نویسنده: طیبه هاشم زاده

گویند یک دست صدا ندارد و بایستی همه عوامل دست به دست هم بدهند تا بطور رسمی ازدواج آسان به عنوان یک امر مهم و حیاتی برای داشتن یک جامعه سالم، سرزنده و پویا، از اولویت اصلی خانواده ها و جامعه محسوب شده و سرمایه گذاری مفید و مؤثر در این خصوص صورت گیرد.

و اما راهکارهای فرهنگی آموزشی:

1. اقدام فرهنگی: خصوصاً از طریق رسانه ها در جهت تغییر نگرش عمومی که مبتنی بر توقعات نابجای اقتصادی است.
وظیفه رسانه ها و انسانهای فکور و شخصیت های دلسوز اجتماعی در این زمان القاء دید واقع گرایانه به قشرهای مختلف اجتماع در زمینه ازدواج است؛ که با توجه به عدم امکان فراهم شدن اموری از قبیل شغل و مسکن مناسب برای اکثر جوانان تا سالیان متمادی، نمی توان توقع حل این مشکل را از راه اقتصادی در کوتاه مدت داشت.
2. سوق دادن نگرش خانواده ها در جهت اهمیت فوق العاده دادن به ازدواج فرزندان
مهم ترین عاملی که در ازدواج نقشی بسزا دارد، خانواده است؛ چون در اکثر موارد تا خانواده نخواهد، به هیچ وجه ازدواج رخ نخواهد داد؛ گرچه دولت و تمام ارگانهای مربوطه بخواهند که جوان به سر و سامان برسد.
اگر خانواده ها واقعاً بخواهند و حرکت کنند، این خواست و حرکت آنها، حتی دولت و کل جامعه را نیز حرکت خواهد داد.
این تغییر نگرش باید از طریق رسانه ها خصوصاً صدا و سیما با تهیه و تولید مصاحبه، فیلمها و سریالهای متناسب با این موضوع و همچنین توسط مبلغان محترم در محافل و مجالس مذهبی، صورت پذیرد.
3.اعطاء بینش به جوانان در جهت تلاش برای رفع موانع فرهنگی ازدواج
در این راستا ابتدا باید خود جوان باور کند که با تعلل و تأخیر انداختن ازدواج، نقد جوانی را از دست می دهد، و در قدم بعدی برای رفع موانع آن تلاش کرده و سعی کند افکار خانواده اش را تغییر دهد و آنها را راضی نماید که لااقل به خاطر شرایط کنونی دست از توقعات خود بردارند.
4.توجه دادن به خانواده ها در مورد صلاحیت تازه جوانها برای ازدواج
باید به خانواده ها توجه داد خدایی که در جوان احساس نیاز جنسی و عاطفی را بیدار کرده است، صلاحیت پاسخ گویی به آن را از راه ازدواج به وی عطا نموده است. در تازه جوان استعداد ذاتی پذیرش مسؤولیت خانواده وجود دارد که باید با وارد شدن به مرحله عمل شکوفا شود،همانند ورزشکاری که تا وارد میدان تمرین عملی نشود، نمی تواند استعداد خود را شکوفا کند و در مسابقه برنده شود. تازه جوان، تا عملاً زیر بار مسؤولیت نرود احساس مسؤولیت او به فعلیت نمی رسد.
از این رو خانواده باید ازدواج، او را در میدان زندگی وارد کرده و با همراهی او در این راه، به تدریج وی را برای پذیرش عملی مسؤولیت خانواده آماده کند.
5. ممکن نشان دادن ازدواج آسان
می توان با پخش نمونه های عملی از ازدواجهای آسان از سیما در قالب مصاحبه و فیلم و برنامه های ترکیبی، ممکن بودن آن را به خانواده و خود جوانان نشان داد.
6. ترغیب شخصیت ها و متمکنین به انجام ازدواج آسان ( بدون خرج و مراسم سنگین) برای فرزندانشان در جهت فرهنگ شدن ازدواج آسان در جامعه
7. سعی در رفع ترس جوانان از ازدواج
اغلب جوانان از شکست در زندگی می ترسند باید به آنها تذکر داد که احتمال شکست در بسیاری حرکتها وجود دارد؛ در این موارد باید سعی کرد با تدبیر، احتمال شکست را کاهش داد؛ نه اینکه از آن کارها صرف نظر کرد.
8. توجه دادن به خانواده ها در خصوص آثار منفی مهریه سنگین
بسیاری از خانواده ها تصور می کنند با قرار دادن مهریه سنگین برای دخترشان، پایداری زندگی او را تضمین کرده اند؛ در حالی که در آموزه های دینی ما زنی که مهرش بالا باشد، شوم خوانده شده و این حقیقتی است که دین، آن را به ما ارائه نموده و رعایت آن، مانع از هم پاشیدگی خانواده است. چه بسا خانواده هایی که فقط به خاطر همین موضوع با بحران مواجه می شوند و یا وصلتهایی که فقط به خاطر آن سر نمی گیرد و عواقب بدی را به دنبال می آورد.
9. فعال سازی صاحبان سخن و قلم در جهت تسهیل ازدواج
10. عدم پخش برنامه هایی که جوانان را از ازدواج باز می دارد.
بیشتر اوقات صدا و سیما نزاع زوجین را به تصویر کشیده و باعث تأثیر منفی در ذهن جوانها و خانواده هایی که قصد ازدواج برای آنها را دارند، می شود. این برنامه ها با ایجاد رعب و وحشت در دل جوانان، تا حدود زیادی آنها را از اقدام به ازدواج باز می دارد.
11. آشنا کردن مردم با نظر دین در مورد آسان گیری ازدواج و همچنین ارتقاء سطح ایمان آنان.
در صورت بالا رفتن ایمان، دنیا، تجملات و تشریفات آن برایشان بی ارزش خواهد شد.
12. بررسی سیره اهل بیت علیهم السلام در مورد ازدواج آسان و بیان آن
13. اصلاح فرهنگ شغلی
باید جوانان را توجیه و ترغیب کرد که با در نظر گرفتن استعداد، علاقه و امکانات خود شغلی را انتخاب کنند؛ نه اینکه تا یافتن پست و شغل دولتی بیکار بمانند.
البته باید در جهت تطبیق فرهنگ جامعه با این تفکر نیز اقدام کرد.
14. نقد فرهنگ غلط لزوم ازدواج فرزند بزرگ تر قبل از کوچک تر

راهکارهای اقتصادی

1. ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای جوانان و محدود شدن اشتغال دختران توسط دولت.
2. حل مشکل مسکن جوانان توسط دولت.
3. کم کردن هزینه های مربوط به مراسم و خریدهای ازدواج با اختصاص سالن و فروشگاه های مخصوص و …
4. ترغیب خیرین برای کمک به ازدواج جوانان.
نکته مهم: آنچه مسلم است لزوم اقدام دستگاه های ذی ربط برای رفع موانع اقتصادی ازدواج جوانان می باشد تا بتوان مشکل را حل نمود، لکن یک نگاه واقع بینانه به ما می گوید وقتی جمعیت جوان در آستانه ازدواج کشور میلیونها نفر است،- با همه تلاشها حتی اگر بتواند مشکل همه را حل کند- سالیان سال از عمر جوانان برای رسیدن به شرایط لازم؛ مانند شغل و مسکن مناسب، در تجرد خواهد گذشت.
بنابراین ناگفته پیداست که راه های اقتصادی، توان حل کامل و به موقع مشکل ازدواج جوانان را ندارد و در نتیجه باید راهکارهای فرهنگی مورد توجه و عنایت ویژه قرار گیرد؛ چون در سایه تغییر فرهنگی، علاوه بر اینکه ازدواج، آسان خواهد شد، از بسیاری خرج های بی مورد نیز جلوگیری به عمل خواهد آمد.

ازدواج و تحصیلات

1. ساماندهی مشاوره ازدواج و همسریابی در جهت ایجاد امکان یافتن مورد مناسب برای ازدواج.
2. لزوم محدود شدن اشتغال دختران.
3. ایجاد سهمیه بیش تر در دانشگاه برای پسران.
4. مساوی شدن تعداد دفعات امکان شرکت دختران و پسران در کنکور.
5. ممنوع شدن تحصیل دختران در رشته های مخالف با روحیات زنانه.

تدابیر زیر برای حل مشکلات ازدواج در دوران تحصیل قابل انجام است:

الف. تغییر قانون «اخراج دختران ازدواج کرده از مدارس» به «اخراج افراد بر هم زننده امنیت اخلاقی مدرسه»؛ به این معنی که به جای اخراج دختران ازدواج کرده هرکس با رفتار یا گفتار یا پوشش و آرایش و یا آوردن عکس و فیلم و … زمینه تحریک جنسی عاطفی دیگر دانش آموزان را فراهم کند، چه مجرد و چه متأهل، اخراج شود.
ب. اولویت دادن به متأهلان در پذیرش برای تحصیلات عالی.
ج. امتیاز دادن به دانشجویان متأهل از قبیل:

مرخصی ازدواج.

پرداخت کمک هزینه توسط دانشگاه و بازپرداخت در طول دوران اشتغال.
امکان انتقال دانشجو به دانشگاه نزدیک محل سکونت به دلیل ازدواج.
کم کردن هزینه تحصیل برای متأهلین .
تأمین اشتغال متأهلین در هنگام تحصیل.
ایجاد و تخصیص خوابگاه های متأهلی.
منبع:نشریه جوانان امروز، شماره 2122