شارح : عبد الهادی مسعودی

کافی، مهم ترین کتاب حدیثی شیعه است، برخی از احادیث این بوستان معنوی، گلچین و سند و متن آنها تبیین، و ارائه شده است

جلسه 24 کافی خوانی

حدیث :

۳۱۰۹/ ۱. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْفَرَّاءِ:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ- تَبَارَکَ وَ تَعَالى‏- یَعْلَمُ مَا یُرِیدُ الْعَبْدُ إِذَا دَعَاهُ، وَ لکِنَّهُ یُحِبُّ أَنْ تُبَثَّ إِلَیْهِ الْحَوَائِجُ، فَإِذَا دَعَوْتَ فَسَمِّ حَاجَتَکَ».
ترجمه :

ابو عبد الله فراء گوید: حضرت صادق علیه السلام فرمود: خداى تبارک و تعالى میداند که بنده‏اش چه میخواهد هر گاه بدرگاهش دعا کند، لیکن دوست دارد که حاجتها بدرگاهش شرح داده شود پس هر گاه دعا کردى حاجتت را نام ببر.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج۴، ص۳۱۶
حدیث :

۳۱۱۰/ ۲. وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ، قَالَ:

قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ- عَزَّ وَ جَلَّ- یَعْلَمُ حَاجَتَکَ وَ مَا تُرِیدُ، وَ لکِنْ یُحِبُّ أَنْ تُبَثَّ إِلَیْهِ الْحَوَائِجُ».
ترجمه :

و در حدیث دیگرى گوید: که حضرت صادق علیه السلام فرمود: خداى عز و جل حاجت تو را میداند و نیز داند که تو چه خواهى ولى دوست دارد که حاجتهاى (خود را) بدرگاه او شرح دهى.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۱۶
حدیث :

۳۱۱۳/ ۱. عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ یَحْیَى بْنِ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی الْبِلَادِ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ، قَالَ:

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: «اطْلُبُوا الدُّعَاءَ فِی أَرْبَعِ سَاعَاتٍ: عِنْدَ هُبُوبِ الرِّیَاحِ، وَ زَوَالِ الْأَفْیَاءِ، وَ نُزُولِ الْقَطْرِ، وَ أَوَّلِ قَطْرَهٍ مِنْ دَمِ الْقَتِیلِ الْمُؤْمِنِ؛ فَإِنَّ أَبْوَابَ السَّمَاءِ تُفَتَّحُ عِنْدَ هذِهِ الْأَشْیَاءِ».
ترجمه :

حضرت صادق علیه السلام فرمود: دعا را در چهار هنگام بخوانید: هنگام وزیدن بادها، و (گاه) برطرف شدن سایه‏ها (یعنى هنگام ظهر)، و (نزد) فرو شدن باران، و (هنگام) ریخته شدن اولین قطره خون مؤمن (در جهاد یا غیر آن) زیرا در این چیزها درهاى آسمان باز شود.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۱۸
حدیث :

۳۱۱۴/ ۲. عَنْهُ، عَنْ أَبِیهِ، وَ غَیْرِهِ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عُرْوَهَ، عَنْ أَبِی الْعَبَّاسِ فَضْلٍ الْبَقْبَاقِ، قَالَ:

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: «یُسْتَجَابُ الدُّعَاءُ فِی أَرْبَعَهِ مَوَاطِنَ: فِی الْوَتْرِ، وَ بَعْدَ الْفَجْرِ، وَ بَعْدَ الظُّهْرِ، وَ بَعْدَ الْمَغْرِبِ».
ترجمه :

و نیز حضرت صادق علیه السلام فرمود: دعا در چهار جاه باجابت رسد: در نماز وتر، و بعد از سپیده دم، و بعد از ظهر، و بعد از مغرب.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۱۸
حدیث :

۳۱۱۵/ ۳. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنِ النَّوْفَلِیِّ، عَنِ السَّکُونِیِّ:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: اغْتَنِمُوا الدُّعَاءَ عِنْدَ أَرْبَعٍ: عِنْدَ قِرَاءَهِ الْقُرْآنِ، وَ عِنْدَ الْأَذَانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَیْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقَاءِ الصَّفَّیْنِ لِلشَّهَادَهِ».
ترجمه :

حضرت صادق علیه السلام فرمود: امیر المؤمنین علیه السلام فرموده است: دعا را در چهار جا غنیمت شمارید:

نزد قرائت قرآن، و نزد گفتن أذان، و نزد آمدن باران، و نزد برخورد کردن دو صف (از مؤمنین و کفار) براى قتال.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۱۹
حدیث :

۳۱۱۶/ ۴. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ، عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَطَاءٍ:

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «کَانَ أَبِی إِذَا کَانَتْ لَهُ إِلَى اللَّهِ حَاجَهٌ طَلَبَهَا فِی هذِهِ السَّاعَهِ» یَعْنِی زَوَالَ الشَّمْسِ.
ترجمه :

حضرت باقر علیه السلام فرمود: پدرم هر زمان بدرگاه خداوند حاجتى داشت در این ساعت آن را میخواست- یعنى هنگام زوال خورشید- (و اول ظهر که خورشید از میانه آسمان بطرف مغرب متمایل شود).

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۱۹
حدیث :

۳۱۱۸/ ۶. عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ شَرِیفِ بْنِ سَابِقٍ، عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِی قُرَّهَ:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: خَیْرُ وَقْتٍ دَعَوْتُمُ اللَّهَ- عَزَّ وَ جَلَّ- فِیهِ الْأَسْحَارُ، وَ تَلَا هذِهِ الْآیَهَ فِی قَوْلِ یَعْقُوبَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی» وَ قَالَ: أَخَّرَهُمْ إِلَى السَّحَرِ».
ترجمه :

حضرت صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرموده است: بهترین وقتى که در آن خداى عز و جل را بخوانید (و دعا بدرگاهش کنید) سحرها است، و این آیه را که در باره گفتار حضرت یعقوب علیه السلام است تلاوت فرمود: «گفت بزودى آمرزش خواهم براى شما از پروردگار خود» (سوره یوسف آیه ۹۸) فرمود: (دعا کردن براى آنها را) بسحر تأخیر انداخت (و موکول بوقت سحر کرد).

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۲۰
حدیث :

۳۱۱۹/ ۷. الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ، عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ، عَنْ مُعَاوِیَهَ بْنِ عَمَّارٍ:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «کَانَ أَبِی إِذَا طَلَبَ الْحَاجَهَ طَلَبَهَا عِنْدَ زَوَالِ الشَّمْسِ، فَإِذَا أَرَادَ ذلِکَ قَدَّمَ شَیْئاً فَتَصَدَّقَ بِهِ، وَ شَمَّ شَیْئاً مِنْ طِیبٍ، وَ رَاحَ إِلَى الْمَسْجِدِ، وَ دَعَا فِی حَاجَتِهِ بِمَا شَاءَ اللَّهُ».
ترجمه :

حضرت صادق علیه السلام فرمود: پدرم هر گاه حاجتى از خدا طلب میکرد آن را هنگام ظهر طلب میکرد، و چون اراده آن را میکرد چیزى مى‏آورد و صدقه میداد، و مقدار کمى عطر میزد و بمسجد میرفت و براى حاجت خود دعا میکرد بدان چه خدا میخواست.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۲۰
حدیث :

۳۱۳۲/ ۳. عَنْهُ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمنِ بْنِ أَبِی نَجْرَانَ، عَنْ مُثَنًّى الْحَنَّاطِ، عَنْ أَبِی حَمْزَهَ:

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَا مِنْ قَطْرَهٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- مِنْ قَطْرَهِ دُمُوعٍ فِی سَوَادِ اللَّیْلِ مَخَافَهً مِنَ اللَّهِ، لَایُرَادُ بِهَا غَیْرُهُ».
ترجمه :

حضرت باقر علیه السلام فرمود: هیچ قطره‏اى نزد خدا محبوبتر نیست از آن قطره اشکى که در تاریکى شب از ترس خدا بریزد و جز خدا چیز دیگرى بآن منظور نباشد.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۲۹
حدیث :

۳۱۳۶/ ۷. عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسى‏، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ، قَالَ:

قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَکُونُ أَدْعُو فَأَشْتَهِی الْبُکَاءَ وَ لَایَجِیئُنِی، وَ رُبَّمَا ذَکَرْتُ بَعْضَ مَنْ مَاتَ مِنْ أَهْلِی فَأَرِقُّ وَ أَبْکِی، فَهَلْ یَجُوزُ ذلِکَ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ، فَتَذَکَّرْهُمْ، فَإِذَا رَقَقْتَ فَابْکِ، وَ ادْعُ رَبَّکَ تَبَارَکَ وَ تَعَالى‏».
ترجمه :

اسحاق بن عمار گوید: بحضرت صادق علیه السلام عرضکردم: من دعا میکنم و میل دارم گریه (نیز) بکنم ولى گریه‏ام نمى‏آید، و بسا بیاد برخى از مردگان خانواده خودم مى‏افتم پس رقت مى‏کنم و گریه کنم آیا این کار درست است؟ فرمود: آرى آنها را بیاد آور و چون رقت کردى گریه کن و پروردگار تبارک و تعالى را بخوان (و بدرگاهش دعا کن).

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۳۱
حدیث :

۳۱۳۹/ ۱۰. عَنْهُ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَهَ، قَالَ:

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لِأَبِی بَصِیرٍ: «إِنْ خِفْتَ أَمْراً یَکُونُ، أَوْ حَاجَهً تُرِیدُهَا، فَابْدَأْ بِاللَّهِ، وَ مَجِّدْهُ، وَ أَثْنِ عَلَیْهِ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ، وَ صَلِّ عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلْ حَاجَتَکَ، وَ تَبَاکَ وَ لَوْ مِثْلَ رَأْسِ الذُّبَابِ؛ إِنَّ أَبِی عَلَیْهِ السَّلَامُ کَانَ یَقُولُ: إِنَّ أَقْرَبَ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ مِنَ الرَّبِّ- عَزَّ وَ جَلَّ- وَ هُوَ سَاجِدٌ بَاکٍ».
ترجمه :

على بن أبى حمزه گوید: حضرت صادق علیه السلام بابى بصیر فرمود: اگر از وقوع چیزى‏ ترس داشتى یا حاجتى خواستى بنام خدا (دعا را) آغاز کن، و او را تمجید کن و ستایشش کن چنانچه شایسته آن است، و بر پیغمبر (ص) صلوات بفرست و حاجت خود را بخواه و خود را بگریه وادار کن اگر چه به اندازه سر مگسى باشد، همانا پدرم همیشه میفرمود: نزدیکترین حالى که بنده بپروردگار عز و جل دارد آن زمانى است که در سجده باشد و گریان.

الکافی (ط – دارالحدیث): ج‏۴، ص۳۳۲