1. قالَ رَسُولُ اللهِ – صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه – : أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ.
«بحار الأنوار، ج 71، ص 387»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است.
2. قالَ رَسُولُ اللهِ – صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه – : جُلُوسُ المَرءِ عِندَ عِیالِهِ أحَبُّ إلَی اللَّهِ مِنِ اعْتِکافٍ فی مَسجِدی هذا.
«تنبیه الخواطر، ج 2، ص 122»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: نشستن مرد پیش زن و فرزندنش، نزد خداوند محبوب تر است از اعتکاف در این مسجد من.
3. قالَ رَسُولُ اللهِ – صلی الله علیه و آله – : إذا حَمَلَتْ الْمَرْئَهُ کانَتْ بِمَنْزِلِهِ الصَّائِمِ الْقائِّمِ الْمُجاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مالِهِ فِی سَبِیلِ اللهِ فَإذا وَضَعَتْ کانَ لَها مِنَ الْأجْرِ ما لا یَدْریِ أحَدٌ ما هُوَ لِعِظَمِهِ … .
«وسائل الشیعه، ج 15، ص 175»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: آنگاه که زن حامله شود چنان است که با دهان روزه به جهاد مالی و جسمی در راه خدا بپردازد و هنگامی که زایمان کند، برای او اجر و پاداش عظیمی است که کسی قادر به محاسبه آن نخواهد بود و آنگاه که به شیر دادن فرزند می پردازد، در هر مرتبه چنان است که بنده ای از اولاد اسماعیل پیامبر را در راه خدا آزاد کرده باشد و آنگاه که بچه را از شیر گرفت، فرشته ای به پهلویش می زند و می گوید: همه گناهانت آمرزیده شد.
4. قالَ رَسُولُ اللهِ – صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه – : أیَّما اِمرَأهٍ حَمَلَتهُ عَلی ما لایَقدِرُ عَلَیهِ وما لا یُطیقُ لَم تُقبَلَ مِنها حَسَنَهٌ.
«مکارم الأخلاق، ص 215»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: زنی که شوهر خود را بر انجام کارهایی وادار کند که او توانایی انجام دادن آنها را ندارد، هیچ یک از کارهای نیک او پذیرفته نخواهد شد.
5. قال الامام السجاد – عَلَیْهِ السَّلامُ – : إنَّ أرضاکم عِندَاللَّهِ أسبَغُکم عَلی عِیالِهِ.
«بحار الأنوار، ج 78، ص 136»
امام سجّاد – علیه السلام – فرمود: خداوند از آن کس خشنودتر است که خانواده خود را بیشتر در آسایش و نعمت قرار دهد.
6. قال الامام السجاد – عَلَیْهِ السَّلامُ – : لَأن أدخُلَ السُّوقَ و مَعی دِرهَمٌ أبتاعُ بِهِ لَحماً لِعِیالی و قَد قَرِمُوا إلیهِ أحَبُّ إلَی مِن أن اعتِقَ نَسَمَهً.
«وسائل الشیعه، ج 21، ص 543»
امام سجّاد – علیه السلام – فرمود: چنان چه وارد بازار شوم و درهمی داشته باشم و با آن برای خانواده ام گوشتی بخرم که بدان رغبت کرده اند، برای من محبوب تر است از این که بنده ای را آزاد کنم.
7. قال الامام الصادق – عَلَیْهِ السَّلام – : إنَّ المَرءَ یَحتاجُ فی مَنزِلِهِ و عیالِهِ إلی ثَلاثِ خِصالٍ یَتَکلَّفُها و إن لَم یَکن فی طَبعِهِ ذلِک: مُعاشَرَهٍ جَمیلَهٍ و سَعَهٍ بِتَقدیرٍ و غَیرَهٍ بِتَحَصُّنٍ.
«تحف العقول، ص 322»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: مرد برای اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نیاز دارد که حتی اگر در طبیعت او نباشد، (باید خود را به آنها وادارد)، آن خصلت ها عبارتند از: خوش رفتاری، گشاده دستی سنجیده و غیرت برای حفاظت از آنها.
8. قال الامام الصادق – عَلَیْهِ السَّلامُ – : لاغنی بِالزَّوجِ عَن ثَلاثَهِ أشیاء فیما بَینَهُ و بَینَ زوجَتِهِ و هِی: المُوافَقَهُ لِیَجتَلِبَ بِها مُوافَقَتَها و مَحَبَّتَها و هَواها و حُسنُ خُلقِهِ مَعَها وَ استِعمالُهُ استِمالَهَ قَلبِها بِالهَیئَهِ الحَسَنَهِ فی عَینِها و تَوسِعَتِهِ عَلَیها.
«میزان الحکمه، ح 7876»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: شوهر در رابطه خود با همسرش از سه چیز بی نیاز نیست: سازگاری با او تا به این وسیله سازگاری و محبت و عشق او را به خود جلب کند و خوش خویی با او و دلبری از او با آراستن خود برای وی و فراهم آوردن امکانات آسایش او.
9. قال الامام الصادق – عَلَیْهِ السَّلامُ – : مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأهلِ بَیتِهِ مُدَّ لَهُ فی عُمرِهِ.
«الکافی، ج 2، ص 105»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: هر کس به خانواده اش نیکی کند، بر عمرش افزوده شود.
10. قالَ رَسُولُ اللهِ – صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه – : لَو أمَرتُ أحَداً أن یَسجُدَ لأِحَدٍ لأَمَرتُ المَرأهَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 246»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: اگر قرار بود دستور دهم کسی در برابر کسی سجده کند، به زن دستور می دادم تا برای شوهرش سجده کند.
11. قال الامام الباقر – عَلَیْهِ السَّلامُ – : لاشَفیعَ لِلمَرأَهِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها.
«میزان الحکمه، ح 7864»
امام باقر – علیه السلام – فرمود: برای زن نزد پروردگارش، هیچ شفیعی کارسازتر از رضایت شوهرش نیست.
12. قال الامام الصادق – عَلَیْهِ السَّلامُ – : لاغِنی بِالزَّوجَهِ فیما بَینَها و بَینَ زَوجِها المُرافِقِ لَها عَن ثَلاثِ خِصالٍ و هُنَّ: صِیانَهُ نَفسِها عَن کلِّ دَنَسٍ حَتّی یَطمَئِنَّ قَلبُهُ إلَی الثِّقَهِ بِها فی حالِ المَحبوبِ والمَکروهِ … .
«بحار الأنوار، ج 78، ص 237»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: زن در رابطه به شوهر سازگار خود از رعایت سه خصلت بی نیاز نیست: حفظ کردن خود از هر گناه و آلودگی تا شوهرش در هر حال، خوشایند یا ناخوشایند، در دل به او اطمینان داشته باشد؛ مراقبت از او و زندگی اش تا شوهرش در صورتی که لغزشی از او سرزند با او مهربانی کند و اظهار عشق به او با عشوه و دلبری و ظاهر مناسب و خوشایند در نظر او.
13. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : ویل لامرأه أغضبت زوجها، و طوبی لامرأه رضی عنها زوجها.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 245»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: وای بر زنی که شوهرش را ناراحت کند و خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد.
14. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : ما زال جبرئیل یوصینی بالمرأه حتی ظننت أنه لا ینبغی طلاقها إلا من فاحشه مبینه.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 253»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: جبرئیل پیوسته مرا درباره زن سفارش می کرد تا جایی که گمان بردم طلاق او جایز نیست مگر در صورت ثابت شدن فحشا.
15. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : حق المرأه علی زوجها أن یسد جوعتها وأن یستر عورتها ولا یقبح لها وجها.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 254»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: حقّ زن به شوهرش این است که شکمش را سیر کند و بدنش را بپوشاند و برای او هیچگاه روی درهم نکشد.
16. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : قول الرجل للمرأه إنی أحبک لا یذهب من قلبها أبدا.
«الکافی، ج 5، ص 569»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: این سخن مرد به زن که دوستت دارم هرگز از دل زن بیرون نمی رود.
17. عن الحسن بن جهم قال: رأیت أبا الحسن – علیه السلام – اختضب، فقلت: جعلت فداک اختضبت؟ فقال: نعم، إن التهیئه مما یزید فی عفه النساء، ولقد ترک النساء العفه بترک أزواجهن التهیئه … .
«الکافی، ج 5، ص 567»
حسن بن جهم می گوید: ابوالحسن – علیه السلام – را دیدم که خضاب کرده است، عرض کردم: فدایت شوم! خضاب کرده اید؟ فرمود: آری! آراستگی بر عفت زنان می افزاید؛ به راستی زنان ترک عفت کرده اند، چون شوهرانشان آراستگی را ترک نموده اند. سپس فرمود: اگر آراسته نباشی آیا خوش داری که همسرت را نیز مانند خودت ببینی؟ عرض کردم: نه! فرمود: او نیز چنین است.
18. قال الإمام الصادق – علیه السلام – : سألت ام سلمه رسول الله – صلی الله علیه و آله – عن فضل النساء فی خدمه أزواجهن، فقال: أیما امرأه رفعت من بیت زوجها شیئا من موضع إلی موضع ترید به صلاحا … ..
«بحار الأنوار، ج 103، ص 251»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: ام سلمه از رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – درباره فضیلت خدمت کردن زنان به شوهرانشان پرسید، آن حضرت فرمود: هر زنی که در خانه شوهر خود به قصد مرتب کردن آن، چیزی را جا به جا کند، خداوند به او نظر افکند و هر که را خداوند به او نظر کند، عذابش نمی کند.
19. قال الإمام الکاظم – علیه السلام – : جهاد المرأه حسن التبعل.
«الکافی، ج 5، ص 507»
امام کاظم – علیه السّلام – فرمود: جهاد زن، خوب شوهرداری است.
20. قال الإمام الباقر – علیه السلام – : أیما امرأه خدمت زوجها سبعه أیام أغلق الله عنها سبعه أبواب النار وفتح لها ثمانیه أبواب الجنه تدخل من أیها شاءت. وقال – علیه السلام – : ما من امرأه تسقی زوجها شربه من ماء … .
«وسائل الشیعه، ج 14، ص 123»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: هر زنی که هفت روز شوهرش را خدمت کند، خداوند هفت در دوزخ را به روی او ببندد و هشت در بهشت را به رویش بگشاید، تا از هر در که خواهد وارد شود و فرمود: هیچ زنی نیست که جرعه ای آب به شوهرش بنوشاند مگر آن که این عمل او برایش بهتر از یک سال باشد که روزهایش را روزه بگیرد و شبهایش را به عبادت سپری کند.
21. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لا یخدم العیال إلا صدیق أو شهید أو رجل یرید الله به خیر الدنیا والآخره.
«بحار الأنوار، ج 104، ص 132»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: به زن خود خدمت نکند مگر صدیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد.
22. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : اتقوا الله فی الضعیفین: الیتیم و المرأه فإن خیارکم، خیارکم لأهله.
«بحار الأنوار، ج 79، ص 268»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: از خدا درباره دو ناتوان بترسید: یتیم و زن؛ به درستی که بهترین شما کسی است که برای خانواده اش بهتر باشد.
23. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : إن الرجل لیؤجر فی رفع اللقمه إلی فی امرأته.
«المحجه البیضاء، ج 3، ص 70»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: مردی که به طرف دهان همسرش لقمه ای بالا برد، پاداش برد.
24. قال الإمام الصادق – علیه السلام – : ملعونه ملعونه امرأه تؤذی زوجها وتغمه، وسعیده سعیده امرأه تکرم زوجها ولا تؤذیه وتطیعه فی جمیع أحواله.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 253»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: معلون است، ملعون است آن زنی که شوهر خود را بیازارد و غمگین کند و خوشبخت است، خوشبخت است آن زنی که شوهر خود را احترام نهد و آزارش ندهد و در همه حال (غیر از امور حرام) از وی فرمان برد.
25. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : من کان له امرأه تؤذیه لم یقبل الله صلاتها ولا حسنه من عملها حتی تعینه وترضیه وإن صامت الدهر … وعلی الرجل مثل ذلک الوزر والعذاب إذا کان لها مؤذیا ظالما.
«وسائل الشیعه، ج 14، ص 116»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هر که زنی داشته باشد که آن زن وی را بیازارد، خداوند نه نماز آن زن را قبول کند و نه کار نیکش را، هر چند همه عمر روزه بگیرد تا زمانی که به شوهرش کمک کند و او را خشنود سازد، مرد نیز اگر زن خود را بیازارد و به او ستم کند همین گناه و عذاب را دارد.
26. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : إنی لأتعجب ممن یضرب امرأته و هو بالضرب أولی منها.
«جامع الأخبار، ص 447»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: من درشگفتم از کسی که زنش را کتک می زند، در حالی که خودش به کتک خوردن سزاوارتر از اوست.
27. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : من صبر علی سوء خلق امرأته و احتسبه أعطاه الله تعالی بکل مره یصبر علیها من الثواب ما أعطی أیوب – علیه السلام – علی بلائه، و کان علیها من الوزر فی کل یوم و لیله مثل رمل عالج.
«ثواب الأعمال، ص 287»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هر مردی که به خاطر خدا و به امید پاداش او در برابر بداخلاقی همسرش صبر کند، خدای متعال برای هر مرتبه ای که شکیبایی می ورزد، همان ثوابی را به او دهد که به ایوب – علیه السّلام – در قبال بلایی که دید عطا کرد و گناه زن نیز در هر روز و شب به اندازه ریگهای ریگستان می باشد.
28. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : من صبرت علی سوء خلق زوجها أعطاها مثل (ثواب) آسیه بنت مزاحم.
«بحار الأنوار، ج 103، ص 247»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هر زنی که در برابر بداخلاقی شوهرش شکیبایی ورزد، خداوند همانند (ثواب) آسیه دختر مزاحم به او عطا کند.
29. قال الامام السجاد – عَلَیْهِ السَّلامُ – : و أمّا حَقُّ الزَّوجَهِ فَأن تَعلَمَ أنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَها لک سَکنَاً واُنساً، فَتَعلَمَ أنَّ ذلِک نِعمَهٌ مِنَ اللَّهِ عَلَیک فَتُکرِمَها و تَرفُقَ بِها.
«بحار الأنوار، ج 74، ص 5»
امام سجّاد – علیه السلام – فرمود: حقّ زن این است که بدانی خداوند او را مایه آرامش و انس تو قرار داده است و بدانی این نعمتی است که خداوند به تو داده؛ پس باید او را گرامی داری و با وی نرمی کنی.
30. قال الامام الباقر – علیه السلام – : إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ کتَبَ عَلَی الرِّجالِ الْجِهادَ وَ عَلَی النِّساءِ الْجِهادَ فَجِهادُ الرَّجُلِ أنْ یَبْذُلَ مالَهُ وَ دَمَهُ حَتّی یُقْتَلَ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ جِهادُ الْمَرْأهُ أنْ تَصْبِرَ عَلی ماتَری مِنْ أذی زَوْجِها وَ غِیرَتِهِ.
«وسائل الشیعه، ج 20، ص 157»
امام باقر – علیه السلام – فرمود: خداوند متعال برای مردان جهاد را مقرّر داشت و برای زنان نیز جهاد را منظور داشت و جهاد مردان آنست که مال و جان خویش را در راه خدا ایثارکنند. ولی جهاد زنان آنست که بر اذیت های شوهر و غیرت ورزیهای او صبر کنند.
31. قال الامام الصادق – علیه السلام – : لا یَنْبَغِی لِلْمَرْأهِ أنْ تُعَطِّلَ نَفْسَها وَ لَو أنْ تُعَلِّقَ فی عُنُقِها قِلادَهً.
«وسائل الشیعه، ج 20، ص 166»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: سزاوار نیست برای زن که خویشتن را برای شوهرش نیاراید، گرچه به آویختن چیزی بگردن خود.
32. قالَ الامام الصَّادِقُ – علیه السلام – : أیُّما إمْرَأهٍ باتَتْ وَ زَوْجُها عَلَیْها ساخِطٌ فی حَقٍ لَمْ تُقْبَلْ مِنْها صَلوهٌ حَتّی یَرْضی عَنْها.
«مسند امام رضا – علیه السلام -، ج 2، ص 256»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: هر زنی بخوابد در حالیکه شوهرش بر او خشمگین باشد نماز وی قبول نخواهد شد مگر اینکه رضایت شوهر خود را جلب کند.
33. قالَ رَسُولُ اللهِ – صلی الله علیه و آله – : أیُّما إمْرَأهٍ خَرَجَتْ مِنْ بَیْتِها بِغَیْرِ إذْنِ زَوْجِها فَلا نَفَقَهَ لَها حَتّی تَرْجِع.
«الکافی، ج 5، ص 506»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: زنی که بدون اجازه شوهرش از منزل خارج گردد، نفقه او بر شوهر واجب نیست تا آنکه باز گردد.
34. عَنْ الامام زَیْنِ الْعابِدینَ – علیه السلام – قالَ: … إنَّ أقْرَبَکمْ مِنَ اللهِ أوْسَعُکمْ خُلْقاً وَ إنَّ أرْضاکم عِنْدَاللهِ أسْبَغُکمْ عَلی عِیالِهِ.
«تحف العقول، ص 201»
امام سجاد – علیه السلام – فرمود: نزدیکترین شما به خدا کسی است که نسبت به اهل منزلش خوش رفتارتر باشد و کسی در پیشگاه خدا بیشتر مورد رضایت است که نسبت به خانواده خود نیکوکارتر و با محبت تر باشد.
35. عَنِ الامام الصَّادِقِ – علیه السلام – قالَ: أیُّما أهْلِ بَیْتٍ أعْطُوا حَظّهُمْ مِنَ الرِّفْقِ فَقَدْ وَسَّعَ اللهُ عَلَیْهِمْ فِی الرِّزْقِ.
«وسائل الشیعه، ج 14، ص 123»
امام صادق – علیه السلام – فرمود: هر خانواده ای که با هم دیگر با رفق و مدارا برخورد کنند، خداوند نیز به رزق و روزی آنان وسعت می بخشد.
36. مِنْ وَصِیَّهِ أمِیرِالمومنین – علیه السلام – لِوَلَدِهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِیَّهِ: فَدارِها عَلی کلِّ حالٍ وَ أحْسِنِ الْصُّحْبَهَ لَها لِیَصْفُوَ عَیْشُک.
«وسائل الشیعه، ج 14، ص 110»
امیرالمومنین – علیه السلام – در سفارشی به پسرش محمد بن حنیفه فرمود: درهر حال با همسر خود مدارا و ملاطفت و خوش رفتاری کن تا زندگی ات بر تو گوارا باشد.
37. قالَ رَسُولُ اللهِ – صلی الله علیه و آله – : ثَلاثَهٌ مِنَ الْجَفاء أنْ یَصْحَبَ الرَّجُلُ الرَّجُلُ فَلا یَسْئَلُهُ عَنْ إسْمِهِ وَ کنْیَتِهِ وَ أنْ یدْعَی الرَّجُلُ إلی طَعامٍ فَلا یُجیبُ أَوْ یُجیبُ فَلا یَأکلُ وَ مَواقَعَهِ الرَّجُلُ أهْلَهُ قَبْلَ الْمُلاعَبَهِ.
«وسائل الشیعه، ج 12، ص 145»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: سه چیز از جفا کاریست: کسی که با کسی همسفر باشد ولی از اسم و کنیه اش جویا نشود و کسی را به غذا دعوت کنند ولی نپذیرد و یا بپذیرد اما از آن غذا نخورد و مردی که قبل از ملاعبه با همسرش همبستر شود.
38. قالَ رَسُولُ اللهِ – صلی الله علیه و آله – : یا علیُّ خِدمَهُ الْعِیالِ کفَّارَهٌ لِلْکبائِِرِ وَ تُطْفِی غَضَبَ الرَّبِّ وَ مُهُورُ حُورِالْعِینِ.
«جامع السعادات، ج 2، ص 142»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: یا علی خدمت به خانواده, کفاره گناهان کبیره است و مایه فرونشاندن غضب پرودگار و مهریه حوریان بهشتی خواهد بود.
39. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : إذا سقی الرجل امرأته أجر.
«کنز العمال، ح 44435»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هر گاه مرد به زن خود آبی بنوشاند، پاداش برد.
40. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : أعظم الناس حقا علی المرأه زوجها، و أعظم الناس حقا علی الرجل امه.
«کنز العمال، ح 44771»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: بزرگترین حق را بر زن، شوهر او دارد و بزرگترین حق را بر مرد، مادر او دارد.