نویسنده: سید محمد حسینی اصل

1. بهتر است قرآن را از روی مصحف (قرآن) تلاوت کنیم, اگر چه حافظ قرآن باشیم: زیرا امام صادق (ع) در این مورد می فرماید:
«تلاوت قرآن از رو, عذاب پدر و مادر را سبک می کند اگر چه کافر باشند».
2. بهتر است قاری یا مستمع قرآن, با قرائت و یا شنیدن آیات رحمت و بهشت از خداوند تقاضای رحمت و بهشت نماید و پس از قرائت و شنیدن آیات عذاب و جهنم از آن به خداوند پناه ببرد. رئیس مذهب حضرت امام جعفر صادق (ع) می فرماید:
«… و هنگامی که به آیه ای رسیدی که در آن ذکر بهشت بود, مکث کن و از خدا بهشت را طلب نما و هنگامی که به آیه ای رسیدی که در آن ذکر آتش جهنم و عذاب بود مکثی کن و از آتش جهنم به خداوند پناه ببر».
3. باید بدانیم که هیچگاه, هیچ چیزی را روی قرآن نگذاریم. بلکه همیشه قرآن را روی هر چیزی قرار دهیم: زیرا ارزش قرآن از هر چیز دیگری بیشتر و بالاتر است.
4. هیچ گاه نباید قرآن را روی زمین گذاشت قرآن را روی سطوح بلند قرار دهیم: زیرا که زمین محل رفت و آمد و جایگاه و قداست قرآن والاست.
5. هنگام ورود و خروج اشخاص – در هر مقام و رتبه ای که باشند – به مجالس قرائت قرآن خاستن از زمین به عنوان تواضع, در مقابل قرآن شایسته نیست, مگر این که قرآن را ببندید و سپس از جا برخیزید.
6. مستحب است قرآن در مکان های محترم مانند: منازل, مساجد و دیگر مکان های مقدس قرائت شود و خواندن قرآن در مکان های پست مانند: معابر عمومی, حمام, مستراح و غیره ناپسند و مکروه است. از امام علی (ع) روایت است: «در هفت جا نباید قرآن بخوانند: در حال رکوع, درحال سجده, در مستراح, در حمام, شخص جنب, و نفساء و حائض»
7. حرام است شخص جنب و حائض و نفساء حتی یک حرف از چهار سوره عزائم (سوره های سجده دار) قرائت نماید. و بر شخص مکلف واجب است, هنگام خواندن و شنیدن این آیات سجده نمایید:
(1) آیه15سوره سجده, (2) آیه 37, سوره فصلت, آیه 62, سوره نجم, (4) آیه 19 از سوره علق.
گفتنی است که نمی توان سوره های مذکور را در نماز به جای سوره اخلاص قرائت نمود و قرائت دیگر سوره های قرآن به غیر از سور عزائم برای شخص جنب و حائض مجازاست.
8. هنگامی که در قرائت به آیات سجده دار رسیدیم, واجب است سجده کنیم و گفتن ذکر و طهارت و قبله شرط نیست. برای سجده از امام باقر (ع) منقول است:
«لا اله الا الله حقاً حقاً, لا اله الا الله ایماناً و تصدیقاً, لا اله الا الله عبودیه و رقا سجدت لک یا رب تعبداً ورقاً لا مستکفاً و لا مستکبراً بل انا ذلیل ضعیف خائف مستجیر».
گفتنی است اگر به صورت غیر زنده: یعنی از نوار یا کسی که قصد خواندن قرآن را ندارد آیه سجده واجب را شنیده شود, سجده واجب نیست.
9. هنگام قرآن باید مؤدب بنشینیم و از خوردن و آشامیدن, استعمال دخانیات بپرهیزیم و بهتر است جهت خوردن و آشامیدن و… مدتی تلاوت و جلسه قرآن را تعطیل نماییم.
10. شایسته است در آغاز تلاوت, «بسم الله الرحمن الرحیم» و در پایان, «صدق الله العلی العظیم» بگوییم.
11. خوب است پس از پایان تلاوت دعا کنیم: زیرا امام حسن مجتبی (ع) می فرمایید:
«کسی که قرآن می خواند, دعایش مستجاب است یا به زودی یا با فاصله ویا در زمان دیگر».
انشا الله – خداوند ما را از قاریان حقیقی و از عاملین راستین قرآن قرار دهد و همواره به ما در سایه قرآن و اهلبیت (ع) – که بسان دو خط موازی اند – توفیق انجام واجبات و ترک محرمات و خدمت به اسلام و مسلمانان را عنایت فرماید. به امید آنکه هیچگاه از صراط مستقیمی که خداوند به وسیله قرآن و اهل بیت (ع) ما را به آن رهنمون شده اند, منحرف نشویم.
منبع: نشریه بشارت شماره 72