نویسنده: محبوبه بهران مصیری

خربزه میوه ای است شیرین، لذیذ و گوارا که انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان است.

«خواص غذایی- دارویی خربزه»

– طبیعت خربزه گرم و تر است.
– پیامبر گرامی اسلام(ص): خربزه از زینتهای زمین است، آب آن از رحمت الهی و شیرینی آن از بهشت است. (بحارالانوار ج14)
– خربزه مثانه را می شوید، ادرار را زیاد می کند و سنگ مثانه را آب می کند.
– در خربزه بیش از 90 درصد آب هست که این آب به خاطر توأم بودن با موادقندی فوراً جذب بدن شده و انرژی تولید می کند.
– محلول آب و قند به همراه املاح معدنی موجود در خربزه، شربتی گوارا و مطبوع می باشد که سلولهای بدن را شسته و سموم آنها را می گیرد و از راه ادرار و عرق دفع می نماید. لذا پس از خوردن خربزه، خنکی و شادابی و طراوت مخصوصی در بدن ایجاد می شود.
– خربزه دارای ویتامین (آ- A) است، از این رو در ترمیم و تجدید سلولهای بدن، پیشگیری از بیماریهای چشمی و جلوگیری از بیماریهای عفونی مؤثر است.
– به علت دارا بودن ویتامین (ث- C) در طراوت و شادابی پوست و جلوگیری از بیماری های لثه مؤثر است.
– سلولز موجود در خربزه، ماده ای است بیرنگ، شفاف و جامد که خاصیتش بعد از جذب در بدن به این صورت است که حجم مدفوع را افزایش داده و تعداد دفعات اجابت مزاج را زیاد می کند. لذا خربزه ملیّن خوبی بوده و یبوست را برطرف می کند. همچنین از راه دفع مدفوع مقداری از سموم بدن را خارج می نماید.
– خربزه فعالیت سلولها را افزایش داده(به دلیل وجود ویتامین A) و به خاطر دفع سموم خون و اسید اوریک و مواد زاید و سمّی از بدن باعث فعالیت کلیه ها می شود.
– وجود فسفر و کلسیم در این میوه در تقویت اعصاب و سلولهای مغزی، عضلات و تکمیل استخوان بندی به ویژه در سنین کودکی مؤثر است.
– میزان پتاسیم موجود در خربزه برای بیماران مبتلا به بیماری قلبی- عروقی بسیار مؤثر است و مصرف این ماده غذایی نقش بسزایی در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی دارد.
– خربزه به علت دارا بودن مواد قندی، در درمان کم خونی های مختلف مؤثر است.
– در درمان بیماری های روماتیسم مزمن، نقرس و نارسایی کبد بسیار مفید است.
– مادران شیرده توجه داشته باشند که مصرف این میوه خوش طعم، باعث افزایش شیر آنها می شود.
– خوردن خربزه اشتها را زیاد می کند و در کودکان سبب فعالیت سلولهای بدن شده و در رشد آنها بسیار مؤثر است.
– این میوه لذیذ در سالمندان نیز فعالیت سلولهای دستگاه گوارش را زیاد می کند و در نتیجه نقاهت، سستی و بی حالی را از آنها دور می کند.
– ضماد گوشت خربزه برای تسکین درد و تورم چشم به کار می رود.
– استفاده از ماسک خربزه در شفافیت و جلای پوست مؤثر است.
– همچنین برای رفع کک و مک که در صورت انسان به شکل لکه های قهوه ای رنگ ریزی پدیدار می شود بسیار مؤثر است. برای این منظور باید تخم خشک خربزه را بدون پوست گرفتن مجموعاً کوبیده و با آب خمیر کنید سپس به شکل ضماد بر روی پوست قرار دهید و این عمل را تا رفع لکه ها لااقل روزی یک مرتبه تکرار نمایید.
– اگر گوشت خربزه، را له کنید و به صورت مرهم روی سوختگی های سطحی پوست بدن بگذارید، آن را معالجه خواهد کرد.
– طعم و اسانس خربزه، محرک قوی و خوبی برای دستگاه گوارش بوده و به هضم غذا کمک می کند، همچنین رودل را رفع می نماید.
– خوردن آن برای اشخاص مبتلا به سل ریوی، کم خونی و یرقان مفید بوده و در درمان بیماریهای سنگ کلیه و مثانه بسیار مؤثر است(باید توجه داشت که در این وقت نمک و فلفل باید کمتر خورده شود).
– خربزه، رنگ چهره را روشن می کند و بیماری استسقاء (احساس تشنگی دائمی) را درمان می کند.
– مغز تخم خربزه بو داده، یک ماده غذایی مفید است که طبیعت گرم دارد.
– نوشیدن دم کرده پوست خشک کرده خربزه (به مقدار 8 گرم) سنگ مثانه و سنگریزه های مجاری ادرار را دفع می کند.
– انداختن مقداری پوست تمیز خربزه در دیگ، باعث زود پختن گوشت و حبوبات می شود.

«تذکر»

1- بهترین نوع خربزه آن است که شیرین، کم آب، نازک، لطیف، سنگین و پوست آن زبر باشد و اگر قسمت سر آن را با انگشت شست فشار دهیم مختصری فرو برود.
2- بهترین زمان خوردن خربزه، در فاصله دو وعده غذا می باشد یعنی حدود ساعت 10 صبح و 5 بعدازظهر.
3- چنانچه خربزه سریعاً بعد از غذا و یا صبح ناشتا مصرف شود موجب سوءهاضمه، حرارت کبد و کلیه شده و گاهی ایجاد تب می نماید و یا ادرار را خون آلود می سازد. (البته بیشتر در افراد گرم مزاج).
4- خوردن خربزه رسیده قبل از غذا موجب ورم روده و اسهال می شود.
5- خوردن خربزه کال در کسانی که معده ضعیف دارند، تولید اسهال می کند، همچنین خلط را می افزاید.
6- مبتلایان به مرض قند(دیابت) بهتر است از خوردن آن پرهیز کنند، زیرا خربزه دارای مقداری قند است و چون فوراً جذب خون می شود سبب بالا رفتن قند می گردد.
7- زیاده روی در خوردن خربزه موجب نفخ معده و روده می شود، در ضمن مبتلایان به سوءهاضمه باید خوب آن را بجوند.
8- خوردن آن برای سینه درد و سرماخوردگی مضّر است.
9- از خوردن خربزه و عسل به طور همزمان خودداری کنید.
منبع: نشریه روزهای زندگی-ش332.