پاسخ : اکثر قریب به اتفاق مسیحیان جهان، در یکى از سه شاخه ى مهم مسیحیت، یعنى کاتولیک، ارتدکس و پروتستان جاى مى گیرند. آشنایى با این سه فرقه و اختلاف بین آنها در مطالعات مسیحیت شناسى، اهمیت ویژه اى دارد. واژه ى ارتدکس (Orthodox) از دو کلمه ى یونانى «Ortos» به معناى «درست» و «doxa» به معناى «عقیده» ترکیب شده است; بنابراین این واژه را مى توان «راست دین» یا «درست عقیده» ترجمه کرد.[1] پیدایش فرقه ى ارتدکس قبل از آن که ریشه ى اعتقادى داشته باشد، منشأ جغرافیایى داشته و حاکى از جدایى است. مهم ترین جدایى در تاریخ مسیحیت در اواخر قرن پنجم میلادى، هنگام تجزیه ى روم به بخش شرقى و غربى، پیش آمد. کلیساى رم مرکز بخش غربى مسیحیت بود و معتقد بود که باید رهبرى تمام اسقف هاى جهان را برعهده داشته باشد; چون اعتبار خود را از «پطرس رسول» مى گرفت.[2] مسیحیت شرقى که مهم ترین کلیساى آن کلیساى قسطنطنیه بود، پنج مرکز مهم مسیحیت، یعنى اورشلیم، انطاکیه، رم، اسکندریه و قسطنطنیه را از نظر اعتبار و اقتدار برابر مى دانست.[3] کلیساى بخش غربى، کشورهاى فرانسه، اسپانیا و برخى از کشورهاى دیگر اروپایى را شامل مى شد و بخش شرقى، علاوه بر یونان، برخى مناطق اروپاى شرقى، کلدانیان، سریانیان، ارمنیان، مارونیان، حبشى ها و سایر اهالى شرق جهان مسیحیت را در بر مى گرفت. کلیساى غرب را به دلیل این که مرکزش در ایتالیا بود و هم چنین زبان رایج در بخش غربى زبان لاتینى بود، «کلیساى لاتینى» مى گفتند; کلیساى شرق را هم «کلیساى یونانى» مى گفتند، چون یکى از مراکز مهم کلیساى شرق در یونان قرار داشت و زبان رایج در این بخش هم یونانى بود و به همین دلیل، کلیساى ارتدکس، ترجمه ى «یونانى» عهد عتیق را برگزید، در حالى که در کلیساى غرب بر متن «لاتینى» کتاب مقدس (ترجمه ى «ولگانا») اصرار مى شد.[4] امروزه مسیحیان روسیه، یونان، بلغارستان، صربستان، آلبانى، رومانى و پرو، کلیساى ارتدکس اند. کلیساهاى محلى کوچک تر، یعنى کلیساى سوریه، گریگورى ارمنى، قبطى (مصر) و اتیوپى هم منصوب به این شعبه از مسیحیت هستند که تفاوت هایى جزئى در روش و عمل با یکدیگر دارند.[5]

پی‌نوشتها:

[1]. مسیحیان واژه ى ارتدکس را در دو مورد به کار مى برند:
ـ اشاره به یکى از فرقه هاى مسیحى، در مقابل کاتولیک و پروتستان.
ـ به معناى عقیده ى دین صحیح، نظریه ى اصیل و مطابق با تعالیم پذیرفته شده ى مسیحیت; بر این اساس، هر یک از فرقه ها عقاید خود را ارتدکسى و مخالف آن را انحرافى مى دانند. ر.ک: ویلیام هورن، راهنماى الهیات پروتستان، ص 7.
[2]. مهم ترین ویژگى کاتولیک ها آن است که معتقد به ریاست «پاپ» بر تمام جامعه ى مسیحیان و مصونیت وى از خطا هستند. هم چنین اعتقاد به مصوّبات مجامع کلیسایى کاتولیک را لازم مى شمرند. اینار مولند، جهان مسیحیت، ص 122.
[3]. محمد رضا زیبایى نژاد، مسیحیت شناسى مقایسه اى،ص 243.
[4]. عطاء الله یوسف، الشمس الساطعه فى تاریخ الکنیسه، ص 29، به نقل از: مسیحیت شناسى مقایسه اى،ص 244.
[5]. جان الدر، تاریخ اصلاحات کلیسا، ص 36