معمولاً هنگامی که از گیاهخواری صحبت به میان می آید، بسیاری از افراد نگران سلامتی خود می شوند و بلافاصله یک رژیم غذایی فاقد گوشت را رد می کنند، زیرا بسیاری عقیده دارند که یک رژیم غذایی فاقد گوشت و تخم مرغ، فاقد مواد غذایی کافی برای رشد بدن و بخصوص فاقد مقدار کافی پروتیین است. این موضوع برای والدین از حساسیت خاصی برخوردار است و بیشتر آنان تصور می کنند، اگر به کودکان خود گوشت ندهند رشد و سلامتی آنها مورد مخاطره ی جدی قرار خواهد گرفت. ولی آیا واقعاً یک رژیم غذایی فاقد انواع گوشت ها(قرمز، سفید، دریایی) و تخم مرغ از نظر مواد مغذی، بخصوص پروتیین ها، دچار کمبود است و سلامتی انسان را به خطر می اندازد؟ از دیدگاه علم تغذیه، ماده ی غذایی ترکیبی است که از نظر کیفی و کمی احتیاجات انسان را به منظور نگهداری و رشد سلول ها، تنظیم فرآیندهای زیست شیمیایی و تأمین انرژی بر آورده می کند. غذای مناسب انسان باید شامل پنجاه تا شصت ماده ی مغذی باشد تا احتیاجات مذکور را تأمین کند این مواد مغذی را می توان در شش دسته ی عمده جای داد:
پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها، مواد معدنی، ویتامین ها و آب.
فقط هنگامی که مواد مغذی فوق الذکر به اندازه ی کافی جذب بدن شود، بدن قادر به حداکثر بازدهی و کارکرد خواهد بود. اگر یکی از مواد وغذی اصلی برای مدت زمانی از رژیم غذایی حذف شود، انسان دچار بیماری های گوناگونی خواهد شد که نوع بیماری، بستگی به ماده ی مغذی حذف شده یا کمبود آن خواهد داشت. اگر چه در یک رژیم غذایی سالم گیاهی، جایی برای گوشت و تخم مرغ وجود ندارد، ولی می بایست از شیر و انواع لبنیات استفاده ی کافی به عمل آید تا از نظر تأمین برخی از پروتیین ها و آمینواسیدهای ضروری و سایر ترکیبات مورد نیاز بدن کاستی به وجود نیاید.
ماده ی اصلی هر کدام از سلول های بدن، اعم از استخوان، عضله، خون و آنزیم را پروتیین ها تشکیل می دهند، بنابراین یک تغذیه ی سالم می باست پروتیین های لازم را برای نگهداری، رشد و ترمیم یاخته ها و بسیاری از مکانیسم های دیگر زیست شیمیایی فراهم آورد. هنگام هضم غذا، پروتیین های موجود در آن به ترکیبات ساده تری تبدیل می شوند که به آنها آمینواسید می گویند. اگر تمام آمینو اسیدهای ضروری در رژیم غذایی انسان موجود باشد و ازت و سایر عناصر غذایی نیز به اندازه ی کافی برای بدن فراهم شود، آنگه بدن قادر است تمام پروتیین ها و آمینواسیدهای لازم را سنتز و استفاده کند، ولی اگر یک یا چند آمینواسد ضروری، برای مدتی از رژیم غذایی حذف شود و یا مقدار آنها نقصان یابد در این صورت تدریجاً سنتز و کاربرد سایر پروتیین ها و آمینواسیدها در بدن دچار اختلال شده و می تواند باعث ضعف و بیماری شود. اگر گوشت و تخم مرغ از رژیم غذایی حذف شود، نه تنها از نظر پروتیین کمبود به وجد نمی آید، بلکه در موارد متعددی، میزان پروتیین موجود در مواد غذایی گیاهی و لبنیات، به مراتب بیشتر از پروتیین موجود در گوشت و تخم مرغ است. اگر رژیم غذایی گیاهی با شیر و پنیر و انواع لبنیات نیز توأم شود، مطمئناً از نظر میزان پروتیین باید به این نکته نیز توجه داشت که مصرف زیاده از حد آن نه تنها به سلامتی و رشد بهتر بدن کمک نمی کند، بلکه باعث به وجود آمدن بیماری نیز می شود، زیرا ازت موجود در پروتیین مازاد بر احتیاج، در بدن به اوره و اسیداوریک تبدیل می شود که برای سلامتی بسیار مضر است.
برای آنکه بدن بتواند پرتیین را به بهترین وجه با بالاترین بازدهی مورد استفاده قرار دهد، باید مقدار کافی کربوهیدرات و چربی نیز از طریق غذا برای بدن فراهم شود. میزان پروتیین مورد نیاز بدن با توجه با شرایط زندگی، شرایط اقلیمی، سن و نوع کار بسیار متفاوت است، ولی برای یک انسان بالغ به وزن هفتاد کیلوگرم حدود 65 گرم پروتیین در روز، یک میانگین متعارف محسوب می شود. هر گرم پروتیین اضافی در حدود چهار کالری حرارت و مقداری اوره و اسیداوریک در بدن ایجاد می کند.
منبع: 7روز زندگی شماره -82