَلَائِکَهِ الْمُقَرَّبِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ رَسُولِ اللَّهِ الْأَمِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُودَعَ أَسْرَارِ السَّادَهِ الْمَیَامِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّهَ اللَّهِ مِنَ الْبَرَرَهِ الْمَاضِینَ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ أَطَعْتَ اللَّهَ کَمَا أَمَرَکَ وَ اتَّبَعْتَ الرَّسُولَ کَمَا نَدَبَکَ وَ تَوَلَّیْتَ خَلِیفَتَهُ کَمَا أَلْزَمَکَ وَ دَعَوْتَ إِلَى الِاهْتِمَامِ بِذُرِّیَّتِهِ کَمَا وَقَّفَکَ وَ عَلِمْتَ الْحَقَّ یَقِینا وَ اعْتَمَدْتَهُ «1» کَمَا أَمَرَکَ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ بَابُ وَصِیِّ الْمُصْطَفَى وَ طَرِیقُ حُجَّهِ اللَّهِ الْمُرْتَضَى وَ أَمِینُ اللَّهِ فِیمَا اسْتُودِعْتَ مِنْ عُلُومِ الْأَصْفِیَاءِ أَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ النَّبِیِّ النُّجَبَاءِ الْمُخْتَارِینَ لِنُصْرَهِ الْوَصِیِّ أَشْهَدُ أَنَّکَ صَاحِبُ الْعَاشِرَهِ وَ الْبَرَاهِینِ وَ الدَّلَائِلِ الْقَاهِرَهِ وَ أَقَمْتَ الصَّلَاهَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أَدَّیْتَ الْأَمَانَهَ وَ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ صَبَرْتَ عَلَى الْأَذَى فِی جَنْبِهِ حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ جَحَدَکَ حَقَّکَ وَ حَطَّ مِنْ قَدْرِکَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ آذَاکَ فِی مَوَالِیکَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ أَعْنَتَکَ فِی أَهْلِ نَبِیِّکَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ لَامَکَ فِی سَادَاتِکَ لَعَنَ اللَّهُ عَدُوَّ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ ضَاعَفَ عَلَیْهِمُ الْعَذَابَ الْأَلِیمَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَیْکَ یَا مَوْلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رُوحِکَ الطَّیِّبَهِ وَ جَسَدِکَ الطَّاهِرِ وَ أَلْحَقَنَا بِمَنِّهِ وَ رَأْفَتِهِ إِذَا تَوَفَّانَا بِکَ وَ بِمَحَلِّ السَّادَهِ الْمَیَامِینِ وَ جَمَعَنَا مَعَهُمْ بِجِوَارِهِمْ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى إِخْوَانِکَ الشِّیعَهِ الْبَرَرَهِ مِنَ السَّلَفِ الْمَیَامِینِ وَ أَدْخَلَ الرَّوْحَ وَ الرِّضْوَانَ عَلَى الْخَلَفِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَلْحَقَنَا وَ إِیَّاهُمْ بِمَنْ تَوَلَّاهُ مِنَ الْعِتْرَهِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَیْکَ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُه. *
سلام و تحیت بر رسول خدا، محمد بن عبدالله خاتم پیغمبران؛ سلام بر حضرت على امیرالمؤ منین سید اوصیاء پیغمبران؛ سلام بر امامان صاحب مقام عصمت و پیشواى ارشاد خلق؛ سلام بر فرشتگان مقرب حق؛ سلام بر تواى هم صحبت و صاحب (سرّ) رسول خدا امین وحى الهى؛ سلام بر تواى ولى (خدا و) دوست حقیقى خاص امیرالمؤمنین؛ سلام بر تواى مخزن ودایع و اسرار على علیه السلام بزرگ اهل خیر و سعادت؛ سلام بر تو اى باقیمانده از نیکویان عالم در همه ادوار گذشته سلام بر تو اى اباعبدالله ؛ سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد. گواهى مى دهم که تو، بدان سان که مامور بودى ، خدا را اطاعت کردى و بدان سان که رسول خدا تو را دعوت کرد، او را اجابت کردى و پیروى نمودى و خلیفه پیغمبر خدا (على علیه السلام) را آنسان که بر تو فرض و لازم گردانید یارى کردى و امت را چنانکه دانستى (و توانستى ) با همت و احترام ذریه پیغمبر دعوت (و ارشاد) نمودى ، و طریق حق را چنانکه خدا امر فرمود بطور یقین دانستى و بر آن استوار بودى . گواهى مى دهم که تو درگاه (علم) وصى محمد مصطفى و طریق حجت خدا، على مرتضائى و در آنچه به تو ودیعه سپردند از علوم و اسرار خاصان ، حق امانت خدا را نگاه داشتى و گواهى مى دهم که تو از اهل بیت برگزیده با شرافت پیغمبر بودى که براى یارى وصى او مهیا بودند و نیز گواهى مى دهم که تو صاحب عاشره هستى (صاحب مقام و هم ایمان که آخرین رتبه است یا از عشره مبشره هستى) و صاحب ادله و براهین بسیار محکم و روشن و قاهر (بر افکار خلق) و تو ارکان نماز را به پا داشتى و زکات به مستحقان دادى و امر به معروف و نهى از منکر نمودى و امانت الهى را ادا کردى و براى خدا و رسول امت را ناصح و خیرخواه بودى و براى طرفدارى دین خدا همه عمر صبر بر آزار (دشمنان) کردى هم هنگام مرگ و رحلت به کرم و رافتش ملحق گرداند و در آن جایگاه (بهشت عدن) که بزرگان اهل خیر و سعادت را ملحق سازد و ما را در بهشت هاى پر نعمت به جوار آنان با آنها جمع فرماید. درود و رحمت خدا بر تو باد اى ابا عبدالله و رحمت و تحیت خدا بر برادران تو از شیعیان نیکوکار گذشته باد و نشاط و خشنودى بر آیندگان اهل ایمان وارد سازد و ما و آنها را همه به آنان که دوست شان مى داریم که عترت پاک پیغمبرند ملحق فرماید. سلام و رحمت و برکات خدا بر تو و بر همه آنان باد.
پی نوشت:
* بحارالأنوار، ج99، ص 287.
منابع:
مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، چاپ بیروت.
محدثی، جواد، آشنایی با اسوه ها.
کتابخانه اینترنتی طهور.
