مترجم: رزیتا ملکی‌زاده

عدس از جمله‌ بنشن‌هایی بوده که از سطوح بسیار بالای پروتئین و فیبر خوراکی برخوردار است. این مقاله اطلاعاتی را در خصوص ارزش غذایی عدس در اختیارتان قرار می‌دهد.
عدس ارتباط بسیار طولانی با بشر دارد، به این دلیل که اعتقاد بر این است که این بنشن از دوران نوسنگی وارد رژیم غذایی انسان شده است. به گفته‌ی مورخان، گیاه عدس در میان نخستین گیاهان اهلی شده در خاور نزدیک (کشورهای آسیای غربی میان دریای مدیترانه و ایران) قرار دارد به طوریکه معتقدند خاستگاه این گیاهان می‌باشد.

عدس چیست
عدس از جمله گیاهانی است که به خانواده بقولات تعلق دارد. دانه‌های خشک شده عدس به عنوان بنشن در نظر گرفته می‌شوند. اما تمام بقولات و یا تمام بنشن‌ها عدس نمی‌باشند. عدس گیاه یکساله‌ی پربته بوده که حداکثر ارتفاع آن به چهل سانتیمتر می‌رسد. همانند بقولات، دانه‌های به شکل لنز یا عدسیِ عدس همچنین در غلاف رشد می‌کنند. در واقع نام «عدس» از شکل دانه‌های آن برگرفته شده است. در مقایسه با بقولات، عدس کوچکتر است. عدسهای تازه جهت مصرف انسان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما عدس‌های خشک پیش از مصرف پخته و یا آب پز می‌شوند.
عدس دارای انواع زیادی بوده که در رنگها، اشکال و اندازه‌های متفاوت دیده می‌شود. رنگ عدس از زرد، قرمز، و سبز تا قهوه‌ای و مشکی متغیر است. اکثر گونه‌های سفید، قرمز، و زرد عدس پس از برداشتن پوشش دانه (اشکال پوست کنده شده) به فروش می‌رسند. شما می‌توانید عدس را در اشکال متفاوت با پوشش دانه و یا بدون آن، انواع دو نیم شده، و به شکل کامل آن خریداری نمایید. گونه‌های معمول عدس شامل، عدس قهوه‌ای یا پاردینا اسپانیایی، عدس سبز فرانسوی، عدس سبز، عدس بلوگا یا سیاه، عدس زرد، ریچلا (richlea)، عدس زرد پوست زدایی شده، عدس استون، عدس طلایی کوچک، عدس ماسور با پوست (به رنگ قهوه‌ای)، عدس ماسور پوست زدایی شده (به رنگ قرمز)، و عدس ماکاچیادو است.
اطلاعات تغذیه‌ای عدس
عدس حاوی کالری کم و پرتئین بسیار زیادی است. این دانه محبوب‌ترین و ارزان‌ترین منبع پروتئین به شمار می‌رود خصوصاً برای افراد گیاهخوار و کسانی که قادر به خرید گوشت نیستند. جدای از پروتئین، عدس حاوی اسیدهای آمینه ضروری، فیبر خوراکی، فولات و دیگر ویتامین‌ها و مواد معدنی است. به منظور مروری اجمالی به ارزش غذایی عدس، جداول ذیل را مطالعه نمایید.
مواد مغذی موجود در 100 گرم عدس خام

مواد مغذی موجود در 100 گرم جوانه‌ی عدس خام

مواد مغذی موجود در 100 گرم عدس پخته شده (آب پز) بدون نمک

مواد مغذی موجود در 100 گرم جوانه‌ی عدس پخته شده، سرخ شده بدون نمک

* منبع: پایگاه اطلاعاتی کتابخانه ملی کشاورزی آمریکا
عدس به دلیل آنکه منبعی غنی از فیبر خوراکی به حساب می‌آید، جهت پایین آوردن کلسترول مفید می‌باشد. سطح بالای فیبر همچنین جهت جلوگیری از افزایش ناگهانی در سطوح قند خون پس از صرف وعده‌ی غذایی خوب است. همچنین جهت جلوگیری از اختلالات گوارشی مانند سندرم روده‌ی تحریک پذیر، دیورتیکولیت، و یبوست مفید می‌باشد. جدای از کاهش کلسترول، عدس همچنین برای سلامت قلب و عروق مفید است به این دلیل که حاوی مقادیر قابل توجهی فولات و منیزیم است. این مواد معدنی عمل هموسیستئین که می‌تواند موجب آسیب به دیواره‌ی رگهای خونی شود، را مهار می‌سازد. منیزیم گردش خون در بدن را تسهیل می‌سازد. عدس سرشار از آهن بوده که به عنوان تأمین کننده انرژی در نظر گرفته می‌شود. از آنجا که این دانه حاوی فلاونوئید است، همچنین جهت جلوگیری از سرطان خصوصاً سرطان سینه مفید است. بنابراین عدس را وارد رژیم غذایی خود کرده و سلامتی خود را حفظ کنید.

منبع:راسخون