تواتر حدیث 313 نفر
براى شناخت این یاران مخصوص به مطالب زیر توجه کنید:
در همه جا معروف است و در کتابهاى مربوط به امام زمان علیه السلام نوشته شده که هنگام ظهور آن حضرت 313 نفر یاران مخصوصش به او مى پیوندند و همچون کوه در برابر حوادث ایستادگى کرده و همراه امام (علیه السلام) هستند، اکنون بجاست که در این کتاب درباره این افراد خاص به بررسى فشرده اى بپردازیم ، براى روشن شدن مطلب نخست صحت اصل حدیث را مورد بررسى قرار داده سپس ویژگیهاى این یاران را بیان مى کنیم .

به طورى که در کتب مربوطه مانند بحارالانوار، (طبق قدیم ، جلد 13، و نیز چاپ جدید جلد 52)، اثباه الهداه ، جلد 7، و منتخب الاثر و… آمده ، حدیث ماجراى پیوستن 313 نفر از یاران خاص حضرت قائم (علیه السلام) به آن حضرت ، هنگام ظهور در مکه “متواتر” است ، یعنى به اندازه اى نقل شده که انسان با بررسى آنها علم پیدا مى کند که این حدیث صحیح است ، و از پیامبر صلى اللّه علیه و آله و ائمه علیهم السلام نقل شده است .
بنابراین نباید شکى در صدور حدیث مذکور از جانب معصومین علیهم السلام نمود.
توضیح بیشتر اینکه : این حدیث با تعبیرات گوناگون نقل شده و در مجموع به اصطلاح ، تواتر معنوى بر صحت صدور آن از معصومین علیهم السلام داریم .

ویژگیهاى این افراد
اکنون با توضیحات کوتاه ، ویژگیهاى این افراد و یاران مخلص دیگر امام قائم (علیه السلام) را در امور ده گانه زیر بررسى مى کنیم :

1-امام در انتظار آنها بسر مى برد:
هنگام ظهور امام قائم (علیه السلام) آن حضرت قبل از آنکه کنار کعبه برود و تکیه بر کعبه (کانون و مرکز توحید) کند و صداى دل آراى خود را بلند کرده و به جهانیان برساند، در مکانى بنام “ذى طوى ” (152) در انتظار 313 نفر از یاران خاصش توقف مى کند، تا اینکه آنها مى آیند و به آن حضرت مى پیوندند… (153) و از آنجا همراه امام به کنار کعبه مى روند… (154)

2- آنها از اطراف جهان جمع مى شوند:
این 313 نفر از اطراف جهان و دورترین نقطه ها جمع شده و به امام قائم (علیه السلام) مى پیوندند چنانکه در حدیثى از امام باقر علیه السلام بیان شده :
” یجمع اللّه من اقاصى البلاد على عده اهل بدر ثلاثماءه و ثلاث عشر رجلا؛”
“خداوند براى حضرت قائم از دورترین شهرها، به تعداد جنگاوران جنگ بدر، 313 مرد را جمع مى کند.” (155)

3- آنها نخستین بیعت کنندگان با امام قائم (علیه السلام) هستند:
هنگام ظهور، نخستین کسانى که پس از جبرئیل امین علیه السلام با امام قائم (علیه السلام) بیعت مى کنند، همین 313 نفر هستند، چنانکه این مطلب را امام باقر علیه السلام در ضمن حدیثى فرمود. (156)
البته باید توجه داشت که در آغاز ظهور، یاران امام زمان علیه السلام 313 نفرند، و گرنه به طور سریع بر یاران آن حضرت افزود مى شود به طورى که در همان آغاز به 000/10 نفر مى رسند، چنانکه امام صادق علیه السلام فرمود:
” ما یخرج الا فى اوله قوم و ما یکون اولو القوه اقل من عشره آلاف ؛”
امام زمان علیه السلام خروج و ظهور نمى کند مگر همراه یاران نیرومند و رشید، و این یاران کمتر از 000/10 نفر نیستند. (157)

4- آنها جانبازان سلحشورند:
این 313 نفر در حدى از ایثار و جانبازى و شجاعت و سلحشورى هستند که دشمنان قائم (علیه السلام) جمع مى شوند تا آن حضرت را به قتل برسانند، همین 313 نفر با دفاع قهرمانانه و جانبازى در راه آن بزرگوار، دشمنان را دفع کرده و آنان را در راه رسیدن به هدف شوم خود، مفتضحانه شکست مى دهند، چنانکه این مطلب در ضمن حدیثى از امام سجاد علیه السلام نقل شده است . (158)

5- آنها پرچمداران و حاکمان روى زمینند:
این افراد، در روایات بسیار، تشبیه به 313 نفر مسلمانان شجاع و سلحشورى شده اند که در جنگ بدر، نخستین شکست بزرگ را بر کفار و دشمنان اسلام وارد آوردند، که تا آن وقت دشمنان چنین شکستى از اسلام نخورده بودند، و اصلا تصور چنین شکستى را نمى کردند.
به علاوه ، این 313 نفر پرچمداران روى زمین ، و حاکمان خدا بر مردم در سراسر زمین مى باشند، این ویژگیها حکایت از آن مى کند که این افراد علاوه بر سلحشورى و شجاعت ، داراى علم و بینش بوده که لیاقت رهبرى جامعه ها را دارند و شایستگى آن را دارند که پرچمدار کشورها باشند.
شاید بتوان گفت : هنگام برقرارى حکومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) همه جهان به 313 ایالت و استان تقسیم گردد، و در هر یک از این ایالتها و استانها این مردان بزرگ رهبر آنجا گردند، اینک به اصل روایت توجه کنید:
” عن الصادق علیه السلام و کاءنى انظر الى القائم (علیه السلام) على منبر الکوفه و حوله اصحابه ثلثماءه و ثلاث عشر رجلا عده اهل البدر و هم اصحاب الاءلویه و هم حکام اللّه فى ارضه على خلقه …؛”
امام صادق علیه السلام فرمود: گویا امام قائم (علیه السلام) را بر بالاى منبر کوفه مى نگرم که یارانش 313 نفر مرد به تعداد جنگاوران مسلمان جنگ بدر، اطرافش را گرفته اند، این یاران پرچمداران و حاکمان بر مردم در زمین از جانب خدا هستند. (159)

6- آنها امت معدود و همچون پاره هاى ابرهاى متراکم هستند:
در قرآن مى خوانیم :
“هر جا که باشید خداوند همه شما را حاضر مى کند.” (160)
در تفسیر این آیه ، امام باقر علیه السلام فرمود:
” یعنى اصحاب القائم (علیه السلام) الثلاثماءه و البضعه عشر رجلا و اللّه هم الامه المعدوده قال یجتمعون و اللّه فى ساعه واحده قزع کقزع الخریف ؛”
“منظور یاران قائم (علیه السلام)اند که 313 نفرند، به خدا سوگند منظور از امت معدوده (که در آیه 8، سوره هود آمده ) آنها هستند، به خدا سوگند در یک ساعت همگى جمع مى شوند همچون پاره هاى ابر پائیزى که بر اثر باد جمع و متراکم مى گردد.” (161)
و در حقیقت آیه مبارکه مذکور مى گوید: خدائى که قدرت دارد ذرات پراکنده خاک انسانها را در قیامت از نقاط مختلف جهان جمع آورى کند به آسانى مى تواند یاران مهدى (علیه السلام) را در یک روز و یک ساعت براى براى افروختن نخستین جرقه هاى انقلاب به منظور تاءسیس حکومت جهانى عدل الهى و پایان دادن به ظلم و ستم جمع نماید.
تعبیر “امه معدده ” و همچنین با پاره هاى ابر پائیزى که توده هاى آن جمع و متراکم مى گردند، حاکى است که این 313 نفر خود یک “امت ” هستند و همچون توده هاى ابرهاى متراکم ، خلل ناپذیر و تیز پرواز و نیرومند مى باشند.

7- آنها رکنها و پایه هاى خلل ناپذیر و پشتیبانان محکم اند:
امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه 80، سوره هود علیه السلام که در آن آمده حضرت لوط علیه السلام به قوم سرکش و تبهکار خود گفت :
” لو اءن لى بکم قوه اءو آوى الى رکن شدید؛”
“(افسوس ) اى کاش در برابر شما قدرتى داشتم یا تکیه گاه و پشتیبان محکمى در اختیار من بود (آنگاه مى دانستم که با شما پس فطرتان چه کنم ) “.
فرمود: منظور از “قوه ” همان قائم “عج ” است و منظور از “رکن شدید” (پشتیبانان محکم ) 313 نفر از یارانش هستند. (162)
آرى حضرت لوط علیه السلام آرزو مى کند که اى کاش مردانى مصمم ، با قدرت روحى و جسمى کافى و هم پیمانهاى نیرومند همانند 313 نفر مردانى که هسته مرکزى حکومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) را تشکیل مى دهند در اختیار داشت تا قیام کند و با تکیه بر قدرت ، با فساد و انحراف مبارزه نماید.
و طبق روایت مى خوانیم آنها همچون پاره هاى آهن “محکم و استوار” هستند. (163)

8- چند نشانه دیگر از این 313 نفر:
امام صادق علیه السلام به یکى از یاران مخصوص “مفضل ” رحمه اللّه فرمود:
“وقتى که امام قائم (علیه السلام) از سوى خدا اجازه خروج و ظهور بگیرد، خدا را به اسم اکبر در لغت عبرانى بخواند و 313 نفر از اصحابش که از افراد نخستین در مورد قبول ولایت امام هستند، مانند پاره هاى ابر پائیزى که به سوى او مى شتابند، جمعى شبانگاه از بستر خود ناپدید شوند، و صبحگاه در مکه باشند و جمعى در روز دیده مى شوند که بر روى ابر حرکت مى کنند تا آنجا که فرمود:
این آیه “هر کجا باشید خداوند همه را حاضر مى کند” (164)
درباره آنها نازل شده است .” (165)
یکى از اصحاب مى گوید: در مسجدالحرام در مکه در حضور امام باقر علیه السلام بودم آن حضرت دستم را گرفت و فرمود:
“بزودى خداوند متعال 313 نفر را در همین مسجد حاضر کند، مردم مکه مى دانند که هنوز پدران و اجداد آنها خلق نشده اند، همراه آنها شمشیرهائى است که بر هر شمشیرى نام شخص و نام پدر و اوصاف و نسبش نوشته شده ، سپس به دستور امام (علیه السلام) شخصى اعلام مى کند:
این مهدى (علیه السلام) همچون داود علیه السلام و سلیمان علیه السلام قضاوت مى کند و گواهى نمى خواهد.” (166)
و در ضمن روایتى از امام صادق علیه السلام مى فرماید:
“بر شمشیرهاى آنان هزار کلمه نوشته شده که هر کلمه آن کلید هزار کلمه دیگر است و آن حضرت ، باد را در هر دره اى بفرستد که ندا کند: این مهدى (علیه السلام) است که قضاوت و حکومتش همچون قضاوت و حکومت داود علیه السلام است و گواهى از متخلفین نمى خواهد.” (167)
و بالاخره امام باقر علیه السلام فرمود:
“امام قائم (علیه السلام) داراى 313 نفر یاور است که این افراد از نژاد “عجم ” هستند، بعضى از آنها در روز بر روى ابر سوار شده و راه مى روند، و بنام و پدر و اوصاف و نسب معروفند (168) و بعضى از آنها در بستر خود خوابیده اند و بدون وعده قبلى در مکه به حضور امام قائم (علیه السلام) شرفیاب مى گردند.” (169)
این روایات حاکى است که 313 نفر در همه ابعاد انسانى ، افراد شایسته و شخصیتهاى ممتاز و قاطع و دلیر و داراى امکانات وسیع بوده و شایستگى آن را دارند که نخستین دسته گروندگان به آن حضرت باشند و هسته مرکزى حکومت حضرت قائم (علیه السلام) و سران ارتش انقلاب جهانى ایشان را تشکیل مى دهند.

9- دست خدا بالاى سر امام عج و یارانش :
از آنجا که این مردان آزاده ، براستى به امام (علیه السلام) مى پیوندند تا در راه او هر گونه جانبازى لازم را بنمایند، خداوند نیز یار و یاور آنها است و با نیروهاى غیبیش آنها را کمک مى کند.
چنانکه قرآن مى فرماید:
” ان تنصرو اللّه ینصرکم و یثبت اقدامکم ؛”
“اگر شما خدا را یارى کنید، خداوند شما را یارى مى کند و گامهاى شما را استوار مى دارد.” (170)
امام سجاد علیه السلام فرمود:
“گویا صاحب شما (حضرت قائم “عج ” ) را مى بینم که همراه سیصد و اندى نفر در پشت کوفه به نجف مشرف شده ، جبرئیل علیه السلام در طرف راست و میکائیل علیه السلام در طرف چپ و اسرافیل علیه السلام در پیش روى او است ، پرچم پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم را برافراشته و آن پرچم را به جانب هیچ گروهى از مخالفان متمایل نکند، مگر اینکه خداوند آنان را به هلاکت مى رساند”. (171)
نیز در ضمن روایتى رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
“هنگام خروج قائم (علیه السلام) منادى خدا از آسمان فریاد مى زند: اى مردم ! مدت ستمگران تمام شد، و کار بدست بهترین امت محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم افتاد، روانه مکه شوید.” (172)
به این ترتیب مى بینیم دست خدا همراه مهدى (علیه السلام) و یارانش است ، در این صورت پیروزى آنها حتمى است از طرفى در روایات مى خوانیم خداوند خروج قائم (علیه السلام) را در یک شب سامان مى بخشد. (173)
به هر حال طبق مضمون فرموده امام باقر علیه السلام این انقلاب نیاز به یاران قهرمان و رشید دارد، و باید در این راه خونها ریخته شود و عرقها در بدن جارى گردد. (174)
یارانى که شایسته اطراف امامى باشند که پرچم رسول خدا را به دست گرفته و اسلحه هاى پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم را با خود حمل مى کند، و پیراهن خونى شده اى را که پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم در جنگ احد در تن داشت به تن دارد. (175)
10- نقش زنان در انقلاب حضرت مهدى (علیه السلام):
جالب اینکه از امام باقر علیه السلام نقل شده فرمود:
” … و یجى و اللّه ثلاث ماءه و بضعه عشر رجلا فیهم خمسون امرئه یجتمعون بمکهه على غیر میعاد قزعا کقزع الخریف ؛”
“سوگند به خدا سیصد و اندى نفر مرد مى آیند در میانشان 50 نفر زن هستند، در مکه اجتماع مى کنند بى آنکه قبلا وعده داده باشند، آمدنشان همچون ابرهاى پائیزى است (که با حرکات تند مى آیند و در آن مرکز جمع مى گردند).” (176)
شکى نیست و به تجربه ثابت شده که زنان در انقلابها نقش مؤ ثر و تعیین کننده دارند، زنان هستند که جوانان رشید و سلحشور در دامان پاک خود مى پرورانند و در پشت جبهه و خانه دارى ، پشتیبان محکم و خوب براى مردان مى شوند، آنها مى توانند با تصمیم آهنین خود شهید پرور باشند، آتش انقلاب را شعله ور سازند، و در کنار جبهه ها به پانسمان زخمى ها بپردازند و نوازشگر انقلابیون شوند.
در روایات آمده پس از جنگ احد بدن حضرت على علیه السلام پر از زخم شد به طورى که 60 مورد از بدن مولا على علیه السلام بریدگى سخت پیدا کرد، پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم دو زن بنام ام سلیم و ام عطیه رحمهمااللّه را ماءمور مداوا و پانسمان زخمهاى بدن مبارک امام على علیه السلام نموده ، آنها طبق ماءموریت به زخم بندى مشغول شدند، بعد گزارش دادند بقدرى بدن حضرت على علیه السلام پر از زخم شده که هر زخمى را مى بندیم در کنارش زخم دیگرى شکافته مى شود. (177)
نیز در روایات آمده پنجاه نفر از اصحاب (یاران خاص ) حضرت قائم (علیه السلام) زن هستند. (178)
به این ترتیب : زنان نیز باید شخصیت و نیروى معنوى خود را بیابند و بدانند که مى توانند نقش سازنده داشته باشند و از اصحاب امام مهدى (علیه السلام) گردند، و در جبهه هاى سیاسى و نظامى ، شرکت و تلاش فعال نمایند، و همچون زینب کبرى علیهاالسلام مسؤولیتهاى سنگین یک انسان کامل را بدوش بکشند و رسالت خود را انجام دهند. (به امید آن روز).
به این حدیث جالب نیز توجه کنید:
مفضل رحمه اللّه گوید: امام صادق علیه السلام فرمود:
“همراه مهدى (علیه السلام) سیزده زن هست .
عرض کردم این بانوان براى چه در کنار مهدى (علیه السلام) هستند؟ فرمود: اینها مجروحان را مداوا مى کنند و از بیماران جنگى پرستارى مى نمایند، چنانکه زنان در زمان پیامبر اسلام صلى اللّه علیه و آله و سلم همراه آن حضرت در جنگها این کارها را به عهده مى گرفتند.”
ضمنا ناگفته نماند که از کتاب خطبه البیان منسوب به امام على علیه السلام آمده نخستین کسى که از 313 نفر به خدمت امام عصر علیه السلام مى رسد دو نفر بصرى بنام على و محارب ، و شش نفر دیگر از ابدال بنام عبداللّه هستند. (179)
و بالاخره در وصف یاران مهدى (علیه السلام) از امام صادق علیه السلام به این مضمون آمده است :
“آنچنان در برابر فرمانده کل قوا خبردار ایستاده اند که گویا مرغى بر سرشان است و تکان نمى خورند غذایان تمام شده ، در عین حال آثار سجده در پیشانیشان پیدا است ، شیران روز و پارسایان شب هستند و قلبشان همچون پاره آهن محکم است .
همراه آنها پرچمى است که جبرئیل علیه السلام در جنگ بدر براى پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم آورد… پرچمى که تا یک ماه راه از چهار طرفش ‍ ترس را بر دشمنان مسلط مى کند از مکه بیرون نمى آید تا اینکه “حلقه اى ” در اطرافش باشند، شخصى پرسید: این حلقه از چند نفر تشکیل شده ؟
امام صادق علیه السلام فرمود: از ده هزار نفر که جبرئیل علیه السلام در طرف راست و میکائیل علیه السلام در طرف چپ این حلقه هستند، سپس ‍ امام علیه السلام پرچم فتح را برافرازد و حرکت کند و در مشرق و مغرب کسى نماند جز اینکه “از روى عناد” بر آن پرچم لعنت کند.” (180)
پی نوشت ها :
152- ذى طوى در حدود یک فرسخى مکه در راه تنعیم قرار گرفته است (مجمع البحرین ماده طوى ).
153- این حدیث از امام باقر علیه السلام نقل شده (بحار، ج 52، ص 304 و 307).
154- اثباه الهداه ، ج 7 ص 92.
155- بحار، ج 52، ص 310 به همین مضمون در کتاب اثباه الهداه ، ج 7، ص 176، نقل شده با این بیان که حضرت قائم (علیه السلام) کنار در حرم مى ایستد و با فریاد، یارانش را مى طلبد، خداوند در یک شب 313 نفر یارانش را از دورترین نقاط زمین در آنجا به گرد هم مى آورد.
156- بحار، ج 2، ص 317 اول من بایع جبرئیل ثم ثلاثماءه و ثلاث عشر رجلا.
157- بحار، ج 52، ص 323، ص 337.
158- بحار، ج 52، ص 306.
159- بحار، ج 52، ص 436.
160- سوره بقره ، آیه 148.
161- تفسیر نور الثقلین ، ج 1، ص 139، به نقل از روضه کافى و اثباد الهداه ، ج 7، ص 50 بحار ج 52، ص 342.
162- تفسیر برهان ، ج 2، ص 228 اثباه الهداه ، ج 7 ص 100.
163- بحار، ج 52، ص 343.
164- سوره بقره ، آیه 148.
165- اثباه الهداه ، ج 7، ص 94.
166- مدرک پیشین ، ص 90
167- مدرک پیشین ، ص 91.
168- اثباه الهداه ، ج 7، ص 92 و بحار، ج 52، ص 370 و المجالس السنیه ، ج 5، ص 24.
169- اثباه الهداه ، ج 7، ص 92.
170- سوره محمد صلى اللّه علیه و آله ، ایه 7.
171- اثباه الهداه ، ج 7، ص 113.
172- مدرک پیشین .
173- مدرک پیشین ، ص 114، یصلح اللّه امره فى لیله .
174- بحار الانوار، ج 52، ص 358.
175- بحارالانوار، ج 52، ص 242 301.
176- مدرک پیشین ، ص 223.
177- تفسیر المیزان ، ج 4، ص 69، به نقل از اصول کافى .
178- ویروى آن خمسین امرئه من اصحب الامام المهدى (علیه السلام) (المجالس السنیه ، ط، نجف ج 5، ص ‍ 551
179- الاوائل ، ص 33.
180- بحار، ج 523، ص 367 اثباه الهداه ، ج 7، ص 88 گویا اشاره به شرقیهاى طرفدار سیستم کمونیسم و غربیهاى طرفدار کابیتالیسم که با این پرچم مخالفت مى کنندمى باشد.