چهل حدیث همت و کار

إِنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لَا یُکَفِّرُهَا صَلَاهٌ وَ لَا صَدَقَهٌ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا یُکَفِّرُهَا قَالَ الْهُمُومُ فِی طَلَبِ الْمَعِیشَه

بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سوال شد یا رسول الله!پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمود : جدیت و تلاش در طلب معیشت

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج‏13، ص 13
حدیث (4) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :

الْعِبَادَهُ عَشَرَهُ أَجْزَاءٍ تِسْعَهُ أَجْزَاءٍ فِی طَلَبِ الْحَلَال

عبادت ده جز است که نه جز آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج‏13، ص 12
حدیث (5) امام علی علیه السلام :

الْعَمَلَ الْعَمَلَ ثُمَّ النِّهَایَهَ النِّهَایَهَ وَ الِاسْتِقَامَهَ الِاسْتِقَامَهَ ثُمَّ الصَّبْرَ الصَّبْرَ وَ الْوَرَعَ الْوَرَعَ إِنَّ لَکُمْ نِهَایَهً فَانْتَهُوا إِلَى نِهَایَتِکُم

کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید ؛ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید.

نهج البلاغه (للصبحی صالح) ص 252
حدیث (6) امام علی علیه السلام :

قَلِیلٌ تَدُومُ عَلَیْهِ أَرْجَى مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْه

کار (خیر) اندک ، که بر آن مداومت ورزی ، از کار بسیار که از آن خسته شوی ، امیدوار کننده تر است

نهج البلاغه (للصبحی صالح) ص 525 ، ح 278
حدیث (7) حضرت علی علیه السلام :

عَلَیْکُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَاد

بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدن

وسایل الشیعه ج 1 ، ص 92 ، ح 217
حدیث (8) امام علی علیه السلام :

إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ فَإِنَّ شِدَّهَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنْه

هر گاه از کاری ترسیدی ، خود را به کام آن بینداز ، زیرا ترس شدید از آن کار ، دشوارتر و زیان بار تر از اقدان به آن کار است.

نهج البلاغه (صبحی صالح ) ص 501 ، ح175
حدیث (9) حضرت علی علیه السلام :

طاعه اللّه سبحانه لا یجوزها الا من بذل الجد و استفرغ الجهد

به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیرد

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم ج 7 ، ص 219
حدیث (10) امام علی علیه السلام :

الشَّرَفُ بِالْهِمَمِ الْعَالِیَهِ لَا بِالرِّمَمِ الْبَالِیَه

شرافت به همت های بلند است نه به استخوان های پوسیده

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10273
حدیث (11) امیرالمومنان علیه السلام :

اقْصِرْ هِمَّتَکَ عَلَى مَا یَلْزَمُکَ وَ لَا تَخُضْ فِیمَا لَا یَعْنِیک

همت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه به کارت نمی آید پی گیری مکن

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 477 ، ح 10936
حدیث (12) امام علی علیه السلام :

الْمَرْءُ بِهِمَّتِهِ لَا بِقُنْیَتِه

ارزش انسان به همت اوست ، نه به ثروت او

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 447 ، ح 10264
حدیث (13) حضرت علی علیه السلام :

قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِه

اندازه هر کس به اندازه همت اوست

نهج البلاغه (صبحی صالح ) ص 477 ، ح 47 – تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 93 ، ح 1627
حدیث (14) امام علی علیه السلام :

الْکَرَمُ نَتِیجَهُ عُلُوِّ الْهِمَّه

کرامت زاییده بلند همتی است

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 382 ، ح 8678
حدیث (15) امیرالمومنین علی علیه السلام :

کَفَى بِالْمَرْءِ غَفْلَهً أَنْ یَصْرِفَ هِمَّتَهُ فِیمَا لَا یَعْنِیه‏

از غفلت برای آدمی همین بس که همتش را در آنچه به کارش نمی آید ، صرف کند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 477 ، ح 10942
حدیث (16) امام علی علیه السلام :

کُنْ بَعِیدَ الْهِمَمِ إِذَا طَلَبْتَ کَرِیمَ الظَّفَرِ إِذَا غَلَبْت

هر گاه در پی چیزی هستی ، بلند همت باش و آن گاه که چیره شدی ، در پیروزی کریم باش

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10276
حدیث (17) امیر المومنین علی علیه السلام :

آفَهُ النُّجْحِ الْکَسَل

آفت موفقیت تنبلی است

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 463 ، ح 10617
حدیث (18) امام علی علیه السلام :

مَنْ دَامَ کَسَلُهُ خَابَ أَمَلُه

کسی که پیوسته تنبلی کند ، در رسیدن به آرزویش ناکام ماند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 463 ، ح 10627
حدیث (19) امیرالمومنین علی علیه السلام :

مِنْ سَبَبِ الْحِرْمَانِ التَّوَانِی

یکی از عوامل محرومیت سستی (در کار ) است

تحف العقول ص 80
حدیث (20) امام علی علیه السلام :

ضَادُّوا التَّوَانِیَ بِالْعَزْم

با عزم و اراده به جنگ سستی بروید

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 476 ، ح 10908
حدیث (21) امام حسن مجتبی علیه السلام :

لَا مُرُوَّهَ لِمَنْ لَا هِمَّهَ لَه

کسی که همت ندارد مروت ندارد

کشف الغمه (ط-القدیمه) ج 1 ، ص 571 – بحار الانوار (ط-بیروت) ج 75 ، ص 111
حدیث (22) امام حسن مجتبی علیه السلام :

اتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ جِدُّوا فِی الطَّلَبِ وَ تُجَاهَ الْهَرَبِ وَ بَادِرُوا الْعَمَلَ قَبْلَ مُقَطَّعَاتِ النَّقِمَاتِ وَ هَاذِمِ اللَّذَّات

ای بندگان خدا ! تقوا پیشه کرده و برای رسیدن به خواسته ها تلاش کنید و از کارهای ناروا بگریزید و قبل از آنکه ناگواری ها به شما روی آورند و نابود کننده لذات (مرگ) فرا رسد ، به کار (های نیک) مبادرت ورزید

تحف العقول ص 236 – بحارالانوار( ط – بیروت) ج 75 ، ص 109
حدیث (23) امام حسن مجتبی علیه السلام :

و اعمل لدنیاک کأنّک تعیش أبدا و اعمل لآخرتک کأنّک تموت غدا

برای دنیایت چنان کار کن که گویا برای همیشه (در این دنیا) خواهی بود. و برای آخرتت (نیز چنان) سعی و تلاش کن که گویا فردا از این دنیا خواهی رفت

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 12 ، ص 52 ، ح 13489 – بحارالانوار(ط – بیروت) ج 44 ، ص 139
حدیث (24) امام صادق علیه السلام :

اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَل

بار خدایا ، من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می برم

من لا یحضره الفقیه ج 1 ، ص 335 ، ح 981
حدیث (25) امام محمد باقر علیه السلام :

إِیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَر

از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز ، زیرا که این دو کلید هر بدی می باشند

تحف العقول ص 295
حدیث (26) امام محمد باقر علیه السلام :

إِنِّی لَأُبْغِضُ الرَّجُلَ أَوْ أُبْغِضُ لِلرَّجُلِ أَنْ یَکُونَ کَسْلَاناً [کَسْلَانَ‏] عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ وَ مَنْ کَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکْسَلُ

من مردی را که در کار دنیایش تنبل باشد مبغوض میدارم و کسی که در کار دنیا تنبل باشد ، در کار آخرتش تنبل تر است

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 85 ، ح 4
حدیث (27) امام محمد باقر علیه السلام :

إِیاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَه

از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 85 ، ح 2
حدیث (28)امام جعفر صادق علیه السلام :

ترک التجاره ینقص العقل

رها کردن کسب و کار ، عقل را کم می کند

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 148 ، ح 1
حدیث (29) امام جعفر صادق علیه السلام :

کُلُّ ذِی صِنَاعَهٍ مُضْطَرٌّ إِلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ یَجْتَلِبُ بِهَا الْمَکْسَبَ وَ هُوَ أَنْ یَکُونَ حَاذِقاً بِعَمَلِهِ مُؤَدِّیاً لِلْأَمَانَهِ فِیهِ مُسْتَمِیلًا لِمَنِ اسْتَعْمَلَهُ

هر اهل فنی برای موفقیت در کسب و کار خود به سه مطلب نیازمند است : تخصص و باهوشی در فن و حرفه مورد نظر؛ امین باشد و در کار و مال مردم ، امانت و درستی را حفظ کند. با کارفرما و صاحب کار ، خوش برخورد و خوش قلب باشد

تحف العقول ص 322
حدیث (30) امام جعفر صادق علیه السلام :

مَنْ طَلَبَ التِّجَارَهَ اسْتَغْنَى عَنِ النَّاس

هر کس دنبال تجارت رود از مردم بی نیاز می شود

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 148 ، ح 3
حدیث (31) امام جعفر صادق علیه السلام :

یَا هِشَامُ إِنْ رَأَیْتَ الصَّفَّیْنِ قَدِ الْتَقَیَا فَلَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ فِی ذَلِکَ الْیَوْم

اگر در خط مقدم جبهه ، درگیری شروع شد ، باز هم کار کردن و طلب روزی را در آن روز ترک نکن

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 78 ، ح 7
حدیث (32) امام جعفر صادق علیه السلام :

الْکَادُّ عَلَى عِیَالِهِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّه

کسی که خود را برای روزی خانواده اش به زحمت می اندازد و کار می کند مانند رزمنده ایست که در راه خدا می جنگد

کافی (ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 88 ، ح 1
حدیث (33) امام جعفر صادق علیه السلام :

أُوصِیکَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَنْفَعُ اجْتِهَادٌ لَا وَرَعَ فِیه

تو را به تقوای الهی و پارسایی و کوشش سفارش می کنم و بدان که کوششی که در آن پارسایی نباشد ، سودی نمی دهد

کافی (ط – الاسلامیه) ج 2 ، ص 76 ، ح 1
حدیث (34)امام جعفر صادق علیه السلام :

لَا تَکْسَلُوا فِی طَلَبِ مَعَایِشِکُمْ فَإِنَّ آبَاءَنَا کَانُوا یَرْکُضُونَ فِیهَا وَ یَطْلُبُونَهَا

در طلب روزی و نیازهای زندگی تنبلی نکنید ، چرا که پدران و نیاکان ما به دنبال آن می دویدند و آن را طلب می کردند

من لا یحضره الفقیه ج 3 ، ص 157 ، ح 3576
حدیث (35) امام جعفر صادق علیه السلام :

لَا تَکْسَلْ عَنْ مَعِیشَتِکَ فَتَکُونَ کَلًّا عَلَى غَیْرِک

در معاش دنیوی خود تنبلی مکن که سربار دیگران باشی

کافی (ط – الاسلامیه) ج 5 ، ص 86 ، ح 9
حدیث (36) امام موسی کاظم علیه السلام :

إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَیُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوَّامَ إِنَّ اللَّهَ لَیُبْغِضُ الْعَبْدَ الْفَارِغ

خداوند دشمن بنده ای است که زیاد می خوابد و بیکار است

وسایل الشیعه ج 17 ، ص 58 ، ح 21972
حدیث (37) امام رضا علیه السلام :

إِنَّ الَّذِی یَطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یَکُفُّ بِهِ عِیَالَهُ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّه

کسی که دنبال روزی می رود تا آبروی خود و خانواده اش را حفظ کند اجر و پاداشش از رزمنده ای که در راه خدا جنگ می کند بیشتر است

تحف العقول ص 445
حدیث (38) امیر المومنین علی علیه السلام :

أَحْسَنُ الشِّیَمِ شَرَفُ الْهِمَم

نیکوترین خصلت ها ارجمندی همت هاست

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10274
حدیث (39) حضرت علی علیه السلام :

مَنْ رَقَى دَرَجَاتِ الْهِمَمِ عَظَّمَتْهُ الْأُمَم

هر که بر نردبان همت ها بالا رود ، ملت ها او را بزرگ دارند

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 448 ، ح 10270
حدیث (40) امام محمد باقر علیه السلام :

لَا شَرَفَ کَبُعْدِ الْهِمَّه

هیچ شرافتی چون بلند همتی نیست

تحف العقول ص 286 – بحار الانوار (ط –بیروت) ج 75 ، ص 165

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید