نویسنده:مریم میرعالى
(خداوند انسان را آزاد آفریده و به او قدرت تفکر داده است تا با اندیشه خویش، راه سود و زیان را بازشناسد و آن چه را که به سود خود مى بیند، انتخاب کند. اما گاهى اتفاق مى افتد که انسان آزادى خویش را چنان از دست مى دهد که گویى از ابتدا همانند یک ماشین، بى اراده آفریده شده است.)1
(آزادى در اسلام، مفهومى اصیل و عمیق دارد و با آزادى هایى که امروز به صورت شعار و ادعا و هوس درآمده، به کلى متفاوت است. آزادى اسلامى، حقیقتى زیربنایى و فطرى و طبیعى و معنوى است و تا چنان آزادى اصیل تحقق نیابد، آزادى هاى روبنایى و ظاهریِ توخالى، نه تنها آزادى نیست; بلکه بردگى و بندگى و بیچارگى است. ما امروز مى توانیم آزادى ساختگى و ادعایى را به صورت دکوراسیون هاى رنگ روغنى در میدان ها و پارک هاى عمومى و پارلمان ها و حزب هاى سیاسى و… در غرب ببینیم، ولى اسلام قبل از هرچیز روح و اندیشه انسان را به صورت یک قانون زیربنایى آزاد مى سازد. و براى آن که انسان در مسیر نامتناهى تکامل پیش رود، موانعى را که در برابر پرواز آزاد او قرار مى گیرد، درهم مى کوبد.)2
شهید مطهرى آزادى را یکى از لوازم حیات و تکامل و نیازمندى هاى موجود زنده مى داند و مى گوید:
(بشر دوران قدیم، آزادى را محترم نمى شمرد، آزادى را پایمال مى کرد… چون نادان بود، آزادى دیگران را سلب مى کرد و همین که بشر دانا شد، دیگر کافى است که آزادى دیگران را محترم بشمارد.)3
با این حال، بشر هنوز هم آزادى دیگران را سلب مى کند. حب جاه و مقام، قدرت طلبى، سلطه جویى و ظلم و ستم، زمینه سلب آزادى از دیگران را فراهم مى کند.
(در مورد آزادى همین سخن کافى است که علت العلل تمام جنگ ه، تمام خون ریزى ها و تمام بدبختى ها که در دنیا وجود دارد، این است که افراد بشر به آزادى دیگران احترام نمى گذارند.)4

ارمغان اسلام براى زنان
بیش از نیمى از جمعیت جهان را زنان تشکیل مى دهند که بار بزرگ تعلیم و تربیت و انسان سازى را به عهده دارند و بالطبع اهمیت بسزایى در سرنوشت یک اجتماع دارند و نقش آنان در فعالیت هاى مختلف اجتماعى، سیاسى و… غیر قابل انکار است.
تمدن هاى گذشته و عقب افتاده تاریخ، به زنان با دیده تحقیر مى نگریستند و آنان را موجب ننگ و خفت خود و جامعه مى دانستند. در طول تاریخ به زنان همیشه ظلم و ستم شده است، که بزرگ ترین نمونه آن زنده به گور کردن دختران در عصر جاهلیت بود; اما با ظهور اسلام، پایه هاى استقلال و آزادى زن در اجتماع بنا نهاده شد و افقى نو به سوى شکوفایى استعدادها و نقش آفرینى زنان در اجتماع گشوده شد. اسلام، براى زن آزادى را به ارمغان آورد. امام خمینى(ره) نقش زنان را در صحنه هاى مختلف اجتماعى، سیاسى و اقتصادى گوشزد کرده و آزادى زنان را براساس پایه و اصولى لازم مى داند.5 ایشان معتقدند که بیش ترین آزادى را اسلام به زن ها داده است و از این لحاظ قابل مقایسه با هیچ مکتبى نیست.
(متأسفانه در غرب چنین شایعه است که اسلام زنان را موجوداتى ناقص مى داند… کدام مکتبى مانند اسلام این قدر به زن ارج داده است. ما باید این را براى جوانان غربى روشن سازیم که اسلام با بى بندوبارى و آزادى زن به صورتى که در غرب جریان دارد و در واقع یک نوع بردگى جدید براى زن است، مخالف است. ما به هر ترتیب که ممکن است باید این اندیشه را که اسلام مخالف پیش رفت و تعالى زن است، از ذهن مردم مغرب زمین بیرون آوریم… زنان مسلمان در مشرق زمین توانسته اند ثابت کنند که پیش رفت اندیشه و فکر با عفت و پاک دامنى و تقوا سازگار است و تنها به این وسیله است که مى توانیم به جهان ثابت کنیم که اسلام ارج گذار واقعى شخصیت بانوان است.)6
روشن است که زنان و مردان داراى تفاوت هایى هستند که موجب برخى محدودیت ها مى شود و اسلام به روشنى این محدودیت ها را برشمرده است. امام خمینى(ره) محدود بودن برخى از آزادى هاى زنان را به مصلحت خود آنان مى داند و مى فرماید:
(خداوند شما را با کرامت خلق کرده است، خداوند همان طورى که قوانینى براى محدودیت مردها در حدود این که فساد بر آن ها راه نیابد، دارد، در زن ها هم دارد; همه براى صلاح شما است.)7
در جایى دیگر در اهمیت و بزرگى زنان چنین مى فرماید: (قرآن کریم، انسان ساز است و زن ها نیز انسان سازند… اگر زن هاى انسان ساز را از ملت ها بگیرند، ملت ها به شکست و انحطاط مبدل خواهند شد.)8
امام معتقد بود زنان باید به تحصیل علم بپردازند و استعدادهاى خود را شکوفا کنند. زن نباید فقط خانه دارى کند; باید در اجتماع هم نقش آفرینى کند. امام براى آزادى زنان احترام ویژه اى قائل بودند، اما با آزادى هایى که در غرب شایع است، مخالف بودند.

زنان و آزادى هاى وارداتى
امام خمینى(ره) معتقد بودند آزادى هایى که در کشورهاى غربى وجود دارد و از آن تبلیغ مى شود، براى فاسد کردن جوان هاى ما و انحراف آنان است. ایشان مى فرمایند:
(این ها آزادى را همان آزادى مى دانند که از غرب دیکته شده براى م، نه پیش خودشان، پیش خودشان اگر این طور بود، این ترقّیات مادى را نمى کردند… این ها آزادى هاى وارداتى است…. این بى انصاف ه، این نحو آزادى را براى ما تبلیغ مى کنند و تأکید مى کنند; آزادى[اى] که مملکت ما را به تباهى مى کشاند.)9
(یونانیان قدیم، بت زیبایى را به نام ونوس، الهه زیبایى، مى پرستیدند و امروز هم سکس در متمدن ترین نقاط دنیا به صورت معبودى بزرگ درآمده و همگى بنده شهوتند و کارناوال هاى شهوت انگیز راه مى اندازند و آن چه دارند و ندارند به عشق مى دهند، عشق جنسى، پرستش زن. امروز زن در دنیاى متمدن از پایگاه مادریش سقوط کرده و آزادى معنوى و فکریش به بند هوس ها گرفتار آمده است… و جوان هاى بلهوس، آزادى و رقاء روحى و فکریشان را قربانى شهوت مى کنند.)10
امام خمینى(ره) با چنین آزادى هایى مخالف بودند، چرا که این نوع آزادى، یک آزادى کاذب است و تنها نام آن آزادى است; ولى در واقع نوعى بردگى است. این نوع آزادى باعث انحطاط اخلاقى زن شده و او را از اهداف عالى خود منحرف مى کند. آزادى تا جایى مجاز است که مخالف شرع و احکام اسلامى نباشد و به حرمت زن مسلمان و ارزش او توهین نشود، زیرا زن ارزش و مقام والایى در اسلام دارد و وقتى این ارزش دست خوش تغییر و تحول شود و از این مقام الهى کاسته شود، جامعه را رو به نیستى و تباهى مى کشاند.
ییکى از بزرگ ترین اهداف حکومت جمهورى اسلامى ایران که در سال هاى ابتدایى تأسیس آن هم بیان شد، کسب آزادى و از جمله آزادى زن بود. اما نه آن آزادى اى که در غرب وجود داشت; به همین دلیل کشورهاى غربى با این هدف مقدس به مبارزه برخاستند و به گونه هاى مختلف مى کوشیدند تا آزادى خودشان را در ایران تبلیغ کنند. امام خمینى(ره) درباره مقاصد شوم این کشورها مى گوید:
(آزادى صادراتى، آزادى است که بچه هاى ما را به فحشا مى کشاند….)11
در مقدمه قانون اساسى آمده است که: (زنان به دلیل ستم بیش ترى که تاکنون از نظام طاغوتى متحمل شده اند، استیفاى حقوق آنان بیش تر خواهد بود….)12
اصل بیست ویکم قانون اساسى نیز مى گوید: (دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامى تضمین نماید.)13
اسلام مى خواهد زن به تمام حقوق مادى و معنوى خویش برسد و در عین حال در صحنه هاى مختلف سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و غیره هم نقش آفرینى کند، و به گونه اى باشد که بتواند آزادانه به تحصیل و تعلیم و تربیت و آموزش بپردازد، و موانع از سر راه رشد و تعالى او برداشته شود تا استعدادها نیروهاى نهفته خود را شکوفا و جامعه را در رسیدن به سعادت و پیش رفت کمک کند.

سیماى زن بعد از انقلاب
این سخن پوچ و بى اساس است که تحمیل مى کنند بر جوانان که اسلام شما را در بند مى کند، زنان را در بند مى کند، اسلام هیچ کس را در بند نمى کند، اسلام آزادى را هدیه مى دهد، آزادى واقعى را نه آزادى کاذب.
آیه اللّه طالقانى(قدس سره) در پاسخ سؤال برخى از خبرنگاران در مورد بیانیه امام خمینى(ره) درباره این که زن ها مى توانند در اداره ها با حجاب اسلامى کار کنند، فرمودند: (مسلماً نظر امام، هم به مصلحت زنان ما و خواهران ما و دختران ما است و هم مطابق موازین اصولى اسلام… زن ها یک عضو فعال اجتماع ما هستند، به خصوص زن هاى ما در چنین مرحله اى از انقلاب که واقعاً من وقتى از زندان بیرون آمدم همه قشرها به خصوص زن هاى م، آن طور که به چشم من آمد، خیال مى کردم این ها زن هاى دیگرى غیر از زن هاى سه چهار سال قبل هستند، فرشته هایى پاک و پرمسئولیتى هستند که با همین روسرى و چادرشان مشت ها را گره کردند.)14
کشورهاى غربى به ویژه آمریکا در سال هاى اخیر از راه فرهنگى سعى داشته اند آزادى هاى کاذب را بر جوانان ایرانى و به ویژه بر زن هاى ما تحمیل کنند و چهره اسلام را بد جلوه دهند، اما با راهنمایى هاى رهبر عزیزمان و با درایت جوانان خوب این مرز و بوم تاکنون موفق نشده اند کارى از پیش ببرند. حال سؤال اساسى این است که این همه تلاش بیگانگان براى چیست و چه هدفى را دنبال مى کنند؟ پاسخ این سؤال روشن است و آن این که بیگانگان با اسلام مخالفند. از این رو سعى مى کنند با آموزش هاى غلط و ارائه الگوهاى غربى و نامناسب، جوانان را به فساد بکشانند و از پیش رفت باز دارند و بعد بگویند اسلام آن ها را از پیش رفت بازداشته است. با کمى دقت و تیزبینى به خوبى معلوم مى شود که پشت این آزادى هاى دروغین و ظاهرى، نقشه هاى شومى است که هر زن و مردى باید با درایت و فهم کافى در برابر آن ها ایستادگى کند.
اعتقاد امام بر این بود که آزادى زنان آن چیزى نیست که غربیان با تبلیغات سوء و گم راه کننده نشان مى دهند. آن ها آزادى را در بى عفتى مى بینند، آزادى را در بى حجابى مى بینند، در فحشا فرو رفتن دختران و پسران مى بینند، که این اسارت است و آزادى نیست. اگر خود ما به تحلیل بنشینیم و زن قبل از انقلاب را با زن کنونى مقایسه کنیم، به روشنى مى بینیم که پیش رفت هاى بسیارى داشته ایم و حتى در برخى موارد مى توان گفت درصد این پیش رفت ها چه در زمینه هاى معنوى و سیاسى و چه در زمینه هاى اجتماعى و فرهنگى بسیار بالا بوده است و این نشانه بارز وجود آزادى زن در سال هاى اخیر بوده است، چرا که پیش رفت و ترقى در سایه آزادى است و تا آزادى نباشد، استعدادها شکوفا نمى شود.
آرى، امام آن بزرگ مرد تاریخ با نظرات بلند و هدف هاى باارزششان گامى بزرگ در راه آزادى حقیقى زنان برداشتند و زن را از تباهى و فرورفتن در سیاه چال هاى اسارت رهانید و به او درس آزادى و آزادگى داد.
در پایان، مقاله خود را با سخنى از آن پیر فرزانه زینت مى بخشم:
(از جوانان، دختران و پسران مى خواهم که استقلال و ارزش هاى انسانى را ولو با تحمل زحمت و رنج، فداى تجملات و عشرت ها و بى بندوبارى ها نکنند.)15

پی نوشت:

1ـ رضا اصفهانى، بردگى فکرى.
2ـ فخرالدین حجازى، سه سخن، برترین هاى اسلام.
3ـ مجموعه گفتارهاى شهید مطهرى.
4ـ همان.
5ـ وصیت نامه سیاسى ـ الهى امام خمینى(ره).
6ـ مباحثى چند درباره گسترش اسلام.
7ـ صحیفه نور.
8ـ همان.
9ـ همان.
10ـ فخرالدین حجازى، همان.
11ـ صحیفه نور.
12ـ قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران.
13ـ همان.
14ـ سید محمود طالقانى، آیه حجاب.
15ـ وصیت نامه سیاسى ـ الهى امام خمینى(ره).
منبع: فصلنامه معارف اسلامی