عذاب آسمانى
با توجه به شأن نزول آیات سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ (70معارج/1) خواهندهاى عذابى رخدادنى را طلب کرد.
در مىیابیم که این آیات درباره خلافت على نازل شده است. مرحوم علامه امینى شأن نزول آیات را از کتابهاى سى نفر از علماى معروف اهل سنت این گونه نقل مىکند:
پس از ماجراى غدیر خم، شخصى (جابر بن نضر یا حارث بن نعمان) به پیامبر گفت: ما را به پذیرش توحید و رسالت خویش و انجام نماز و روزه و حج و زکات دستور دادى و ما قبول کردیم، اما به این اکتفا نکرده و پسر عموى خود (على) را بر ما برترى دادى و گفتى هرکس من مولاى او هستم على مولاى اوست. آیا این سخن از خود تو است یا از خداست.
حضرت فرمود: به خدا سوگند این امر از سوى خدواند است. سائل در حالى که به سوى راحلهاش باز مىگشت گفت: پروردگارا اگر فرموده پیامبر حق است سنگى از آسمان فرو فرست یا عذابى نازل کن. هنوز به راحلهاش نرسیده بود که سنگى از آسمان بر او اصابت کرد و او را کشت.
یک کلمه با دو معناى متفاوت
در صدر اسلام، مسلمانان هنگامى که پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله مشغول سخن گفتن بود و آیات و احکام الهى را بیان مىکرد گاهى از آن حضرت درخواست مىکردند کمى با تانى سخن بگوید تا آنان مطالب را بهتر بشنوند و به خاطر بسپارند و نیز بتوانند سؤالها و خواستههاى خود را مطرح نمایند به همین دلیل کلمه راعنا را که از ماده الرعى به معنى مهلت دادن است بکار مىبردند. ولى اهل کتاب (یهود) از سر دشمنى همین واژه را از ماده الرعونه که به معنى کودنى و حماقت است معنا مىکردند که بنابراین معناى راعنا ما را تحمیق کن! است این مساله دستاویزى براى یهود فراهم مىآورد تا مسلمانان و پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله را به استهزاء بگیرند، به همین دلیل خداوند در قرآن مىفرماید: یا أیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ ألیمٌ (2بقره/104) اى کسانى که ایمان آوردهاید نگویید »راعنا« و بگویید »انظرنا« و گوش شنوا داشته باشید و کافران عذابى دردناک [در پیش] دارند.
طبق آیه فوق به مؤمنان دستور داده کلمه راعنا را بکار نبرند و به جاى آن از کلمه انظرنا استفاده کنند که همان مفهوم را مىرساند و دستاویزى براى دشمنان و مغرضان به همراه ندارد.
در برخى تفاسیر آمده است که جمله راعنا در لغت یهود، معناى طعن و توهین را در برداشت یعنى بشنو که هرگز نشنوى.
وقتى مسلمانان این جمله را مىگفتند یهودیان معناى مورد نظر خود را به ذهن مىآورند و پوزخند مىزدند.