چند توصیه جهت کاهش مشکلات شخصیتی
1ـ مسائل و مشکلات مشترک و همانند در نوجوانان و جوانان نباید این تصور را پیش آورد که علل و عوامل آن مسائل نیز مشترک و همانند است. بنابر این برای کمک به نوجوان و جوانان در حل مشکلات شخصیتی شان باید عوامل پیدایش آن ها را جستجو نمود و ریشه یابی کرد، سپس بر اساس آن علت ها به درمان پرداخت.
2ـ رعایت مسأله بهداشت روانی بسیار اهمیت دارد. کارهای ارجاعی به نوجوانان نباید آن قدر دشوار باشد که نتوانند از عهده آن بر آیند، و با آنان طوری برخورد نشود که به ناامیدی و سرخوردگی کشیده شوند، به خواست های معقول آن ها توجه شود و نیازهای طبیعی آن ها ارضاء گردد، شخصیت آن ها باید مورد توجه قرار گیرد و از طرد شدنشان جلوگیری شود، محیط خانوادگی آن ها را نیز باید اصلاح کرد و به خواب، استراحت، تفریح و غذای کافی آن ها توجه کرد.
3ـ نوجوانان و جوانان را باید متوجه این امر نمود که آن ها خود مسؤول حل مسائل و مشکلات خودشان هستند و والدین و مربیان فقط وظیفه کمک و راهنمائی دارند. باید نیرو و استعداد خودشان را برای حل مسائلشان به کمک گرفت، تا به اعتماد به نفس برسند.
4ـ اصولاً مطرح نمودن مسائل شخصیتی نوجوانان و جوانان نباید آن چنان باشدکه در آن ها ایجاد اضطراب و ترس نماید و این تصور برایشان به وجود آید که آن ها یک ناراحتی و بیماری خطرناکی دارند و یا یک شخص غیر طبیعی و غیر عادی هستند، بطوری که همه اطرافیان متوجه آن ها شده اند و برای درمان شان تلاش می نمایند؛ بلکه باید از طرق غیر مستقیم نوجوانان را به وجود مشکلات سنی خود متوجه کرد و به آن ها فهماند که همه مردم در سنین نوجوانی و جوانی دارای مشکلات مشابه می باشند و همه آن مسائل و مشکلات نیز قابل حل است و حتی اگر مشکلی هم وجود داشته باشد که قابل حل نباشد چندان غیر طبیعی نیست و هیچ گونه خطری برای آن ها ندارد.
5ـ به نوجوانان و جوانان باید کمک کرد تا خود را بهتر بشناسند، با تغییرات بدنی و فیزیولوژیک خود به درستی آشنایی پیدا نمایند و آن ها را بپذیرند، امکانات فطری و اکتسابی خود را بشناسند و چگونگی برخورداری و استفاده از این امکانات را بدانند، محیط و امکانات را بشناسند و چگونگی سازگاری مطلوب با محیط و اطرافیان را نیز خوب یاد بگیرند.
6ـ به نوجوانان و جوانان باید آموخت که بهترین کسانی که می توانند مشاور آن ها باشند، در درجه اول والدین هستند و همیشه از آن ها راهنمایی بخواهند و برای آن ها دردل کنند. در عین حال هر نوجوانی باید فرد صالحی را که بیشتر دوست دارد، معلم، مدیر و یا یک فرد روحانی را به عنوان مشاور انتخاب کند و مسائل و مشکلاتش را با او در میان بگذارد. در مسائل مذهبی عمیق شود، حقایق دینی را مورد مطالعه قرار دهد و با شخص مطلع و مورد اعتماد درباره آن ها به بحث و گفتگو بنشیند.
7ـ تغییر محیط گاهی اوقات برای نوجوانان و جوانانی که دچار اختلالات شخصیتی شده اند مؤثّر واقع می شوند، یعنی ممکن است لازم باشد کلاس و یا مدرسه آن ها را عوض نمود، یا تغییر منزل و از محله ای به محله دیگر رفتن و یا در موارد حاد حتی از شهری به شهر دیگر منتقل شدن می تواند به بهبود آن ها کمک نماید.
8ـ برای جلوگیری از مبتلا شدن جوانان و نوجوانان به ترس و اضطراب علاوه بر رعایت نکات یاد شده باید از تهدید و ایجاد رعب و وحشت در آن ها خودداری نمود و تا حد امکان مسائل را برای آن ها قابل حل جلوه داد و آن ها را وادار کرد که به خود تلقین نمایند که دلیلی برای ترسیدن وجود ندارد و دیگران نیز در شرایط مشابه نمی ترسند. ضمناً چون در دوره نوجوانی و جوانی، امر همانند سازی از اهمیت خاصی برخوردار است بهتر است آن ها با افراد جسور، شجاع و با شهامت دوست شوند و رفت و آمد نمایند تا افراد ترسو و بزدل سرمشق آن ها قرار نگیرند، همچنان تمرینات ورزشی برای قوی نمودن جسم، قبول مسؤولیت های اجتماعی، ایجاد اعتماد به نفس و تقویت اراده، و اطمینان دادن به آن ها که خطری متوجه شان نیست، در از بین بردن ترس و اضطراب بسیار مؤثر است.
9ـ ایجاد اشتغال و سرگرمی بسیار اهمیت دارد، هر قدر که بیکاری و فراغت بیشتر باشد، ترس و اضطراب آن ها افزایش می یابد، باید سعی نمود آنان به وظیفه و فعالیتی معین اشتغال یابند، همچنین وجود کارهای فکری مفید که مشغول کننده نیز باشند، خود در جلوگیری از پدید آمدن خیالات و تصورات مربوط به ترس و اضطراب مؤثر است.
10ـ دعا کردن و راز و نیاز نمودن با خدا و سخن گفتن با او، کمک خواستن از او، توسل جستن به او، عبادت کردن و مسائل خود را با او در میان گذاشتن نیز باعث آرامش و سکون شده، در کاهش ناراحتی های شخصیتی مؤثّر واقع می شود.
11ـ معاشرت با دیگران و داشتن زندگی جمعی، دوری نمودن از انزوا و تنهایی، رابطه صمیمانه و گرم داشتن با افراد مختلف و مسافرت های دسته جمعی با افراد همفکر و هم شأن می تواند در بهبود بعضی از اختلالات شخصیتی مؤثّر باشد.
12ـ در مواردی که هیچ یک از طرق و توصیه های مزبور مؤثر واقع نگردید لازم است نوجوان و یا جوان را به روان شناس و یا روان پزشک حاذق معرفی نمود و برای درمان جدی آن ها مراقبت های درمانی لازم را به عمل آورد و در مواردی که آنان از ملاقات با روان شناسان و یا متخصصین اعصاب و روان به خاطر مسائل فرهنگی و بدبینی های اجتماعی امتناع دارند، باید برایشان دقیقاً توضیح داده شود که اختلالات روانی نیز مانند بیماری های جسمانی یک امر طبیعی است و هر کس همان طور که ممکن است مبتلا به بیماری های جسمی شود و در اثر درمان بهبود حاصل نماید، به همان اندازه احتمال دارد که دچار ناراحتی های روانی نیز بشود و می تواند جهت درمان تحت نظر یک متخصص بیماری های روانی قرار گیرد و بهبود یابد.
محمد خدایاری فرد – مسائل نوجوانان و جوانان، ص 84 – 87