نویسنده:صدف کوه‌کن
انجیر، میوه‌ای مقوی و شیرین است که در قرآن به آن قسم خورده شده است. درخت انجیر، بومی آسیای غربی و کشورهای مدیترانه است و از آنجا به عربستان، سوریه و اسرائیل برده شد. انجیر درختی است با برگ‌های پنجه‌ای و به رنگ سبز و خاکستری که بلندی آن تا شش متر می‌رسد و به دلیل عدم مقاومت در مقابل سرمای شدید، در مناطق معتدل و گرمسیر کشت می‌شود.
این میوه، قند زیادی دارد تا جایی که در انواع خشک آن، قند سهم 50 درصدی دارد.
انجیر منبع خوبی از پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و ویتامین‌های B ,A و C است. مقداری آهن داشته و انواع تازه آن درصد بالایی آب و فیبر دارد.
از انجیر می‌توان در رژیم‌های غذایی خاص مثل رژیم کم‌چربی، کم سدیم، پرفیبر، کاهش وزن، دیابتی و حتی رژیم غذایی مدیترانه‌ای استفاده کرد.
انجیر، سدیم و چربی ندارد و مانند سایرمیوه‌ها بدون کلسترول است، بنابراین برای افرادی که کلسترول بالایی دارند، مناسب محسوب می‌شود.
وجود پتاسیم در آن علاوه بر خاصیت کاهش دهندگی فشار خون به برطرف کردن لخته‌های زیرپوستی پس از جراحی‌ها و رفع کبودی کمک می‌کند، از این رو میوه مناسبی برای افرادی که دوره نقاهت را می‌گذارنند به شمار می‌آید.
این میوه از نظر طب قدیم ایران، گرم و تر است، ادرار آور بوده و اگر ترشح ادرار کم باشد خواص مفیدی برای ازدیاد آن دارد، همچنین ضعف مثانه را بر طرف می‌کند.
انجیر تازه یا خشک، یبوست را برطرف می‌کند و یکی از بهترین میوه‌ها برای حفظ سلامت دستگاه گوارش به شمار می‌آید. در گذشته برای از بین بردن یبوست از شربت انجیر استفاده می‌کردند، امروز نیز به دلیل فیبرهای غذایی مفید مثل لیگنین که در انجیر وجود دارد به عنوان درمان مناسبی برای یبوست محسوب می‌شود و دانه‌های ریز موجود در آن این اثر را تشدید می‌کنند.
آهن، منیزیم و ویتامین‌های گروه B و C موجود در انجیر آن را تبدیل به میوه مناسبی برای افرادی که از کم خونی رنج می‌برند، کرده است.
مصرف انجیر به زنان شیرده بسیار توصیه می‌شود. زیرا علاوه بر طعم مناسبی که به شیر می‌دهد باعث ازدیاد شیر در زنان شیرده می‌شود.
انجیر میان وعده مناسبی برای دانش‌آموزان به شمار می‌آید و از دسته میوه‌هایی است که قدرت حافظه را تقویت کرده و برای افزایش هوش سودمند است.
انجیر به دلیل دارا بودن املاح معدنی مختلف، درصد قلیایی خون را بالا می‌برد که به خصوص به افرادی که در فکر ترک سیگار هستند، بسیار کمک می‌کند.
این میوه تقویت کننده اعصاب به شمار می‌آید و وجود ویتامین‌های B1 و B2 و B6 در رفع حالات اضطراب و ضعف اعصاب بسیار نافع‌اند.
زیاده‌روی در مصرف انجیر باعث نفخ شکم می‌شود.
انجیر در حفظ سلامت دهان و دندان نیز اثرات مثبتی دارد، به شکلی که انجیر خشک جوشیده شده در شیر، برای درمان آنژین، ورم لثه و ورم مخاط دهان مفید است.
برای برطرف کردن گلودرد و ورم گلو نیز 50 گرم انجیر زرد را در 500 گرم شیر (نیم لیتر) ریخته و مدت 15 دقیقه بجوشانید که بسیار مفید است، همچنین شربت آن، تسکین دهنده دردهای گلو و سرفه است.
انجیر خواص آنتی اکسیدان داشته و ضد سرطان است و در معالجه بیماری‌های پوستی، اثرات مثبتی دارد.
مصرف انجیر به افراد مبتلا به نقرس نیز توصیه می‌شود و یکی از مواد غذایی بسیار مؤثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل به شمار می‌آید. انجیر برای آن‌هایی که قند خونشان پائین می‌آید و یک دفعه احساس ضعف می‌کنند مناسب است. زیرا قند آن به سرعت وارد خون می‌شود.
برای برطرف کردن سوختگی و دمل بسیار مناسب است، همچنین کمپوت آن در افزایش حرکت روده‌ها اثرات مثبتی دارد.
انجیر را یکی از افزایش‌دهندگان قدرت جنسی بر می‌شمارند و مصرف آن را برای تقویت عمومی بدن، بسیار توصیه می‌کنند.
بیماران کلیوی باید در مصرف انجیر احتیاط کرده و کم‌تر مصرف کنند. این میوه به دلیل داشتن پتاسیم بالا برای بیماران کلیوی که مشکل دفع پتاسیم دارند، توصیه نمی‌شود.
مصرف انجیر در بیماران قلبی-عروقی با نتایج سودبخش همراه است و بسیار توصیه می‌شود.
انجیر افزایش دهنده عرق بوده و سموم و چربی را باعرق بدن دفع می‌کند. میوه خشک انجیر را بو داده و می‌کوبند و از آن گردی به دست می‌آید که به نام «قهوه انجیر» معروف است و برای سیاه سرفه، ذات‌الریه و سینه دردهای کهنه مفید است.
این میوه به دلیل داشتن گوگرد برای سلامت پوست و مو نافع است و از ریزش مو، جلوگیری می‌کند.
مصرف انجیر را برای از بین بردن بوی بد دهان توصیه می‌کنند.
برگ‌های پخته درخت انجیر ملین است و برای برطرف کردن ورم‌های بدن، برگ انجیر را روی قسمت متورم قرار می‌دهند.
در نسخ قدیمی به نقش تسکین دهندگی درد با جوشانده برگ انجیر اشاره شده و آن را جوشانده مناسبی برای بر طرف کردن درد شکم ذکر می‌کنند و در درمان‌های ساده و خون‌ریزی‌های مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجیر استفاده می‌کرده‌اند.
شیره درخت انجیر نیز مسهل بسیار خوبی است و همراه با شنبلیله برای رفع نقرس، مفید است.
میوه انجیر حاوی عنصر شیمیایی خاصی به نام بنزآلدهید است که بارها نتایج مثبت آن در درمان موفق سرطان، دیده شده است.
طبق مطالعات انجام شده بر روی بیماران سرطانی که تحت رژیم غذایی منظم با انجیر قرار گرفته‌اند، یا کاملاً بهبود یافته‌اند و یا سرعت بهبودی آن‌ها زیاد شده است.
همچنین انجیر از انواع میکروب‌کش‌های قوی و ضد کرم‌های حلقوی به شمار می‌آید. نوشیدن یک لیوان آب انجیر یا مصرف انواع تازه یا خشک آن، پیش از غذا توصیه می‌شود.
البته باید به خاطر داشته باشید که مواد قندی فراوان به خصوص در انواع خشک آن، خیلی سریع باعث فساد دندان می‌شود که پس از مصرف آن حتماً باید مسواک بزنید.
در زمان خرید انجیر دقت کنید که تازه و پوست آن صاف باشد. اگر بوی ترشیدگی می‌داد، آن را نخرید، زیرا این بو نشان می‌دهد که قند موجود در انجیر تخمیر و میوه خراب شده است.
انجیر تازه را حتماً باید در یخچال نگهداری کنید. ولی انجیر خشک را می‌توانید در یخچال یا در هوای اتاق نگهداری کنید، البته باید در یک ظرف یا بسته‌بندی بدون هوا و رطوبت باشد که در این صورت برای چندین ماه می‌توان آن را نگه داشت.
منبع مقاله :
کوه‌کن، صدف، (1393)، میوه درمانی، تهران: همشهری، چاپ سوم
