شهید مدرس(ره) از نگاه بزرگان
مدرس از نگاه امام خمینی (ره)
در میان فقها ، علما و مجتهدانی که حضرت امام خمینی (ره) به تعظیم و تکریم آنان پرداخته است ، شاید هیچ کس بیش از شهید مدرس مورد تجلیل قرار نگرفته باشد . عظمتی که امام (ره) برای این انسان مبارز قائل بود ، سبب شد تا دستور دهد زیارتگاهی برای او احداث شود . امام یگانه فردی است که آن گونه که باید مدرس را شناخت . مدرس با امام مشابهت های فکری داشت و چون سه عنصر فقاهت و سیاست در مدرس جمع بود به او آنچنان امتیاز و برجستگی داد که امام امت برای آن پیر فقه عرفان و سیاست این همه عزت و کرامت قائل شود .
در قسمتی از حکم تاریخی مورخه 28 شهریور 1363 امام مبنی بر بازسازی مزار مدرس آمده است :
« … در واقع شهید بزرگ ما مرحوم مدرس که القاب برای او کوتاه و کوچک است ، ستاره درخشانی بود بر تارک کشوری که از ظلم و جور رضاشاهی تاریک می نمود و تا کسی آن زمان را درک نکرده باشد ، ارزش این شخصیت عالیمقام را نمی تواند درک کند . ملت ما مرهون خدمات و فداکاریهای اوست و اینک که با سربلندی ازبین ما رفته ، بر ماست که ابعاد روحی و بینش سیاسی – اعتقادی او را هر چه بهتر بشناسیم و بشناسانیم و با خدمت ناچیز خود مزار شریف و دور افتاده او را تعمیر و احیاء نمائیم .
دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت ا… خامنه ای
« شناخت رضا خان و پیش بینی عاقبت شومی که سلطه و سلطنت او می توانست به بار آورد ، در آغاز برا ی همگان آسان نبود ، کمترکسی می توانست از برای آن همه تظاهروادعا که همچون نقابی صورت کریه رضا خان را پوشانده بود، چهره او را تشخیص دهد .
در میان آن گروه معدودی که صاحب چنین تشخیص بودند کمتر کسی این شهامت را داشت که آنچه را دانسته بر ملا کند و از همان ابتدای امر قَد عَلم کرده ، با او به مخالفت برخیزد . در چنین حالی مدرس کسی بود که با فراست خویش هم ماهیت ضد اسلامی و ضد مردمی رضا خان را تشخیص داد و هم با شجاعت کم نظیری با او به مبارز پرداخت . »
مدرس به عنوان یک روحانی که از چشمه فیاض دین رهایی بخش و انسان ساز سیراب بود ، در انجام تکلیف الهی و شرعی خویش – که مبارزه با ظلم و فساد و اختناق را سر لوحه احکام خویش دارد – تنها بودن را بهانه سکوت قرار نداد و چه بسا که در بسیاری از جریانات سیاسی کشور تنها یک فریاد بود که پرده خفقان حاکمه را می درید و آن فریاد خروش دشمن شکن مدرس بود … مدرس به حق افتخار جامعه روحانیت – به خصوص در قرن حاضر – و نمونه ای از مقاومت جامعه روحانیت در همه زمانهاست … پرچم مبارزه ای که شهید مدرس برافراشت ، هیچگاه بر زمین نیفتاد ؛ مبارزه بی امان مدرس علیه هر آنچه غیر خدایی است ، هنوز در جامعه ما ادامه دارد .
حضرت آیت ا… خامنه ای در سال 67 در مراسم افتتاح آرامگاه شهید مدرس (ره) فرمودند :
حدود سی سال پیش کسی نمی دانست مدرس که بود ؟ برای چه در شهر غربت به دست مزدوران شهید شد ؟ ولی امروز نورافشانی خورشید انقلاب در این جهان ، چهره مدرس ها را روشن کرد .
استعمار می دانست تا وقتی اسلام در بین ملت وجود دارد کاری نمی تواند بکند و سید حسن مدرس کسی بود که هوشیارانه از اسلام دفاع می کرد و زمانی که او در بَدر شهرها و دهات خراسان بود کسی فکر نمی کرد که روزی به عنوان امازاده ای برای عاشقان خدا در بیاید
گزیده سخنان حضرت امام خمینی (ره) در مورد شهید آیت ا… مدرس (ره)
* مرحوم مدرس ستاره ای درخشان بود بر تارک کشوری که از ظلم و جور رضاشاهی تاریک می نمود .
* مدرس وارسته بود وابسته به هوای نفس نبود .
* مدرس مرد قدرتمندی بود برای اینکه الهی بود می خواست برای خدا کار کند و از کسی نمی ترسید .
مدرس در برابر رضاخان (قلدر ) ایستاد برای اینکه از هواهای نفسانی آزاد بود .
* زندگی مدرس پایین تراز زندگی مردم عادی بود .
* مدرس با آنکه در اوج مسائل سیاسی بود وقتی که درس می گفت انگارکه در دنیا هیچ کار دیگری ندارد .
گزیده سخنان مقام معظم رهبری حضرت آیت ا خامنه ای در مورد شهید آیت ا… مدرس (ره)
* ما با تجلیل از شهید مدرس در حقیقت به همه ارزشهایی ارج می نهیم که در وجود این اسوه فضیلت متجلی بود .
* پرچم مبارزه ای که شهید مدرس بر افراشت هیچگاه بر زمین نیفتاد .
* مبارزه بی امان مدرس علیه هر آنچه غیر خدایی است هنوز هم در جامعه ما ادامه دارد .
* سید حسن مدرس کسی بود که هوشیارانه از اسلام دفاع می کرد .
* سه عنصر فقاهت ، صداقت و سیاست در شهید مدرس جمع بود .
* شهید آیت ا… مدرس نمو نه ا ی از مقاومت جامعه روحانیت در همه زمانهاست .
سخنان برگزیده شهید آیت ا… مدرس (ره)
* اگربرای عظمت اسلام و سعادت و آزادی ملت و سر زمین ایران زندگی و هستی خودرا فدا کنم. تنها به وظیفه انسانیت عمل کرده ام .
* شجاع آن است که موافق عقیده اش بگوید و عمل کند
* باید جان انسان از هرگونه قید و بندی آزاد باشد تا مراتب انسانیت و آزادگی خویش را حفظ نماید .
* من با سیاستهایی که آزادی و استقلال ملت ایران و جهان اسلام را تهدید می کند مبارزه می کنم .
* عاقل تا بصیرت پیدا نکند سزاوار نیست سخن بگوید .
* تا علم در مملکت ما قدر و قیمت پیدا نکند مشکل ما حل نمی شود و از دنیا عقب می مانیم .
* ارشاد از روی جهل غیر از فساد و ظلالت نتیجه ندارد
* حقیقت زندگی آزادی است اگر انسان آزاد نباشد مرگ و زندگی اش یکسان است .
* من دوست ندارم در زندگی به کسی محتاج شوم زیرا چیزی که استقلال و آزادی عقیده را از میان می برد احتیاج است .
* امور مملکت با اظهار عقیده و ایراد حل نمی شود باید به عمل پرداخت .
* تا وقتیکه ظلم هست . همه جا زندان است .
* علت اینکه من هرحرف حقی را بدون ترس به زبان می آورم به خاطرآنست که از کسی چیزی نمی خواهم .
* نیروی ملت قوی ترین نیرویی است که می تواند با هر دسیسه و تهاجمی مقابله کند .
* قبر من هر کجا باشد زیارتگاه خواهد شد ، ولی تو در جایی میمیری که نه آب باشد و نه آبادانی . ( خطاب به رضا خان)
داستانهایی از زندگی شهید مدرس(ره)
سفارش استخدام
روز ی طلبه ای نزد مدرس آمد ، او در نامه ای نوشته بود : اجازه بفرمائید وزارت معارف به عنوان معلم استخدام شوم . مدرس روی یک قطعه کاغذ نوشت : آقای وزیر معارف ، حامل نامه یکی از دزدان است و قصد همکاری با شما را دارد . گردنه ای به وی واگذار کنید .
طلبه نامه را گرفت و رفت . پس از چند لحظه خحالت زده بازگشت و از مدرس پرسید که چرا در نامه او را دزد خوانده است ؟ مدرس گفت : اگر بگویم که تو شخص فاضل و متدینی هستی ، تو را راه نمی دهم . برو نامه را ببر . او نامه را برد و فردای آن روز خدمت مدرس رسید و گفت : آقا استخدام شدم و مدیریت یک مدرسه را هم به من دادند .
حمایت مدرس از دزدان
زمانی که نصرت الدوله وزیر دارایی بود ، لایحه ای تقدیم مجلس کرد که به موجب آن دولت ایران یکصد سگ از انگلستان خریداری کند او ضمن توضیح درباره خصوصیت سگها گفت : این سگها شناسنامه دارند پدر و مادرشان معلوم است ، نژادشان مشخص است و از جمله خصوصیات آنها این است که به محض دیدن دزد او را می گیرند . مدرس طبق معمول ، دست روی میز زد و گفت : مخالفم . وزیر دارایی گفت : آقا ! ما هر چه لایحه می آوریم شما مخالفید . دلایل مخالفت شما چیست ؟ مدرس جواب داد : مخالفت من به نفع شماست مگر نگفتید که این سگها به محض دیدن دزد او را می گیرند ؟ خوب آقای وزیر ! به محض ورودشان اول شما ر ا می گیرند ، پس مخالفت من به نفع شماست . نمایندگان مجلس با صدای بلند خندیدند و لایحه مسکوت ماند .
جیب بی ته
یک روز در مجلس شورا رضا خان با شوخی و مزاح دست روی جیب مرحوم مدرس گذاشت و گفت: آقا عجب جیب بزرگی دارید . مدرس در حالی که متبسم بود گفت:درست است که جیب من بزرگ است، ولی ته دارد . این جیب شما است که ته ندارد.
صفای باطن
مدرس به دلیل وارستگی و پرهیزگاری و شایستگی در رفتار و اعمال و نیز عبادت و ارتباط با خداوند از قدرت روحی و معنوی برخوردار بود و به خاطر این کمالات روحانی صفای باطن داشت . یک روز قبل از شهادتش به پاسبانش می گوید :تو را از اینجا عوض می کنند . پاسبان می گوید : مگر از من خلافی دیده اید و یا از رفتارم ناراضی می باشید ؟ مدرس با حالتی عاطفی پاسخ می دهد: خدا نکند، اینطور نیست . تو مأموری و به تو دستور می دهند . ولی وقتی مجدداً به اینجا مراجعت می کنی ، دیگر مرا زنده نخواهی یافت.
این پیش بینی مدرس که از کمال معنوی وی منشا می گرفت،درست از آب در آمد و صبح آن روزی که بنا بود مدرس را به شهادت برسانند آن پاسبان را عوض می کنند ، بطوری که در پرونده این فاجعه منعکس است ، پاسی از شب گذشته همان روز ، پاسبان مزبور را بر سر جنازه مدرس می آورند.
منبع :مجتمع فرهنگی شهید ایت الله سید حسن مدرس