نویسنده: حضرت آیت الله حاج سید ابوالقاسم خوئی ( ره )
مترجم:
محمد صادق نجمی
هاشم هاشم زاده هریسی

قرآن مجید در قسمتی از آیاتش از امور مهمی که مربوط به آینده بود، خبر داده از حوادث و پیشامدهایی که بعداً واقع می شد، پیشگویی نموده است و همه ی آن ها نیز پس از مدتی به وقوع پیوسته، هیچ یک از آن ها مخالف با واقع نگردیده است.
البته جای تردید نیست که این همه اخبار از غیب و پیشگویی است که به جز طریق وحی، راهی بر آن نیست.
اینک نمونه ای از پیشگویی های قرآن مجید:

1- پیشگویی درباره ی جنگ بدر
(وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّهَا لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذَاتِ الشَّوْکَهِ تَکُونُ لَکُمْ وَ یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ وَ یَقْطَعَ دَابِرَ الْکَافِرِینَ.)‌ (1)
و به یاد آرید، هنگامی را که خداوند به شما وعده داده بود که یکی از دو گروه [کاروان قریش یا لشکر مسلح آن ها] نصیب شما خواهد بود، شما دوست داشتید که کاروان برای شما باشد ولی خداوند می خواهد، حق را با کلمات خود تقویت و ریشه کافران را قطع کند.
مؤمنین وعده ی غلبه و پیروزی بر دشمن و از بین رفتن کفار را داد. با این که مسلمانان در آن روز از نظر تعداد لشکر و وسایل جنگ، ضعیف و در اقلیت بودند، تا جایی که در میان آنها تنها مقداد و زبیربن عوام، سواره و بقیه همه پیاده بودند و در برابر آنان کفار در اکثریت و از نیروی بیش تری برخوردار بودند و به طوری که قرآن بیان می کند، کفار آن چنان دارای نیرو و قدرت بودند که مؤمنین از جنگ با آنان در ترس و وحشت به سر می بردند ولی خداوند در این آیه اراده خویش را به مسلمانان اطلاع داده است که او می خواهد حق را بر باطل پیروز گرداند و به وعده اش وفا نمود و مسلمانان را بر دشمنان پیروز و کفار را ریشه کن ساخت.

2- پیشگویی در سرنوشت دشمنان پیامبر
(فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ.‌ إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِءِینَ.‌ الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ.‌ )(2)
آن چه را که مأمور هستی، آشکارا بیان کن و از مشرکان روی گردان! ما [خطر] استهزاکنندگان را از تو رفع خواهیم نمود، همانانی که به خدا شرک می ورزند و آنان به زودی [از نتایج اعمال شان] اطلاع خواهند یافت.
این آیه شریفه در مکه، در اوایل دعوت اسلامی نازل گردید و بعضی از مفسرین مانند بزّاز و طبرانی در سبب نزول این آیه، از انس بن مالک چنین نقل نموده اند که روزی رسول خدا در مکه از کنار عده ای می گذشت و آنان پیغمبر را مسخره و استهزا می نمودند و چنین می گفتند که:«این همان است که خیال می کند پیامبر است و جبرئیل همراه او است.» در این هنگام این آیه شریفه نازل گردید و پیروزی رسول خدا و کمک های غیبی را که شامل حال وی خواهد گردید، نوید داد، خذلان و شکست سرکشان را که پیامبر را استهزا و مسخره می کردند، اعلام نمود.
این آیه در هنگامی نازل گردید که کسی تصور نمی کرد روزی خواهد آمد که قریش شوکت و عزت خویش را از دست دهند و نفوذ و قدرت آنان با پیروزی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) از بین برود و این آیه شریفه چنین روز و سرنوشتی را برای قریش پیش بینی کرد و عیناً به وقوع پیوست.

3- پیشگویی درباره ی پیروزی اسلام بر تمام ادیان دیگر
(هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ.)‌ (3)
اوست که پیامبرش را با هدایت و آیین حق به سوی مردم فرستاد تا دین وی را بر تمام دین ها پیروز گرداند، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند.
این آیه شریفه هنگامی نازل گردید که اسلام هنوز در جزیره عربستان رواج کامل پیدا نکرده بود که این آیه از پیروزی جهانی اسلام و از برتری و غلبه آن بر تمام ادیان و ملل دنیا خبر داد که بخش عظیمی از آن تحقق یافت و تحقق کامل آن با ظهور مهدی و مصلح جهان خواهد بود.

4- پیشگویی درباره ی جنگ ایران و روم
(غُلِبَتِ الرُّومُ‌ فِی أَدْنَى الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ‌.)(4)
روم در نزدیک ترین سرزمین شکست خورد ولی پس از مغلوب شدن به زودی پیروز و غالب خواهد گردید.
آن چه این آیه خبر داده بود، در مدت کم تر از ده سال واقع گردید و شاه روم بر پادشاه ایران غالب شد و سپاه روم وارد سرزمین فارس گردید.

5- پیشگویی در هزیمت دشمن نیرومند
(أَمْ یَقُولُونَ نَحْنُ جَمِیعٌ مُنْتَصِرٌ. سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ یُوَلُّونَ الدُّبُرَ .)(5)
یا می گویند: ما جماعتی متحد و نیرومند و پیروزیم ولی بدانند به زودی جمع شان شکست می خورد و پا به فرار خواهند گذاشت.
این آیه از هزیمت و شکست مشرکین و از پاشیده شدن اجتماعشان خبر می دهد. این جریان نیز در جنگ بدر واقع گردید، آن گاه که ابوجهل اسب خویش را جلو راند و در پیشاپش لشکر خویش قرار گرفت و گفت: ما امروز از محمد و یارانش انتقام خواهیم گرفت ولی خداوند او را هلاک و جمعیتش را متفرق ساخت و حق را آشکار و کلمه حق را برتر گردانید. این جریان در موقعی به وقوع پیوست که مسلمانان در اقلیت بودند و کسی نمی توانست، باور کند که سیصد و سیزده مردی که هیچ گونه وسایل جنگ در اختیارشان نبود و به جز یک یا دو اسب و هفتاد شتر که به نوبت سوار آن ها می شدند وسیله ای نداشتند، بر یک لشکر انبوه و نیرومندی که از نظر تعداد، وسایل و تجهیزات جنگی برتری کامل دارند، غالب شوند، نیرو و قدرت آنان را در هم بشکنند، شوکت و عزت شان را به باد فنا و نیستی بسپارند.

6- پیشگویی در سرنوشت ابولهب
(تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَ تَبَ. مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَ مَا کَسَبَ. سَیَصْلَى نَاراً ذَاتَ لَهَبٍ‌. وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَهَ الْحَطَبِ‌ …)(6)
بریده باد هر دو دست ابولهب[ و مرگ بر او باد]، همان طور هم خواهم بود. آن چه از ثروت و اولاد به دست آورده است، به حال وی سودی نخواهد بخشید، به زوی وارد آتش شعله ور دوزخ می شود[ و نیز] همسرش در حالی که هیزم کش[دوزخ] است و در گردنش طنابی است، از لیف خرما!
این سوره که در حال حیات ابولهب نازل گردیده است، از داخل شدن او و همسرش به آتش دوزخ خبر می دهد و از این آیه چنین استفاده می شود که آنان تا زنده هستند، اسلام را نخواهند پذیرفت و در عناد و لجاجت خویش باقی خواهند ماند و یک سرنوشت شوم و ذلت باری در انتظار آن هاست و همان طور که قرآن پیش بینی کرده بود، آن دو نفر در حال کفر و بی دینی از این جهان رخت بربسته و مستوجب عذاب ابدی گردیدند. در دنیا به ذلت و نکبت و در آخرت به عذاب الهی مبتلا شدند.

پی‌نوشت‌ها:

1-انفال/7.
2-حجر/94-96.
3- صف/9.
4-روم/2، 3.
5- قمر/44، 45.
6- لهب/1-4.
منبع مقاله:
خوئی، سید ابوالقاسم، (1385)، البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمد صادق نجمی- هاشم هاشم زاده هریسی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم.