نویسنده: جهانگیر پورصمیمی
مدرس مهارتهای زندگی

شنیدن معمولی باگوش دادن متفاوت است. در شنیدن تنها اصوات را حس می کنیم. بدون تلاش برای درک آنها و بدون توجه به معنای آن ها. در حالی که هنگام گوش دادن به دنبال درک معنا و درک طرف مقابل، حس او، فهمیدن او و دیدن موضوع یا مسأله از زوایه و منظر او هستیم. در گوش دادن قصد داریم تا نه فقط معنای کلمات بلکه آنچه بین کلمات است اما نگفته می ماند را نیز درک کنیم. با بکارگیری هنر گوش دادن می خواهم ابتدا درک کنیم و دنیا را از منظر و دریچه چشم طرف مقابل ببینیم بعد سخن بگوییم. چه بسا موضوع و آنچه مورد نظر ماست اساسا برآورده شده باشد.

اما چگونه گوش کنیم تا همدلانه و موثر باشد ؟

جدایی از مطالب طرح شده در بخش پیشین روش ها و نکات دیگری نیز می تواند برای بهبود گوش دادن مد نظر باشد. یکی از این روش ها به کارگیری تکنیک Listen است.Listenعلاوه بر اینکه که در انگلیسی به معنای «گوش بده» می باشد، ابتدای عبارات ذیل نیز هست:
L: look interested – get interested
I:involve yourself by responding
S:Stay on target
T:Test your understanding
E:Evaluate the message
N:Neutralize your feeling
L:look interested-get interested
یعنی با علاقه گوش کنید. با علاقه گوش دادن باعث انتقال اشتیاق به گوینده و تشویق او به صحبت خواهد بود. حفظ ارتباط چشمی بین گوینده و شنونده در تسهیل این موضوع بسیار موثر خواهد بود. هیچ ناشنوایی ناشنواتر از کسی نیست که نخواهد گوش کند.
I: Involve yourself by responding
یعنی شنیدن خود را با واکنش های مناسب به گوینده نشان دهید. طبیعتا اگر فردی در حال صحبت است و شما در حال پوست کندن پرتقال هستید، واکنش درستی ندارید. واکنش درست هنگامی می تواند رخ دهد که کاملا به شنونده و سخنانش توجه کنید. باید توجه کنید که به دلیل تفاوت قابل توجه بین سرعت آنالیز ذهن و سرعت شنیدن، معمولا وقفه های زمانی برای ذهن ایجاد می شود که اگر به آن توجه نشود باعث پرش ذهن و به هم خوردن تمرکز شنونده خواهد شد. یکی از راه ها برای ممانعت از این وقفه ها تمرکز برسخنان شنونده و تلاش برای خلاصه کردن آن و یافتن موضوعات کلیدی و اصلی مورد توجه گوینده است. پس از آن می توان در بخش هایی از مذاکره صحت این مطالب را با شنونده مرور کرد. این گونه، هم اطمینان می یابید که مقصود گوینده را به درستی متوجه شده اید و هم واکنش های درستی خواهید داشت.
S: stay ong target یعنی بر موضوع اصلی متمرکز باشید. هنگامی که می خواهیم بر موضوع اصلی متمرکز باشیم اولا باید موضوع یا موضوعات اصلی را شناسایی کنیم، ثانیا سوالات و مقولات مرتبط با موضوع اصلی را طرح کنیم. به بیان دیگر اگر در حال شنیدن به منظور درک طرف مقابل هستیم طرح سوالات و پرسش هایی که باعث عوض شدن بحث و تغییر موضوع شود روش مناسبی نبوده و باعث دور شدن ما از درک مقصود گوینده و اتلاف وقت می شود.
T:Test your understanding یعنی درک خود را بیازمایید. معنای بسیاری از لغات نزد افراد گوناگون مختلف و متفاوت است. شما به یک چیز می گویید خوب و دیگری به چیز دیگر. شما سلیقه ای دارید و زیبا و قشنگ و صحیح را به صورتی تعریف می کنید و دیگری به صورت دیگر و با تعریفی دیگر؛ من لباس آبی رنگ و غذای ساده را دوست دارم و دیگری هنگامی که از یک لباس مناسب و غذای خوشمزه صحبت می کند کاملا متفاوت می اندیشد. این بند از شما می خواهد که اطمینان یابید درباره موضوع بین گوینده و شنونده درک یکسان وجود دارد.
E: Evaluate the messageیعنی پیام مستتر در صحبت گوینده را به خوبی شناسانیی و دریافت کنید. به آنچه بین کلمات است نیز توجه کنید. اگر صرفا به لغات و معنای آن ها توجه کنیم همه پیام گوینده را نخواهیم گرفت. برای درک بهتر پیام باید به لحن گوینده، زبان بدن او، احساساتی که در کلام او هست نیز توجه کنید. هر جمله می تواند با اصوات و تن کاملا متفاوتی ادا شود. جمله «حالم خوب است» را در نظر بگیرید. اگر فریاد زده شود یا اگر آرام ادا شود معنای یکسانی دارند ؟
N: Neutralize your feelingیعنی احساس او بسیار مهم است. اما این هرگز به معنای آن نیست که باید احساس او احساس شما شود. اگر چنین کردید و احساس گوینده احساس شما شد، در واقع منطق و قدرت استدلال خود را از کار انداخته و به جای منطق با احساس خود گوش می کنید. در این صورت قدرت تخیل خوبی ندارید. پس خود به خود نمی توانید شنونده خوبی باشید. به جای آن به احساس گوینده توجه کنید اما هرگز احساس او را احساس غالب خود نسازید.
منبع:مجله راه کمال شماره 27