نویسنده: دکتر هرمزدیار کیانمهر

کلم برگ Cabbage با نام علمی Brassica oleracea capitata متعلق به خانواده ی کلم و خردل (1) می باشد.
کلم برگ یکی از سبزیجات دوساله است، لیکن آن را می توان یک ساله به ثمر رساند. کلم برگ در وسط با برگ های فشرده به صورت کروی و یا تخم مرغی است و بقیه برگ ها باز و پهن می شوند. کلم برگ در مناطق زیادی کشت شده و از سبزیجات زمستانی محسوب شده و در بسیاری از غذاها، سالادها، و ترشیجات موارد استفاده زیادی دارد. کلم برگ با وسط فشرده که اکنون مورد استفاده می باشد از نمونه های وحشی طی آمیزش ها و دورگه گیری های مختلف ایجاد شده است. کلم برگ به ویژه وسط فشرده آن در واریته های مختلف به شکل ها و رنگ های مختلف از قبیل سبز تیره، سبز روشن، کاملاً سفید، صورتی و یا قرمز متمایل به بنفش یافت می شود. برخی از واریته های آن نیز تزئینی بوده و به صورت گل های زمستانی از آنها در پارک ها و باغچه ها مورد استفاده قرار می گیرند. نمونه ها و واریته های آنها را می توان در همه فصولی از سال به ثمر رساند و به بازار عرضه نمود، لیکن نمونه های زمستانی آنها نسبتاً مقاومتر می باشند.
برخی از واریته ها دارای وسط کروی هستند مانند “January King” برخی دیگر از واریته ها وسط مخروطی دارند مانند “Wheeler’s lmperial”. برخی از واریته ها نیز جنبه زینتی داشته و به عنوان گل در زمستان مورد استفاده قرار می گیرند مانند واریته “Sekito”. واریته های زمستانی که از رویش دانه در بهار تولید می شوند با واریته های بهاری که از رویش دانه در پاییز حاصل می شوند متفاوتند و بایستی در انتخاب بذور آنها دقت لازم به عمل آورد. واریته های قرمز معمولاً از دانه هایی تولید می شوند که در بهار کشت می شوند. لیکن در موارد ویژه و در مورد واریته های خیلی بزرگ مانند “Lydiate” می توان دانه ها را در پاییز کشت نمود. این واریته بسیار مقاوم می باشد و مناسب کشت در مناطق نسبتاً سرد است.
کلم چینی (2) با نام علمی Brassica cernua نیز جزء کلم های برگ است. این کلم شبیه کاهوی پیچ است و دو واریته معروف دارد که مورد استفاد می باشند.

کلم برگ را می توان در هر خاک باغچه معمولی به عمل آورد. خاک بایستی زهکشی شده باشد و برای کلم هایی که زمستان بایستی در زمین می مانند، خاک بهتر است سبک باشد. زمین را برای کشت پاییزه و بهاره قبلاً آماده می نمایند. زمین بایستی شخم عمیق شده و با کود حیوانی نسبتاً زیاد مخلوط شود. خاک قلیایی ترجیح داده می شود. اگر خاک قلیایی نباشد بهتر است با افزودن کربنات آهک قلیایی شود.
بذور را در زمستان در ماه دی یا بهمن زیر شیشه و یا درون گلخانه شروع نمایید. دمای مناسب برای رویش گیاهچه ها 10 درجه سانتی گراد حفظ نمایید. بعد از مقاوم سازی گیاهچه ها، آن ها را در زمینی که قبلاً مهیا شده با فواصل حدود 40 سانتی متر بکارید. گیاهچه ها معمولاً در اردیبهشت ماه به بیرون منتقل می شوند.
کلم برگ به وسیله آفات و بیماری های متعددی تهدید می شود که بایستی در هر مورد از آسیب های جدی جلوگیری نمود.

پی نوشت ها :

1. Cruciferae.
2. Chinese Cabbage.
منبع مقاله :
کیانمهر، هرمزدیار، (1388)، گل های آپارتمانی و سبزیکاری، تهران: آییژ، چاپ اول