چنانچه فردی را ببینند که در محل کار خود به خواب رفته است، مافوقهای او به احتمال زیاد کارآیی و قابلیتش را زیر سئوال خواهند برد. نگران و ناراحت نشوید، این مشکل میتواند با انجام اقدامات سادهای تحت کنترل در آید.
هیچ چیزی نمیتواند برای یک کارمند خجالت آورتر از به خواب رفتن در محل کار باشد. این امر حتی میتواند آیندهی شغلی شما را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. اما با این وجود، بیدار ماندن در محل کار در زمانهای خاصی از روز، به خصوص در بعدازظهر یا بعد از یک ناهار سنگین برای بسیاری از ما دشوار به نظر میرسد. اگر این به خواب رفتنها هر از چند گاهی و به ندرت اتفاق افتند، آنگاه جای نگرانی زیادی ندارد. اما بعضی از افراد اغلب اوقات نمیتوانند در برابر آن مقاومت کرده و مدت زمان قابل توجهی را در محل کار خود به خواب میروند.
عوامل تأثیر گذار
دلایل دقیق دخیل در به خواب رفتن در طول ساعات کار میتواند برای هر فرد متفاوت باشد. برخی از این دلایل در ذیل آورده شدهاند:
» بسیاری از ما تمایل داریم بعد از ناهار به خواب برویم اگر فردی وعدهی غذایی سنگینی میل کرده باشد، به احتمال زیاد به خواب میرود.
» در طول روزهای هفته، بسیاری از افراد به دلیل برنامهی روزانهی پر مشغلهای که دارند، موفق نمیشوند خواب کافی داشته باشند. اما همهی ما برای آنکه در طول روز هوشیار و پرنشاط باشیم، حداقل به 7 تا 9 ساعت خواب در روز نیاز داریم و بسیاری از ما حتی به خواب بیشتری نیاز داریم. بنابراین به طور طبیعی هنگامی که به قدر کافی در شب نمیخوابیم، بدنمان به راحتی خسته میشود. به دلیل داشتن خواب ناکافی، ممکن است در طول ساعات کار به خواب رویم.
» یکی دیگر از علل متداول این مشکل میتواند به «چرخه خواب و بیداری» برگردد. به طور کلی دو دوره در یک روز وجود دارد که احساس خواب آلودگی میکنیم؛ یکی از آنها ساعات پایانی شب، از نیمه شب تا 6 یا 7 صبح، و دیگری اواسط بعدازظهر از 1 تا 4 بعدازظهر میباشد. بنابراین داشتن احساس خواب آلودگی از حدود 7 تا 8 ساعت پس از زمان بیدار شدن از خواب کاملاً طبیعی است. نکته مهم این است که بعدازظهر همچنین زمانی است که ناهار خود را میخوریم. در نتیجه نیاز شدید به خواب خواهیم داشت که این نیاز آنقدر قوی است که بسیاری از ما توان مقاوت در برابر آن را نداریم.
» چنانچه داروهایی مانند آنتی هیستامین مصرف میکنید، ممکن است احساس خواب آلودگی بیش از حد در طول روز را تجربه کنید. با این حال، اگر مدت زمان طولانی است که این نیاز به خواب را تجربه میکنید، حتی پس از خواب کافی در شب، در این صورت زمان آن است که به پزشک خود مراجعه کنید، به این دلیل که ممکن است دچار دیگر مشکلاتی مانند آپنه خواب و یا اختلالات خوابی شده باشید.
راههای ممانعت از خواب رفتن
» سادهترین راه برای هوشیاری کامل و پرانرژی بودن در طول روز این است که 7 تا 9 ساعت در شب خواب داشته باشید. اما چنانچه هنوز هم تمایل به خواب در زمانهای غیر عادی از روز دارید، آنگاه سعی کنید نکات ذیل را دنبال نمایید.
» اگر به دنبال سادهترین راه برای هوشیار ماندن در طول بعدازظهر هستید، در این صورت یک لیوان آب سرد بنوشید. این کار به طور ساده با کمک به بدن در خلاص شدن از شر سموم، بدن و ذهنتان را شاداب میسازد.
» مقداری آب بر روی صورت و چشمانتان بپاشید. معمولاً، چشمهایتان به واسطهی ساعتها نگاه مداوم شما به صفحهی مونیتور خسته میشوند. پاشیدن مقداری آب بر روی چشمها به رفع خستگی آنها کمک میکند.
» از خوردن یک ناهار سنگین خودداری کنید. در عوض، ناهار سبکی میل کرده و روز خود را با یک صبحانه سالم شروع کنید، که میتواند به شما در حفظ هوشیاری ذهنی و جسمی برای تمام روز کمک کند.
» بویهای قوی و تند میتوانند شما را هوشیار ساخته و یا کمتر احساس خواب آلودگی نمایید. عطرهای گیاهی میتوانند اثر انرژیزا بر روی سیستم بدنی ما داشته باشند. به سادگل چند قطره از اسانس را در یک کاسه آب ریخته و آن را روی میزتان قرار دهید. استنشاق بوی آن خیلی زود شما را شاداب و پرنشاط خواهد ساخت. و یا برای همین منظور رایحهای از این اسانس را از بطری یا شیشهی آن استنشاق نمایید. همچنین میتوانید کمی از آن را بر روی نوک انگشتان ریخته و آن را به هم مالیده و دستان خود را بو کنید. اکالیپتوس، نعناع، آویشن، علف لیمو یا لِمِن گِرَس، و رزماری نمونههای خوبی از روغنهای عصارهای یا عطرهای گیاهی میباشند.
» جویدن آدامس یا آب نبات همچنین به بیدار ماندن شما کمک خواهد کرد.
» یک گلدان گیاه را روی میز خود قرار دهید. گفته میشود که رنگ سبز اثر محرک بر روی حواس دارد.
» محل کار خود را آراسته سازید، یک فوارهی کوچک اضافه کنید و تصاویر رنگی را به دیوار آویزان سازید. مطمئن شوید که محل کارتان از روشنایی کافی برخوردار باشد. محیط کاری یکنواخت و خسته کننده تنها موجب میشود احساس اشتیاق کمتری به کار داشته باشید و احساس خواب آلودگی بیشتری نمایید.
» به اطراف قدم زده و کمی هوای تازه استنشاق کنید. غالب اوقات، نشستن برای یک مدت طولانی میتواند دلیل خواب آلودگی خصوصاً در طول بعدازظهر وشامگاه باشد. و یا صرفاً چند حرکت کششی و یا دراز و نشست را انجام دهید به این دلیل که جریان خون را در شما بهبود بخشیده و شما را باطراوت میسازد. ماساژی سریع میتواند عضلاتی که منقبض شدهاند را شل کرده و به غلبه بر بیحالی کمک کند. پشت گردن، شقیقه و پیشانی خود را ماساژ دهید. این کار به کاهش خستگی کمک میکند.
» نوشیدنیهای کافئینداری مانند قهوه و چای بدون شک میتوانند به شما در بیدار ماندن کمک کنند، اما مصرف بیش از حد این نوشیدنیها انتخاب سالمی نمیباشد. و علاوه بر این، تأثیر آنها تنها برای چند ساعت باقی میماند. بنابراین در مصرف کافئین و چای در حالی که سعی میکنید در محل کار به خواب نروید، زیاده روی نکنید.
» گوش دادن به موسیقی برای مدتی کوتاه چنانچه اجازهی آن را در محل کار داشته باشید، بهترین کار برای طراوت بخشیدن به ذهن است. اطمینان حاصل کنید که در چنین مواردی از هدفون استفاده کرده و مزاحم دیگران در حین کار نشوید.
در نتیجه مواردی که نام بردیم چند راه سادهای بودند که میتوانید به منظور ممانعت از به خواب رفتن در محل کار آنها را امتحان کنید. اما چنانچه این اقدامات مثمر ثمر واقع نشدند و این عادت بر راندمان کار شما تأثیر میگذارد، در این صورت بهتر است با پزشک خود صحبت کرده تا عوامل دخیل در این وضعیت را یافته و اقدامات مناسب و اصلاحی را تجویز نماید.