نویسنده: سیده فاطمه موسوی

یکی از مهم ترین و پرکاربردترین لقب های حضرت مهدی (عج)، قائم به معنای قیام کننده است. این لقب اشاره به قیام، مبارزه، جهاد و آمادگی و استقامت در دوران پس از ظهور دارد.(1)
قیام حضرت مهدی (عج) درخشان ترین فصل زندگی ایشان است و این لقب بیش تر در کلام معصومان ما استفاده شده است. (2)
امام مهدی (عج) در برابر وضعیت وحشتناک سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، قیام خواهد کرد و علیه ظالمان به پا خواهد خاست. ایشان در این مدت، آماده انقلاب جهانی و مبارزه مسلحانه بوده، و هیشمه در حال انتظار برای قیام به سر می برد. (3) امامان معصوم ما هم به این موضوع اشاره کرده اند.
از امام جواد (عج) پرسیدند: چرا او را قائم می نامند؟
امام فرمود: چون پس از آن که از یادها رفته باشد و بیش تر کسانی که معتقد به امامتش بودند، به بی راهه رفته باشند، قیام خواهد کرد. (4)
امام صادق (عج) نیز فرمود: به این جهت قائم نامیده شد که قیام خواهد کرد (5)
البته تفسیرهای دیگری هم از این لقب شده که می توانیم همه امامان را قائم بدانیم، اما ویژگی های قیام امام مهدی (عج) او را از دیگر امامان متمایز کرده است.
ابوحمزه ثمالی می گوید: از امام باقر (ع) سوال کردم: ای فرزند رسول خدا، آیا همه شما قائم و به پادارنده حق نیستید؟
فرمود: بله.
گفتم: چرا حضرت مهدی (عج) را قائم نامیده اند؟
فرمود: هنگامی که جد من، حضرت سید الشهداء (ع) شهید شد، ملائکه به درگاه خدا ناله و شکایت کردند. پس خداوند بلندمرتبه، امامان از فرزندان حسین را به آنان نشان داد و ملائکه از دیدن آنها خوشحال شدند. در آن هنگام دیدند یکی از ایشان در حال قیام است و نماز می خواند؛ پس خداوند فرمود: به وسیله این قائم از آنان (قاتلان امام حسین) انتقام خواهم گرفت. (6)
امامان معصوم ما همیشه تأکید کردند، قائم از فرزندان آنهاست تا کسانی که ادعای دروغ دارند رسوا شوند. مثلاً امام رضا (ع) فرمود: تمام امر به دست قائم آل محمد است.
پیامبر (ص) هم فرمود:کسی که قائم از فرزندان مرا، در زمان غیبتش انکار کند، به مرگ جاهلی مرده است. (7)
چرا با شنیدن نام قائم، به پا می خیزیم؟
این کار مستحب است. ما با این کار، احترام، پیوند و انتظارمان برای ظهور ایشان را نشان می دهیم. البته ما با این رفتار، آمادگی برای یاری او را نیز نشان می دهیم. همچنین از خدا می خواهیم، امام غایبمان هرچه زودتر ظهور کند.
البته این کار در زمان امام صادق (ع) هم در میان شیعیان معمول بود. گفته شده در حضور امام رضا (ع)، نام «قائم» برده شد. امام رضا (ع) از جای خود بلند شد، دست بر سر گذاشت و فرمود: خداوندا، در فرجش شتاب کن و راه ظهورش را آسان گردان.
امام صادق (عج) نیز فرمود: سزاوار است وقت برده شدن نام قائم، (برای احترام) به پا خیزند و از خداوند تعجیل در فرجش را بخواهند. (8)

پی نوشت ها :

1- مهدویت (پیش از ظهور) رحیم کارگر، ص 94.
2- فرهنگنامه مهدویت، خدا مراد سلیمیان، ص 301.
3- مهدویت (پیش از ظهور) ص 95.
4- مهدی موعود، علامه مجلسی، حسین بن محمد ولی ارومیه ای، ص 61.
5- همان.
6- فرهنگنامه مهدویت، ص 301-302.
7- همان، ص 305
8- فرهنگ موعود، حسین کریمشاهی بیدگلی، ص 181 و مهدویت پیش از انتظار، ص 96.

منبع: نشریه انتظار نوجوان شماره 67