امام جواد علیه السلام فرمودند:
کَفی بِالمَرءِ خیَانَهً اَن یَکُونَ أمیناً لِلخَوَنَهِ؛
در خیانت یک شخص، همین بس که امین خیانتکاران باشد.
بحارالأنوار، ج75، ص 363
شرح حدیث:
عملکرد انسانها در گذشته، معیاری برای وضع حال و آینده آنان است. برای انتخاب افراد برای کار، می کوشند کسانی را برگزینند که «سوء سابقه» نداشته باشند و پرونده زندگی شان پاک از آلودگیها و خیانت و شرارت باشد، تا اطمینان بیشتری به آنان شود.
این یک معیار منطقی و عقلی است و رعایت آن مفید است.
حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر توصیه می کند در انتخاب وزیران به این نکته دقت کند. می فرماید:«بدترین وزیران تو کسی است که قبل از تو، وزیر اشرار و بدان بوده، یا در گناهان و بدیهای بدکاران قبلی، شریک آنان بوده است. »(نهج البلاغه، نامه ی 53 به مالک اشتر)
این یک اصل مدیریتی در گزینش همکاران یا مهره های اجرایی مسؤولان کلیدی است.
وقتی در کشوری انقلابی می شود(مثل انقلاب اسلامی ایران)مهره های رژیم سابق و عناصر کلیدی دولتهای جور و افرادی که بد سابقه باشند، به کار گرفته نمی شوند، زیرا چندان قابل اعتماد نیستند.
اگر کسی در دوره ی حکومت طاغوت، شغل و پستی داشته، می تواند پس از انقلاب هم به کار گرفته شود. ولی آنان که مهره های مهم و چهره های مورد اعتماد طاغوت و رژیم گذشته بوده اند و به تعبیر امام جواد علیه السلام، «امین خائنان» بوده اند، صلاحیت به کارگیری ندارند، چون ممکن است خیانت کنند و در نقش «عامل نفوذی» عمل کرده و به انقلاب ضربه بزنند.
این نکته، در مسائل اجتماعی و سیاسی بسیار آموزنده و ارزشمند است و توجه به آن، سبب مصونیت از ضربه های جاسوسان و عوامل ضدّ انقلاب می شود.
ساده لوحانه به هر کس اعتماد نکنیم.
بویژه به افراد بد سابقه که پرونده ی شرارت و خیانت دارند.
منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی