شارح : محمد محمدی ری شهری
منبع: حکمت‌نامه حضرت عبد العظیم الحسنی علیه‌السلام
برکات روزه ماه رمضان
حدیث
الأمالى للصدوق : حدّثنا علیّ بن أحمد ، قال : حدّثنا محمّد بن أبى عبد اللَّه الکوفی ، عن سهل بن زیاد الآدمیّ ، عن عبد العظیم بن عبد اللَّه الحسنی ، عن علیّ بن محمّد بن علیّ بن موسى بن جعفر بن محمّد بن علیّ بن الحسین بن علیّ بن أبى طالب علیهم السلام ، قال :
لَمّا کَلَّمَ اللَّهُ‌عزّ وجلّ موسى بنَ عِمرانَ علیه السلام… قالَ : إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صامَ شَهرَ رَمَضانَ لَکَ مُحتَسِباً ؟
قالَ : یا موسى ! اُقیمُهُ یَومَ القِیامَهِ مَقاماً لا یَخافُ فیهِ.[1]
ترجمه
حضرت عبد العظیم علیه السلام: امام هادى علیه السلام فرمود : «هنگامى که خداوند با موسى بن عمران علیه السلام سخن مى‌گفت ، موسى گفت : پروردگارا ! پاداش کسى که براى رضاى تو، روزه ماه رمضان را بگیرد، چیست ؟ فرمود : اى موسى ! او را در روز قیامت، در جایى قرار خواهم داد که از هول و وحشت آن روز نترسد» .
شرح
از منظر احادیث اهل بیت علیهم السلام، ماه رمضان، ماهِ ضیافت و مهمانى خداوند منّان، و خدا خود، میزبان روزه‌داران است.
در این مهمانى، برکات فراوانى نصیب روزه‌داران مى‌گردد، مانند: ملکه تقوا و توان پرهیز از گناهان و مقاومت در سختى‌ها، دورى از شیطان و آتش دوزخ، صحّت و سلامت بدن، نور معرفت و حکمت، و نزدیکى به خدا.[2]
یکى از برکات مهمّ روزه‌دارى در ماه رمضان که در حدیث یاد شده به آن اشاره گردیده، امنیت و آرامش در روز قیامت است . در این باره دو روایت نقل شده است: یکى از امام هادى علیه السلام از طریق حضرت عبد العظیم علیه السلام که ملاحظه شد – و دیگرى از امام باقر علیه السلام که طبق آن، خداوند متعال در پاسخ موسى علیه السلام مى‌فرماید:
یا موسى ! لَهُ جَنَّتى ، و لَهُ الأَمانُ مِن کُلِّ هَولٍ یَومَ القِیامَهِ ، وَ العِتقُ مِنَ النّارِ . [3]
اى موسى! بهشت من ، براى اوست و براى اوست ایمنى از هر هراسى در روز قیامت و آزادى از آتش دوزخ .
۱ . در هر دو حدیث، تأکید شده که این پاداش براى کسى است که در روزه‌دارى، قصد قربت داشته باشد و براى رضاى خدا روزه بگیرد.
۲ . آرامشى که در قیامت براى روزه‌دار پدید مى‌آید ، در واقع ، حاصل تقوایى است که در دنیا در نتیجه این عمل عبادى براى روزه‌دار حاصل شده است[4] و این پیشگویى در قرآن کریم نیز مورد تأیید قرار گرفته، آن جا که فرمود : (إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِى مَقَامٍ أَمِینٍ ؛[5] مردم باتقوا [در قیامت] در جایگاهى امن قرار دارند) .
۳ . این حدیث نشان مى‌دهد که در دین موسى علیه السلام نیز روزه ماه رمضان، واجب بوده است.
[۱] الأمالى ، صدوق : ص 276 ح 307 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 327 ح 4 . نیز ، ر . ک : همین کتاب : ح 92 . [۲] براى توضیح برکات یاد شده، ر.ک: ماه خدا، از همین مؤلّف . [۳] فضائل الأشهر الثلاثه : ص 89 ح 68 ، بحار الأنوار : ج 96 ص 364 ح 34 . [۴] (کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ) (بقره : آیه 183) . [۵] دخان : آیه 51 .
