امام سجاد(ع)؛ احیاء انقلاب کربلا با مولّفۀ تعمیق معارف دینی
امام سجاد(ع) از زمانی که پدر بزرگوارشان حضرت امام حسین(ع) به سوی مکه و از آنجا به کربلا، حرکت کردند، همراه کاروان حسینی بودند و همه‌ی مصیبت‌ها و سختی‌ها را برای احیاء نهضت حسینی به جان خریدند،و در راه تبیین نهضت سیدالشهدا از هیچ تلاشی فروگذار نکردند،لذا شاهدیم پس از حادثه‌ی جانگداز روز عاشورا که امام‌حسین(ع) و هفتاد و دو تن از یاران او به شهادت رسیدند، بقیه‌ی خاندان و بستگان آن حضرت‌از جمله امام سجاد(ع) را از کربلا به کوفه و از آنجا به شام به اسارت بردند،و اسرای کربلا به خصوص امام سجاد(ع) و حضرت زینب‌کبری(س) در پیام رسانی و افشاگری نهضت و قیام امام حسین(ع) نقش اصلی را ایفا نمودند.

اگر حضرت سجاد(ع) و حضرت زینب(س) چهره‌ی زشت و پلید یزید را معرفی نکرده بودند، در تاریخ از تاثیر گزاری حماسه عاشوراخبری نبود.

همچنان افشاگری، امام سجاد(ع) ادامه داشت. ایشان با این افشاگری رسالت خود را که آگاه سازی مردم بود، به نحو شایسته انجام دادند و سخنان و خطبه‌های آتشین و منطقی آن بزرگوار موجب پیدایش شک و تردید نسبت به حکومت یزید شد.

امام على بن الحسین(ع) که پرورش یافته خاندان رسالت و امامت بود، همچون پدرش و دیگر مصلحان آسمانى هیچ گاه در راه مبارزه با ستم از خود سستی نشان نداد و در مقابل هیچ ظالمی سر خم ننمود. با این حال چون در دوران ایشان و با وجود تازه بودن خاطره مبارزه ماندگار پدر گران قدرشان در واقعه کربلا و تجربه بی وفایی مردم زمانشان، مبارزه مسلحانه نمی توانست تاثیر زیادی داشته باشد.

به همین دلایل ایشان شیوه جدیدی در مبارزه را پیش گرفت ، ایشان ترجیح دادند که برای ایجاد تحولات مثبت در جامعه اسلامی از مسیر تعمیق معارف دینی و تبیین مقولۀ استکبارستیزی درقالب بسط و گسترش ادعیۀ هدفمند و بصیرت بخش و دیگر معارف ناب اهل بیت(ع) اقدام نموده و از آن جا که امام چهارم در عصر اختناق زندگی می کرد و نمی توانست مفاهیم مورد نظر خود را به صورت آشکار و صریح بیان کند، از این رو با شیوه ی موعظه، نشر احکام و آثار تربیتی و اخلاقی،و با محوریت عمق بخشی معارف اسلامی از طریق مناجات و راز و نیاز، ابعاد مختلف حماسۀ عاشورا را با تعمیق بصیرت مردم در شناخت استکبار زمان،در احیاء انقلاب کربلا اقدام نمودند.

هم چنین باید اذعان نمود امام(ع) با تداوم بر ذکر مصایب حادثه کربلا و روشنگری پیرامون این موضوع سعی بر این نمود که یاد و خاطره قیام امام حسین(ع) در اذهان زنده بماند و ضمن زنده ماندن فرهنگ شهادت و ایثار، حس کنجکاوی مردم پیرامون اهداف امام حسین(ع) و یارانش از قیام کربلا از بین نرود.

در این زمینه نقل نمود بیست سال عزادار بودن و گریستن امام سجاد(ع) در مصیبت پدرش بود. هیچ وقت طعامی به محضر او نیاوردند مگر آن که چشمهایش پر از اشک گردید.

در اینجا باید اعتراف نمود که همین عزاداریهای امام سجاد(ع) و تلفیق آن با معارف ناب اهل بیت(ع) و تأکید بر بصیرت افزائی در مقولۀ ستیزۀ با استکبار و قیام در برابر حاکمان طاغوت، بنیان و اساس مراسم های امروزی بوده است و درنتیجه آن ما شاهد عزاداریهای هر ساله مسلمانان جهان در ماه محرم الحرام و بیان اهداف و انگیزههای قیام امام حسین(ع) میباشیم.

تکرار این عزاداریها باعث گردیده است که واقعیات این موضوع نسل به نسل در بین مسلمانان انتقال یابد و مسلمانان در هر گوشهای از جهان با تلاشهای این بزرگمرد تاریخ جهت اصلاح جامعه اسلامی آگاهی داشته و هر ساله بیان اهداف این قیام مورد تحلیل و بررسی در محافل و مجالس خرد و کلان قرار گیرد

فراتر از این مهم، تداوم این مسئله در بین مسلمانان باعث گردیده است که با گذشت سالها از این حادثه، غیرمسلمانانی همچون گاندی و دیگران خود را شاگردان مکتب ابا عبدالله الحسین(ع) بخوانند و از این مکتب به عنوان مکتبی جاوید یاد کنند.

منبع: مرکز مطالعات شیعه