اِنَّ اللهَ لا یُغِّرُ ما بِقَومِ حِتّی یُغَیِّرُوا ما باَنفُسِهِم؛
خداوند، وضعیت یک گروه را تغییر نمی دهد، مگر آن که خودشان وضع خود را دگرگون کنند. 1
امام باقر علیه السلام در بیان آیه می فرمایند:
« قضای حتمی خدا این است که اگر به بنده اش نعمتی عنایت فرماید، آن نعمت را از او نمی گیرد، مگر آن که گناهی مرتکب شود و در پی آن گناه روا باشد که آن نعمت از او گرفته شود. و این است کلام خداوند که فرمود: خداوند وضعیت گروهی را تغییر نمی دهد، مگر آن که آنها خودشان وضع خود را دگرگون کنند. » 2
ما، در این دوران، معنای گفتار امام باقر علیه السلام را – از یک دیدگاه – بیشتر از شیعیان زمان خودشان درک می کنیم. چرا که ما، از نعمتی بزرگ – که آنان به راحتی از آن برخوردار بودند – محرومیم. نعمتی که به دلیل نا سپاسی مردمان، خداوند آن را از ایشان گرفت: نعمت حضور آشکار حجّت خدا در میان مردم.
خداوند، با این نعمت، یازده بار امت پیامبر صلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّم را آزمود.
اولیاء خود را یکی پس از دیگری فرستاد، تا مردم بتوانند به راحتی از محضر این بزرگواران بهره گیرند، و راه هدایت خود را از ایشان جویا شوند؛ اما متأسفانه مردم قدر این نعمت ها را ندانستند و به کفران آنها پرداختند. این برخوردها همچنان ادامه داشت، تا اینکه خداوند ایشان را از فیض حضور دوازدهمین امام مهر بیکران، امام زمان علیه السلام محروم ساخت.
دیری است که گم گشته ای از دیده ی ما
پنهان شده ای زمردم، ای نور بصر
ما را چو میسر نبود دیدن مهر
یکدم تو، به ذرّه ها چو خورشید نگر
آری! تا کنون ما به خاطر ناسپاسی و عصیان خود، مورد خشم و غضب خداوند قرار گرفته ایم؛ چرا که امام محمد باقر علیه السلام می فرمایند:
« وقتی خداوند متعال بر آفریده های خود (مردم) غضب نماید، ما (اهل بیت) را از مجاورت آنها دور می کند. » 3
باید دید برای رفع این محرومیت بزرگ – که خود باعث آن شده ایم – چه باید کرد؟ آیا مصادیق ناسپاسی و عصیان در مقابل نعمت حضور امام معصوم علیه السلام را در زندگی روزمره ی خود پیدا کرده ایم، تا آنها را از خود دور سازیم، و گامی در راه رسیدن به این نعمت بزرگ برداریم؟
پی نوشتها:
1. سوره ی رعد، آیه ی 11
2. تفسیر نور الثقلین، ج2، ص448، ح50
3. اصول کافی، کتاب الحجه، باب فی الغیبه، ح 31
برگرفته از کتاب درس نامه انتظار ( جمعی از نویسندگان)