امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند:

عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ: اَلوَرعُ فِی الخَلوَه وَ الصَّدَقَهُ فِی القِلَّهِ، وَ الصَّبرُ عِندَ المُصیبَهِ وَ الحِلمُ عِندَ الغَضَبِ، وَ الصّدقُ عِندَ الخَوفِ؛

نشانه های مؤمن پنج چیز است: پرهیزگاری در خلوت، صدقه در حالت نیازمندی، شکیبایی هنگام مصیبت، بردباری هنگام خشم و راستگویی هنگام ترس.
الخصال، ص 245
شرح حدیث:

اعتقاد یک «مؤمن»، این است که:
خداوند در همه جا حضور دارد و از نهان و آشکار باخبر است.
صدقه و انفاق خالصانه را خداوند پاداشی مضاعف می دهد.
مصیبتها نوعی امتحان است و شکیبایی بر آن، اجر الهی را در پی دارد.
خشم، شعله ای شیطانی است و مهار آن «جهاد با نفس» است.
صدق و راستی و راستگویی، نجات بخش انسان است.
با این باورها، اگر کسی خلوتهای خود را به گناه و خلاف نیالود، ایمان او واقعی است.
اگر کسی در عین تنگدستی و کمی ثروت، باز هم به اتکای جبران الهی، صدقه داد، مؤمن راستین است. اگر مصیبت را وسیله ای برای آزمایش دانست و صبوری کرد، اجر صابران را می برد.
اگر هنگام خشم و غضب، خود را کنترل کرد و سخن بیجا و عمل نادرست انجام نداد، اعتقادش به خدا ریشه دار است.
اگر هنگام خوف و خطر، باز هم به دروغ نپرداخت و گوهر صداقت خود را با چیزی مبادله نکرد، مؤمن حقیقی است.
با این نشانه ها، هر کس می تواند به خودش نمره و امتیاز دهد و میزان ایمان خویش را محاسبه و ارزیابی کند.
در کلاس ایمان، چه رتبه ای داریم؟
منبع: حکمت های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه السّلام)، جواد محدثی.