پدیدآورنده : محمد محمدی ری شهری
منبع: پایگاه رسمی آیت الله ری شهری
پیشتازی در کسب فضایل (۲)
وَ ألبِسْنِی زِینَهَ المُتّقینَ فی… السَّبقِ إلى الفَضیلَه.[۱]
سخن در تبیین این فراز نورانی بود که در آن پیشی گرفتن به فضیلت یا همان استباق به خیرات، درخواست شده است.
مطلب نخست در این رابطه این بود که این فراز در آیات متعددی از قرآن ریشه دارد.
مطلب دوم علت یا حکمت ضرورت سبقت گرفتن در کسب فضایل است. پیشتازی در آراستن خود به فضایل اخلاقی و عملی که از ویژگی انسانهای صالح و با تقوا ذکر شده است، چه ضرورتی دارد؟ حداقل میتوان دو حکمت برای آن، بیان نمود:
یکی این که چنین کاری، مقتضای عقل است. زیرا در صورت تأخیر چه بسا توفیق پیدا نکند، لذا باید فرصت را مغتنم بشمارد و به دنبال کسب آن فضیلت برود. این مطلب را رسول گرامی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در روایتی بدین شکل بیان کرده است:
مَن فُتِحَ لَهُ بابٌ مِن الخَیرِ فَلْیَنتَهِزْهُ؛ فإنّهُ لایَدرِی مَتى یُغلَقُ عَنهُ. [۲]
هر کس که درى از خیر به رویش گشوده شود، باید آن را غنیمت شمرد؛ زیرا که نمىداند آن در، چه وقت به رویش بسته مىشود.
حکمت دوم این است که استباق به خیر، حاکی از اهتمام به امر الهی است. کسی که نمازش را اول وقت میخواند، نشان از اهمیت این فریضه نزد او دارد. به همین جهت خداوند تصریح میکند:
﴿وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ…﴾ [۳]
و خداوند از نخستین پیشآهنگان مهاجران و انصار و کسانى که به نیکى از آنان پیروى کردهاند، خشنود است و آنها نیز از وى خشنودند.
نکتهای که از این آیه برداشت میشود این است که سبقت گرفتن در کار خیر، خود، یک فضیلت است و همان طور که خداوند برای پیشگامان نهضت اسلام در صدر اول، اجر بیشتری عنایت میکند، ما نیز باید برای کسانی که پیشگام انقلاب بودند و برای پیروزی آن تلاش کردهاند، احترام ویژهای قائل باشیم.
[۱] الصحیفه السجّادیّه: الدعاء ۲۰.
[۲] کنز العمّال، متقی هندی، ج۱۵ ص۷۹۱ ح۴۳۱۳۴.
[۳] سوره توبه، آیه۱۰۰.