نویسنده:دکتر لورنس استینبرگ
ترجمه: نوشین دیانتى

همه ما در مقام پدر یا مادر اشتباه مى کنیم. وقتى خسته ایم یا تحت فشار روحى قرار گرفته ایم با فرزندان مان بى حوصله رفتار مى کنیم. هنگامى که ذهن مان به کارهاى خودمان مشغول است فراموش مى کنیم از آنها درباره اتفاقات مدرسه بپرسیم. هرازگاهى سهل گیرانه رفتار مى کنیم چون بیش از آن خسته ایم که بر مقرراتى که وضع کرده ایم پافشارى کنیم یا برعکس بیش از اندازه سخت گیرى مى کنیم چون حال و حوصله نداریم. هیچ کس تمام مدت پدر یا مادر نمونه نیست.
هنگامى که در مقام پدر یا مادر اشتباهى مى کنید به خاطر آن خود را سرزنش نکنید. فرزند شما براى همیشه زخم خورده نمى ماند، آن هم براى اینکه شما کنترل تان را از دست دادید، فراموش کردید او را براى پروژه مدرسه اش تحسین کنید، مى شنیده با همسرتان مشاجره مغرضانه داشتید یا به مسابقه فوتبال مهمى نرسیده اید. کودکان بیشتر تحت تاثیر شرایط همیشگى محیط خانه قرار مى گیرند تا اتفاقات منفرد و خاص حتى اگر چنین اتفاقاتى خیلى ناخوشایند باشند. مهم جو عمومى اى است که فرزند شما در طول زمان در معرض آن قرار مى گیرد. بچه ها به ندرت تحت تاثیر تصمیمات یا برخوردهاى منفرد قرار مى گیرند مگر اینکه آن اتفاق واقعاً تکان دهنده باشد و حتى در رویارویى با ضربه روحى هم کودکان انعطاف پذیرى شگفت انگیزى دارند. به همین دلیل است که در مقام پدر یا مادر باید اشتباهات تان را درک کنید و از آنها عبرت بگیرید. وقتى متوجه چرایى یک اشتباه شدید مى توانید درک کنید اشتباه از کجا ناشى شده و گام هایى براى به حداقل رساندن امکان رخداد دوباره آن بردارید. بنابراین این طور پدرى و مادرى کردن همراه با خطا بخشى از محیط خانه شما نمى شود. شرایطى که منجر به پرورش مناسب کودک مى شود از هر پدر و مادر به پدر و مادر دیگر فرق مى کند بنابراین براى درک ضعف هاى خودتان کمى خودتحلیلى لازم است. بعضى والدین درمى یابند وقتى عجله دارند در بدترین وضعیت هستند- این موقعیت آنها را تندخو و بى توجه مى کند. اگر متوجه شدید در چنین موقعیت هایى اشتباهاتى از شما سر مى زند- و در این هنگام است که احتمالاً چیزى مى گویید یا کارى مى کنید که بعداً پشیمان مى شوید- یاد بگیرید وقتى فضاى خانه پرتب و تاب است از تصمیم گیرى هاى مهم بپرهیزید. اگر فرزندتان براى کار مهمى از شما اجازه مى خواهد و مثلاً دارید با عجله آماده مى شوید که سرکار بروید یاد بگیرید که بهترین جواب در این زمان این است که «باید کمى راجع به آن فکر کنم. بگذار بعداً درباره آن حرف بزنیم.» اگر فرزندتان اصرار کرد که همان موقع جواب بدهید تسلیم نشوید مگر اینکه واقعاً لازم باشد (مثلاً اجازه مى خواهد همان روز به گردش علمى برود).اما اگر این موقعیت اغلب تکرار مى شود به فرزندتان توضیح بدهید که «ساعات شتابزدگى» صبح زمان مناسبى براى این گونه گفت وگوها نیست. او را عادت بدهید که این قبیل چیزها را شب قبل با شما در میان بگذارد. همین مورد براى والدینى صدق مى کند که وقتى ذهن شان به مسائل دیگر مشغول است نمى توانند درست تصمیم بگیرند. ممکن است موعد کار مهمى سر برسد یا اوقات سختى با همسرتان داشته باشید یا به فکر فامیل یا دوست بیمارى باشید. بعضى از افراد قادرند بهتر از دیگران مسائل را «تفکیک کنند»؛ آنها مى توانند این مشغولیات را کنار بگذارند و وقتى لازم باشد تمام توجه شان را به فرزندشان معطوف کنند. اما براى سایر پدر و مادرها- که شاید شما هم یکى از آنها باشید- مشکل است از تداخل نیازهاى یک جنبه زندگى با مسئولیت پدرى یا مادرى جلوگیرى کنند. اگر مشکل شما این است، مراقب باشید وقتى مجبورید تمام توجه تان را به وظیفه پدرى یا مادرى اختصاص دهید ولى سایر چیزها حواس شما را پرت کرده، خود را به این کار مجبور کنید.
گاهى اوقات فقط دانستن اینکه ذهن مان به چیزى مشغول است کافى است که بتوانیم آن موضوع را مدتى کنار بگذاریم. بعضى پدر و مادرها تحت فشار زمان یا وقتى مشغله ذهنى دارند مشکلى ندارند اما وقتى خسته اند عملکرد ضعیفى دارند. اگر شما هم این طور هستید وقتى بعد از یک روز کارى سخت به خانه برمى گردید، پس از یک سفر درون شهرى سرسام آور یا خواب ناآرام شبانه، باید این موضوع را در نظر داشته باشید. هیچ اشکالى ندارد به فرزندتان بگویید مى خواهید پس از اینکه کمى استراحت کردید و جانى گرفتید همه چیز را درباره مدرسه اش گوش کنید. این روش بهتر است تا اینکه وانمود کنید گوش مى دهید در حالى که واقعاً هیچ توجهى به او ندارید. همچنین باید به یاد داشته باشید پرورش کودک وقتى عصبانى یا غمگین هستید کار بسیار سختى است. اگر از دست فرزندتان عصبانى هستید یا به دلیل دیگرى غمگین عواطف تان به آسانى به رفتارتان با فرزند سرایت مى کند. طبیعى است که گاه به گاه نسبت به بچه ها احساس عصبانیت یا ناراحتى کنیم، اما به عنوان یک قانون، درست نیست هنگامى که عصبانى یا خسته هستید فرزندان تان را تربیت کنید. شاید عصبانیت شما کاملاً موجه باشد (مثلاً فرزندتان چیز ارزشمند یا برگشت ناپذیرى را بدون پرسیدن از شما برداشته و آن را خراب کرده) اما اگر آرام باشید و بگذارید عصبانیت تان کمى فروکش کند قضاوت بهترى خواهید داشت. خوب است به فرزندان تان مستقیم بگویید: «آن قدر عصبانى هستم که الان نمى توانم راجع به این موضوع صحبت کنم. بگذار صبر کنیم تا وقتى که بتوانیم با آرامش در این باره صحبت کنیم.» باور کنید فرزندتان به این خاطر از شما متشکر خواهد شد. اگر در مقام پدر یا مادر اشتباهى کردید لزومى ندارد وانمود کنید کارى که کردید درست بوده است. مهم است والدین پیش همسر و فرزندان شان به اشتباهات شان اقرار کنند و نیز این کار را به شیوه اى انجام بدهند که کودکان بفهمند. اگر به فرزندتان بگویید «ببخشید که آن موقع بهت تشر زدم، سر کار روز سختى داشتم و آن را سر تو خالى کردم»، یا «درباره حرف هاى دیشب مان فکر کردم و فکر مى کنم احتمالاً تو درست مى گفتى» در چشم او کوچک نمى شوید. در واقع، چه بسا، عکس آن اتفاق بیفتد: هنگامى که کودکان مى بینند والدین شان مى خواهند به اشتباه شان اعتراف کنند در آینده بیشتر به نظر و عقیده پدر و مادرشان احترام مى گذارند زیرا مى فهمند که پدر و مادر به نظر و عقیده آنها احترام مى گذارند. این روش همچنین بهترین راه براى آموزش به فرزند است که وقتى نسبت به کس دیگر کار اشتباهى انجام داد بهترین راه معذرت خواهى است. گفتم که خواندن این مقالات کمک مى کند پدر و مادر بهترى باشید اما نگفتم شما را به پدر یا مادرى بى عیب و نقص تبدیل مى کند. پدر و مادر بى عیب و نقص وجود ندارد. اگر افراط یا تفریط کردید یا واکنش نامناسبى نشان دادید اقرار کنید که اشتباه کردید. تلاش جدى کنید که دفعه بعد عملکرد بهترى داشته باشید و جلو بروید.

منبع: sharghnewspaper.ir