نویسنده: شیوا طباطبایی

خواص معجزه آسای آلبالو و گیلاس

آلبالو و گیلاس گیاهانی هستند از خانواده Rosaceae با نام علمی Prunus avium. خاستگاه این دو گیاه از شمال شرقی آسیا است و برای اولین بار این گیاه در دهکده ای در ترکیه کشت شد. وجود این گیاهان 400 سال قبل از میلاد توسط تئوفراتوس (Theophratus) فیلسوف یونانی به ثبت رسیده است. گونه اهلی این گیاهان شکوفه های سفید و یا صورتی دارند و از اواخر اردیبهشت تا اواسط مرداد ماه در بازار موجود است. آلبالو و گیلاس حاوی مقادیر زیادی ویتامین های A و C و ترکیباتی بنام آنتوسیانین ها هستند. امروزه علاقه مردم به مصرف غذاهای فراویژه به جای دارو به منظور جلوگیری از بیماری ها روز به روز افزایش می یابد. در این مقاله به مهم ترین خواص آلبالو و گیلاس در پیشگیری از بروز بیماری ها اشاره می شود.

خاصیت آنتی اکسیدانی:

آنتوسیانین ها پیگمان های رنگی هستند که در نتیجه یک سری واکنش های شیمیایی از فلاونوییدها بوجود می آیند. رنگ قرمز و آبی موجود در برخی میوه ها، سبزی ها و گل ها مربوط به این پیگمان است. طیی سال های اخیر دانشمندان متوجه شده اند که آنتوسیانین ها علاوه بر ایجاد رنگ در گیاهان برای سلامت انسان نیز بسیار مفید هستند. یکی از خواص بسیار مهم آنتوسیانین ها خاصیت آنتی اکسیدانی آنها است. آنتی اکسیدان ها موادی هستند که رادیکال های آزاد اکسیژن را در بدن جمع آوری کرده و از بروز عوارض نامطلوب واکنش های ناشی از آنها پیشگیری می کنند. وجود رادیکال های آزاد اکسیژن برای بدن بسیار مضر است. رادیکال های آزاد اکسیژن در نتیجه فعل و انفعال های شیمیایی متفاوت در بدن ایجاد می شوند. بدن انسان با استفاده از انواع آنتی اکسیدان ها نظیر ویتامین C ویتامین E و کاروتنوئیدها رادیکال های آزاد اکسیژن را خنثی می کند، اما چنانچه میزان تجمع رادیکال های آزاد اکسیژن از ظرفیت آنتی اکسیدان های موجود در بدن بیشتر شود رادیکال های آزاد اکسیژن به چربی ها، پروتئین ها و ساختار DNAحمله نموده و آنزیم ها و غشاء سلول را تخریب می کنند. منابع علمی معتبر بسیاری از بیماری های مزمن نظیر بیماری های قلبی عروقی، سرطان و آلزایمر را دستاورد اثرات مخرب رادیکال های آزاد اکسیژن در بدن می دانند.

مرواریدهای سرخ

ضد التهاب قوی تر از آسپرین:

آنتوسیانین های موجود در آلبالو خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بسیار قوی دارند و حتی برخی دانشمندان معتقدند خواص ضد التهابی آنتوسیانین های موجود در آلبالو از آسپرین نیز بیشتر است. واکنش های التهابی یک سری واکنش های پیچیده در بدن هستند که برای مقابله با عفونت ها و محافظت بدن در برابر عوامل بیماریزا رخ می دهد، اما چنانچه چنین واکنش هایی در بدن به میزان زیاد رخ دهد بعلت آزاد سازی رادیکال های آزاد اکسیژن سبب بروز انواعی از بیماری های مزمن نظیر دیابت، سرطان و بیماری های قلبی عروقی می شوند، بنابراین دریافت مواد غذایی حاوی آنتوسیانین ها نظیر آلبالو و گیلاس می تواند در پیشگیری از بروز این دسته از بیماری ها موثر باشد.

نقرس:

بیماری نقرس نوعی از التهاب مفاصل است که با تجمع اسید اوریک در مفاصل آغاز شده و سبب التهاب و دردناک شدن مفصل ها می شود. نقرس معمولاً در دهه40تا50زندگی رخ می دهد و شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است. در افراد مبتلا به نقرس مقدار اسید اوریک خون بالا است که یا بدلیل تولید زیاد اسید اوریک در بدن است و یا اینکه در افراد مبتلا، بدن قادر به دفع مقدار کافی اسید اوریک نمی باشد. مصرف مقدار زیاد ویتامینC به افزایش دفع اسید اوریک در بدن کمک می کند. همچنین آنتوسیانین ها می توانند در تخفیف علائم این بیماری موثر باشند، زیرا همانطور که ذکر شد این مواد در تخفیف واکنش های التهابی در بدن نقش موثری دارند. با توجه به اینکه آلبالو از منابع خوب ویتامین C و آنتوسیانین ها می باشد. مصرف روزانه آن برای بهبود درد و التهابات بیماری نقرس توصیه می شود.

سرطان:

یکی از عوامل مؤثر در ایجاد سلول های سرطانی واکنش های استرس اکسیداتیو است. این واکنش ها سبب موتاسیون سلول ها و رشد و تکثیر بیش از حد آنها شده و در نهایت سلول ها از حالت نرمال خارج شده و سلول های سرطانی ایجاد می شوند. آنتی اکسیدان ها خصوصاً آنتوسیانین ها در پیشگیری از بروز سرطان موثر هستند.

بیماری های قلبی عروقی:

آلبالو و گیلاس منابع خوبی از ویتامین های A ،C و آنتوسیانین ها محسوب می شوند و خواص آنتی اکسیدانی قوی دارند. استرس اکسیداتیو یکی از علل مهم بروز بیماری های قلبی عروقی است. در اثر افزایش رادیکال های آزاد اکسیژن در بدن چربی های موجود در خون خصوصا LDL اکسیده می شوند. اکسیده شدن LDLمرحله آغازین تشکیل پلاک در سطح عروق خونی است. چنانچه میزان چربی های خون کنترل شده و مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها به میزان کافی در رژیم غذایی وجود داشته باشد از اکسیداسیون LDL و در نتیجه گرفتگی عروق جلوگیری می شود.

مرواریدهای سرخ

دیابت:

بیماری دیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در سراسر جهان است و شیوع آن در کشورهای در حال توسعه نظیر ایران در حال گسترش است. مطالعات دانشمندان نشان می دهند که مصرف آنتوسیانین های موجود در آلبالو به مقدار قابل توجهی در کاهش چربی ها، قند و فشار خون موثر بوده است. به نظر می رسد که آنتوسیانین های موجود در این میوه میزان تولید انسولین توسط سلول های بتا را تا حدودی افزایش داده و به مقدار بیشتر مقاومت سلول های بدن به هورمون انسولین را که در دیابت نوع2 بسیار شایع است کاهش می دهد.

نتیجه گیری:

با توجه به مطالبی که ذکر گردید آلبالو و گیلاس را می توان جزو غذاهای فراویژه در نظر گرفت. با مصرف آلبالو و گیلاس به عنوان میوه های تابستانی به صورت تازه و یا بصورت دسر می توان از فواید بی شمار آنها بهره گرفت. البته باید در نظر داشت که مقدار ویتامین های A و C و غلظت آنتوسیانین ها در آلبالو بیشتر از گیلاس است و به همین دلیل بسیاری از خواص ذکر شده، در مورد آلبالو بیشتر است.
منبع: دنیای تغذیه شماره 110