بخش اول: ویژگیهاى ظاهرى و باطنى اهـل بیت علیهم ‏السلام
1. رشد جسمى اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ حَکیمَهَ قالَتْ:
دَخَلْتُ یَوْما عَلى أَبى مُحَمَّدٍ علیه السلام بَعْدَ أَرْبَعینَ یَوْما مِنْ وِلادَهِ نَرْجِس، فاِذا مَوْلانا صاحِبُ الزَّمانِ علیه السلام یَمْشى فِى الدّارِ وَ هُوَ یُحـَدَّثُ فَلَمْ أَرَ لُغَهً أَفْصَحَ مِنْ لُغَتِهِ فَتَبَسَّمَ أبُومُحَمَّدٍ علیه السلام وَ قالَ: إنّا مَعاشِر الأئَمَّهَ نَنْشَأُ فى کُلِّ یَوْمٍ کَما یَنْشَأُ غَیْرُنا فى جُمْعَهٍ.
[اثبات الهداه ج 7 : 344 ح 117] از حکیمه خاتون نقل شده که گفت: چهل روز پس از ولادت حضرت مهدى علیه السلام خدمت امام عسکرى علیه السلام رسیدم دیدم حضرت مهدى علیه السلام در خانه راه مى رود و سخن مى گوید که لغتى از لغت او فصیح تر ندیده بودم، امام حسن عسکرى علیه السلام لبخند زد و فرمود: ما ائمه هر روزه به اندازه یک هفته که دیگران رشد مى کنند رشد مى کنیم…
اهل بیت علیه السلام خصایص و ویژگى هایى در جهات مختلف نسبت به دیگران دارند. رشد سریع جسمى در دوران کودکى نیز یکى از آن خصایص است.
2. انگشتر اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ أبى الْحَسنِ الثانى علیه السلام فى حَدیثٍ:
إنَّ النَبىَّ صلی الله علیه و آله وَ أمیَرالمُؤْمِنینَ علیه السلام وَ الْأئمَّهَ علیهم السلام کانُوا یَتَخَتـَّمُونَ فى الْیَدِ الْیُمْنى.
[بحارالانوارج 11 ص 62] در حدیثى از امام هشتم علیه السلام آمده است: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین و امامان معصوم علیهم السلام انگشتر را در دست راست خود مى کردند.
از مستحبات دینى، «تختّم به یمین» است، یعنى انگشتر را به دست راست کردن.
3. لباس اهل‏بیت علیهم ‏السلام
قالَ أمیْرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام:
ألْبِـسُوا ثیـابَ الْقـُطْنِ فَإنَّهُ لِباسُ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آلهوَ هُوَ لِباسُنا.
[وسائل الشیعه 3 : 357 ح 1] امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: پیراهن پنبه اى بپوشید، زیرا آن لباس رسول خدا صلی الله علیه و آله و لباس ما خاندان است.
لباس هاى پنبه اى کم ضررتر از انواع دیگر پارچه براى بدن است، و چون پنبه از گیاه زمینى به دست مى آید، عوارض شیمیایى پارچه هاى دیگر را ندارد.
4. اهل‏بیت و بوى خوش
عَنْ أبى بَکْرِ بْنِ عَبْدِ اللّه ِ الْأشْعَرى قالَ:
سَألتُ أباعَبْدِاللّه ِ علیه السلام عَنِ المِسْکِ (هَلْ یَجوُزُ إشْمامُهُ؟) فَقالَ علیه السلام : إنّا لَنَشُمُّهُ.
[کافى 6 : 515 ح 5] راوى گوید: از امام صـادق علیه السلام در مورد مشک سؤال کردم که آیـا بو کردن آن جایز است؟ فرمود: ما آن را استشمام مى کنیم.
5. برخورد اهل‏بیت علیهم ‏السلام با دنیا
قالَ الصّادِقُ علیه السلام:
لَیْسَ مِنّا مَنْ تَرَکَ دُنْیاهُ لاِخِرَتِهِ وَ لاآخِـرَتَهُ لِدُنیـاهُ.
[وسائل الشیعه 12 : 49 ح 1] امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که دنیاى خود را براى آخرتش ترک کند و یا آخرتش را براى دنیایش ترک کند از ما خاندان نیست.
اسلام «دین وسط» است و سعادت دنیوى و اخروى پیروانش را تأمین مى کند. ترک دنیا به خاطر آخرت، نوعى رهبانیّت است که در اسلام وجود ندارد. ترک آخرت براى دنیا هم دور شدن از فلسفه خلقت و مکتب نجات بخش انبیاست، چون هدف اصلى خلقت، رسیدن به کمال در سایه بندگى و برخوردارى از رضاى الهى و نعمت هاى خدا در بهشت برین است و دنیایى نکوهیده است که ما را از این آخرت غافل سازد.
6. برخورد با مصیبت و مرگ
قالَ الصّـادِقُ علیه السلام:
إنّا أَهْلَ بَیْتٍ نَجْزَعُ قَبْلَ الْمُصیبَهِ، فَإذا نَزَلَ أمْرُ اللّه ِ رَضینا بِقَضائِهِ وَ سَلَّمْنا لِأمْرِهِ، وَ لَیْسَ لَنا أنْ نَکْرَهَ ما أحَبَّ اللّه ُ لَنا.
[وسائل الشیعه 2 : 919 ح4] امام صادق علیه السلام فرمود: ما خاندانى هستیم که قبل از مصیبت جزع مى کنیم سپـس زمانى که امر خـدا فرود آمـد راضـى به حکم خـدا و تسلیم فرمان او مى شویم شایسته ما نیست که آنچه را خـدا براى مـا دوسـت دارد، آن را نخواهـیم.
مقام «رضا» از مراحل کمال اولیاى الهى است. مؤمن راستین کسى است که در برابر خواست و تقدیر الهى، تسلیم و راضى باشد و گِله و شکایتى نداشته باشد. من از درمان و درد و وصل و هجران پسندم آنچه را جانان پسندد
7. اهل‏بیت علیهم ‏السلام در ناگواریها
قالَ زَیْنُ الْعابِدینَ علیه السلام:
… إنّا أَهْلَ بَیْتٍ نُطیعُ اللّه َ فیما نُحِبُّ وَ نَحْـمَدُهُ فیما نَـکْرَهُ.
[کشف الغمه 2 : 103] عده اى خدمت امام سجاد علیه السلام بودند صداى ناله بلند شد. امام به داخل رفت و برگشت پرسیدند: اتفاق ناگوارى رخ داد؟ فرمود: آرى. آنها تسلیت گفتند و از صبر امام و متانت او تعجب کردند امام علیه السلام فرمود: ما خاندانى هستیم که در رخدادهاى مورد علاقه مان مطیع خداییم و در ناگواریها هم او را حمد و ستایش مى کنیم.
گاهى خداوند، چیزى را براى بنده اش پیش مى آورد که خیر و صلاح او در آن است. افراد سست ایمان، ناراحت و گله مند مى شوند. ولى مؤمنان راستین به همه مقدّرات خدا قلبا راضى اند و شاکر، چه خوششان آید، چه مایه ناراحتى باشد.
8. جوانمردى اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ زُرارَهَ قالَ:
سَمِعْتُ أبا عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام یَقُولُ: إنّا أَهْلَ بَیْتٍ مُرُوَّتُنا أَلْعَفْوُ عَمَّنْ ظَلَمَنا.
[وسائل الشیعه 8 : 522 ح 8] زراره گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم مى فرمود: ما خاندانى هستیم که مروّت و جوانمردى ما عفو و بخشش از کسى است که به ما ظلم کرده است.
گر چه انتقام از کسى که به انسان بدى کرده، حقّ اوست، ولى گذشت و عفو، مرحله و مرتبه بالاترى از کمال بشرى است.
9. همراهى قرآن و اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ أمیرالْمُؤْمنینَ علیه السلام قالَ:
إِنَّ اللّه َ طَهَّرَنا وَ عَصَمَنا وَ جَعَلَنا شُهَداءَ عَلى خَلْقِهِ، وَ حُجَتـَّـهُ فى أرْضِـهِ، وَ جَعَلَنا مَعَ الْقُرْآنِ، وَ الْقُرْآنَ مَعَنا، لانُفارِقُهُ وَ لا یُفارِقُنا.
[وسائل الشیعه 18 : 132 ح 4] امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: خداوند ما را پاک کرد و عصمت بخشید و ما را گواهان بر خلقش و حجّتش در روى زمین قرار داد، و ما را همراه قرآن و قرآن را همراه ما کرده که ما از آن جدا نیستیم و آن هم از ما جدا نخواهد شد.
طهارت و عصمت، از ویژگى هاى اهل بیت است، و چون الگوى مسلمانانند، شاهد و گواه بر خلقند و چون همتا و همراه با قرآنند، حجّت بر مردمند و اطاعتشان لازم است و همراهى با آنان، انسان را به کمال و نجات مى رساند.
10. مفسـران قــرآن
عَنِ الْحُسَیْنِ علیه السلام فى خُطْبَتِهِ:
نَحْنُ حِزْبُ اللّه ِ الْغالِبُونَ، وَ عِتْرَهُ نَبیِّهِ الْأقْرَبُونَ، وَ أحَدُ الثَّقـَلَیْنِ [ الثِّقْـلَیْنِ ] اللَّذَیْنِ جَعَلَنا رَسُولُ اللّه ُ ثانِىَ کِتابِ اللّه ِ فیهِ تَفصیلٌ لِکُلِّ شَى ءٍ، لایأتیهِ الْباطِلْ مِنْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لامِنْ خَلْفِهِ وَ الْمُعَوَّلُ عَلَیْنا فى تَفسِیرِهِ… .
[وسائل الشیعه 18 : 144 ح 45] از امام حسین علیه السلام در خطبه اى نقل شده که فرمود: ما حزب اللّه پیروز هستیم، ما عترت نزدیک پیامبر اوییم، و یکى از دو وزنه گرانقدر هستیم که خداوند ما را بعد از کتاب خودش قرار داده است که همه چیز در آن بصورت کامل بیان شده و باطل از پیش رو و پشت سر در آن راه ندارد و در تفسیر آن به ما تکیه مى شود.
اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله، مرجعیت دینى و علمى براى امّت دارند و دین را باید از آنان فرا گرفت که علمشان الهى است و اخلاقشان قرآنى و الگوى کامل و مطمئن براى مسلمانانند و امّت نباید از آنان فاصله بگیرند.
11. ملاک گفتار و کردار اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ جَعْفَرٍ بْنِ مُحَمَّدٍ أَنَّهُ یَقُولُ:
إنَّ اللّه َ فَرَضَ وَ لایَتَنا، وَ أوْجَبَ مَوَّدَتَنا، وَ اللّه ِ ما نَقُولُ بِأهْوائِنا، وَ لانَعْمَلُ بِآرائِنا، وَ لانَقُولُ إلاّ ما قالَ رَبُّنا عَزَوِّجَلِّ.
[امالى مفید : 59 ح 4] امام صادق علیه السلام فرمود: خـداوند ولایت ما را واجب کرد، و دوستى ما را لازم شـمرد، قسـم به پروردگار که ما از روى هـوا و تمایلات خودمـان سـخن نمى گوییم، و به نظـر و رأى شخصى خود عمل نمى کنیم، و جز آنچه پروردگار عزیز و بزرگ ما گفته است نمى گوییم.
شناخت حقوق امامان بر امّت، لازم است. یکى از این حقوق، «حقّ طاعت» و دیگرى «حق مودّت» است. مودّت با ذى القربى اجر رسالت حضرت محمّد صلی الله علیه و آله قرار داده شده و با این پیوند مکتبى مى توان به رضاى الهى رسید و از هدایت هاى معصومین و علومشان بهره مند شد. هر کس در مسیر ولایت و محبّت آنان قرار بگیرد، مطیع آنان خواهد گشت.
12. برخـورد با قــرآن
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام یَقُولُ:
إنَّ الْقُرآنَ فیهِ مُحْکَمٌ وَ مُتَشابَهٌ، فَأمّا الْمُحْکَمُ فَنُؤْمِنُ بِهِ وَ نَعْمَلُ بِهِ وَ نُدینُ اللّه َ بِهِ وَ أمَّا الْمُتَشابَهُ فَنؤُمِنُ بِهِ وَ لا نَعْمَلُ بِهِ.
[وسائل الشیعه 18 : 146 ح 52] از امام صادق علیه السلام چنین آمده است: قرآن داراى محکم و متشابه است، ما به محکمات آن ایمان و باور داریم و به آنها عمل مى کنیم و به متشابه آن ایمان داریم ولى عمل نمى کنیم.
آیات محکمات در قرآن، آن هایى است که مفهوم روشنى دارد. آیات متشابه، چند پهلوست و مفاهیم مختلفى مى تواند داشته باشد که تأویل و تفسیر آن ها را خدا و راسخان در علم که اهل بیت اند مى دانند. ولى نسبت به همه آن ها باید ایمان داشت و همه را از سوى خداوند دانست و این ایمان، معیار اعتقاد کامل و مطلق به کلام الله به شمار مى رود.
13.منش و روش اهل‏بیت علیهم ‏السلام
قالَ الصّـادِقُ علیه السلام:
إنَّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعـالى أَوجَبَ عَلَیْکُمْ حُبَّـنا وَ مُوالاتَنا وَ فَرَضَ عَلَیکُمْ طاعَتَنا. ألا فَمَنْ کانَ مِنّا فَلْیَقتَدِ بِنا. فَإنَّ مِن شَأنِنا: ألوَرَعُ وَالإجتِهادُ وَأداءُ الأمانَهِ إلَى البِرِّ وَالفاجِرِ وَصِلَهُ الرَّحِمِ وَ إقْراءُ الضَّیْفِ وَالعَفوُ عَنْ المُسى ءِ. وَ مَنْ لَمْ یَقْتَدِ بِنا فَلَیسَ مِنّا.
[الاختـصاص: 241] امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند محبت و ولایت و اطاعت ما را بر شما واجب کرده است؛ پس هر کس از ماست، به ما اقتداء کند. روش و منش ما اینهاست: تقوى، تلاش و کوشش، اداى امانتِ نیکوکار و گنهکار، و صله رحم و گرامى داشت میهمان و گذشت از خطاکار. و کسى که از ما پیروى نکند از ما نیست.
محبّت و عشق، انسان را به همرنگى و همراهى با محبوب مى کشد و اگر جز این باشد، محبّت نیست. اگر حب اهل بیت، اجر رسالت است، براى آن است که محبّان، از این طریق در مسیر بندگى خدا و کمالات اخلاقى قرار گیرند.
14. شعار اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام قالَ:
… شِعارُ الْحُسَیْنِ یا مُحَمَّدُ وَ شِعـارُنـا یا مُحَمـَّدُ.
[کافى 5 : 47 ح 1] امام صادق علیه السلام فرمود: … شعار امام حسین علیه السلام «یا محمّد» بود و شعار ما نیز یا محمّد است.
15. گیرندگان حقوق مردم
عَنْ مُوسَى بْنِ جَعَفَرٍ علیه السلام:
إنّا أهْلَ بیْتٍ لایَأخُذُ حُقُوقَنا مِمَّنْ ظَلَمَنا إلاّ هُوَ وَ نَحنُ أولِیاءُ الْمُؤْمِنینَ إنَّما نَحکُمُ لَهُمْ وَ نَأخُذُ حُقُوقَهُمْ مِمَّنْ ظَلَمَهُمْ وَ لانَـأخُذُ لاِ?َفُسِـنا.
[علل الشرایع: 155 ح 3] راوى از امام هفتم علیه السلام سؤال کرد : چرا امیرالمؤمنین علیه السلام در زمان حکومتش فدک را برنگرداند. امام هفتم فرمود: ما خاندانى هستیم که حقوق ما را از کسى که به ما ستم کرده نمى گیرد مگر خداوند متعال، و ما اولیاء مؤمنان هستیم و به نفع آنان حکم صادر مى کنیم و حقّ آنان را از ستمگران مى ستانیم اما حقّ خودمان را نمى گیریم.
اگر امامت و ولایت هم «حق امام» قرار داده شده، بازگشت آن به حقوق أمّت است، زیرا امامت امامان وسیله اى براى هدایت مردم به راه خدا و حق و قرآن است و اگر کسى به اهل بیت ظلم کند و آنان را از صحنه اجتماع کنار بزند، حق مردم را پایمال کرده است.
16. بزرگوارى اهل بیت علیهم‏ السلام
عَنْهُمْ علیهم السلام أنَّهُمْ قالُوا:
کُونُوا لَنا زَیْنا وَ لاتَکُونُوا لَنا شَیْنا، فَإنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ اللّه ِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ قَرابَهٌ ألا مَنْ إئْتَمَّ بِإمامٍ فَلْیَعْمَلَ بِعَمَلِهِ ما مَعَنا بَرائَهٌ مِنَّ النّارِ وَ لَیْسَ لَنا عَلىَ اللّه ِ حُجَّهٌ فَاحْذَرُوا الْمَعْصِیَهَ لَنا وَالْمُغالاهَ فینا . . . وَاللّه ِ إنَّ الغُلاهَ شَرٌّ مِنَ الْیَهُودِ وَالنّصارى وَالْمَجُوسِ وَالَّذینَ أشْرَکُوا، وَإلَیْنا یَرْجِعُ الْغالِى فَلا نَقْبَلُهُ … وَ بِنا یَلْحَقُ الْمُقَصِّرُ فَنَقْبَلُهُ لِأنَّ المُقُصِّرُ إذا عَرَفَ عَمِلَ.
[اثبات الهداه 7 : 477 ح 69] از امامان علیهم السلام نقل شده که فرمودند: مایه زینت ما باشید نه موجب ننگ و عار ما که میان خدا و احدى از مخلوقاتش خویشاوندى نیست کسى که براى خود پیشوایى انتخاب کرد پس باید همانند او عمل کند همراه ما برگه آزادى از آتش نیست و حجّتى بر خدا نداریم (تا کسى را از آن آزاد کنیم) پس از معصیت ما و غلو در حق ما پرهیز کنید که غلو کنندگان از یهود و نصارى و مجوس و مشرکان بدترند، غلوّ کننده اگر بسوى ما برگردد او را نمى پذیریم ولى مقصر (کسى که مقام امام را پائین تر از آنچه هست مى داند) اگر بر گردد او را قبول مى کنیم چون که او اگر حق را بشناسد عمل مى کند.
17. ویژگى مؤمن و اهل‏بیت علیهم ‏السلام

عَنْ أبى الْحَسَنْ الرِّضا علیه السلام قالَ:
لایَکونُ المُؤْمِنُ مُوْمِنا حَتّى یَکوُنَ فیهِ ثَلاثُ خِصالٍ سُنّهٌ مِنْ رَبّهِ وَ سُنّهٌ مِنْ نَبیّهِ وَ سُنَّهٌ مِنْ وَلیِّهِ اِلى أَنْ قـالَ علیه السلام: وَ أمَّا السُنَّهُ مِنْ وَلیِّهِ فالصَّبْرُ فى الْبَأساءِ وَ الضَّراءِ.
[مستدرک الوسائل 2 : 424 ح 2357] امام هشتم علیه السلام فرمود: مؤمن، مؤمن واقعى نیست تا اینکه سه خصلت در او باشد: ۱ ـ سنتى از پروردگارش. ۲ ـ سنّتى از پیامبرش. ۳ ـ سنّتى از امام خود. تا اینکه فرمود: امّا سنّت از امامش اینست که در مقابل فقر و تهى دستى و درد و بیمارى استقامت بورزد.
اولیاى الهى و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله، مظهر کامل «صبر» در راه خدا و رضا به تقدیر الهى اند. خداوند از آنان پیمان گرفته که در مقابل درجات عالى و مقامات بهشتى، در دنیا زهد و قناعت داشته باشند و دل به جاذبه هاى دنیوى نبندند.
بخش دوم: سیره عبادى اهل‏بیت علیهم‏ السلام
18. اهل‏بیت علیهم‏ السلام و استغفار
قالَ الدِّیْلَمى:
وَکانَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله یَسْتَغْفِرُاللّه َ فى کُلِّ یَوْمٍ سَبْعینَ مَرَّهً، یَقُولُ: أسْتَغْفِرُ اللّه َ رَبّى وَ أتوُبُ اِلَیْهِ وَ کَذلِکَ أهْلُ بَیْتِهِ علیهم السلاموَ صالِحُوا أصْحابِهِ، لِقَوْلِهِ تَعالى: وَاسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمْ تُوبُوا إلَیْهِ.
[ارشاد القلوب : 45] دیلمى گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله هر روز هفتاد بار به درگاه الهى استغفار مى کرد و مى فرمود: استغفراللّه ربّى و اتوب الیه. همینطور اهل بیت او، و اصحاب شایسته اش، بخاطر گفته خداوند متعال که فرمود: در پیشگاه پروردگارتان استغفار کنید و به سوى او برگردید.
استغفار، درخواست مغفرت و آمرزش الهى است و نشان کمال جویى اولیاى خدا و بندگان است. در سایه استغفار، هم یاد خدا، هم یاد رحمت او و هم گام نهادن در مسیر پاکى و جبرانِ خطاهاى گذشته فراهم مى شود.
19. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و روزه شعبان
عَنْ زَیْدِ الشَحّامِ قالَ:
قُلْتُ لِأبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام هَلْ صامَ أَحَدٌ مِنْ آبائِکَ شَعْبانَ؟ فَقالَ علیه السلام: نَعَمْ أنَّهُ کانَ آبائى یَصُومُونَهُ وَ أنَا أصُومُهُ، وَ آمُرُ شیعَتى بِصَوْمِهِ.
[وسائل الشیعه 7 : 377 ح 32] زید شحام گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: آیا کسى از پدران شما ماه شعبان را روزه مى گرفت؟ امام فرمود: آرى، پدرانم آن ماه را روزه مى گرفتند، من هم روزه مى گیرم، و شیعیانم را هم به روزه آن فرمان مى دهم.
20. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و عبادت فرزندان
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ عَنْ أبیهِ علیهما السلام قالَ:
إنّا نَأْمُرُ صِبْیانَنا بِالصَّلاهِ إذا کانُوا خَمْسَ سِنینَ فَمُرُوا صِبیانَکُمْ بِالصَّلاهِ، إذا کانُوا بَنى سَبْعِ سِنینَ وَ نَحْنُ نَأْمُرْ صِبْیانَنا بِالصَّوْمِ اِذا کانُوا بَنى سَبْعِ سِنینَ بِما أطاقُوامِنْ صِیامِ الْیَوْمٍ… فَمُرُوا صِبْیانَکُمْ إذا کانُوا بَنى تِسْعِ سِنینَ بِالصَّومِ مَا اسْتَطاعُوا مِنْ صِیامِ الْیَوْمِ فَإذا غَلَبَ الْعَطَشُ أفْطَرُوْا.
[الاستبصار 1 : 409 ح 6] امام صادق علیه السلام از پدر بزرگوارش نقل کرده که فرمود: زمانى که فرزندان ما پنج ساله شدند آنان را به نماز فرمان مى دهیم شما هم هنگامى که فرزندانتان هفت ساله شدند دستور بدهید و هنگامى که آنان به سنّ هفت سالگى رسیدند در حد توانشان آنان را امر به روزه مى کنیم، شما هم وقتى پسرانتان نه ساله شدند دستور بدهید در حد توان از روز را روزه بگیرند پس وقتى تشنه شدند افطار کنند.
کودکان را باید پیش از بلوغ و سنّ تکلیف با آداب و احکام دینى آشنا و مأنوس کرد، تا وقتى به تکلیف مى رسند، انجام وظایف دینى براى آنان سخت نباشد و تمرین قبلى داشته باشند.
21. اهل‏بیت علیهم‏ السلام و تسبیح فاطمه علیها السلام
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام قالَ:
یا أباهارُونَ إنّا نَأْمُرُ صِبْیانَنا بِتَسْبیحِ فاطِمَهَ علیها السلام کَما نَأْمُرُهُمْ بِالصَّلاهِ؛ فَالْزِمْهُ فَإنَّهُ لَمْ یَلْزِمْهُ عَبْدٌ فَشَقِىَ.
[کافى 1 : 343 ح 13] از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: اى ابو هارون! ما فرزندان خود را به تسبیح حضرت فاطمه علیهاا لسلام فرمان مى دهیم همانطور که آنان را به نماز فرمان مى دهیم پس همیشه چنین عمل کن، چون کسى که به آن مداومت ورزد بدبخت و شقى نخواهد شد.
تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام عبارت است از ۳۴ مرتبه «اللّه اکبر» ۳۳ مرتبه «الحمدللّه» و ۳۳ مرتبه «سبحان الله» و یکى از تعقیبات با فضیلت نمازها به شمار مى رود. این ذکرها را پیامبر خدا به آن حضرت آموخت، تا کمکى در زندگى وى باشد.
22. سیره اهل‏بیت علیهم‏ السلام در وقت خواب
قالَ الرّاوى سَمْعِتُ عَلىَّ بْنَ مُوسىَ الرِّضا علیه السلام یَقُولُ:
لَنا أهْلُ الْبَیْتِ عِنْدَ نَوْمِنا عَشْرَ خِصالٍ: ألطّهَارَهُ وَتَوَسُّدُ الیَمینِ وَتَسبیحُ اللّه ِ ثَلاثا وَ ثَلاثینَ وَ تَحْمیدُهُ ثَلاثا وَ ثَلاثینَ وَ تَکبْیرهً أرْبَعا وَ ثَلاثینَ وَ نَسْتَقْبِلُ الْقِبْلَهَ بِوُجُوهِنا وَ نَقْـرَءُ فاتِحَـهَ الْکِتابِ وَآیَهَ الْکُرْسىَّ وَ شَهِدَ اللّه ُ أنَّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُو . . . اِلى آخِرِهِ فَمَنْ فَعَلَ ذلِکَ فَقَدْ أَخَذَ بِحَظِّهِ مِنْ لَیْلَتِهِ.
[فلاح السّائل : 280] راوى گوید: از امام رضا علیه السلام شنیدم مى فرمود: ما اهل بیت، هنگام خواب ده [ـ در روایت نه مورد شمرده شده و مورد دهم نیامده است.]کار را انجام مى دهیم: با وضو بودن، به دست راست خوابیدن، گفتن سى و سه بار سبحان اللّه و سى و سه بار الحمد للّه و سى و چهار بار اللّه اکبر و صورت را رو بقبله مى کنیم سوره حمد و آیه الکرسى را تلاوت مى کنیم و آیه «شهد اللّه انه لا اله الاّ هو…» [ـ آل عمران : 18.]را تا آخر مى خوانیم؛ پس هر کس چنین کند، بهره خود را از آن شب گرفته است.
بخش سوم: سیره اجتماعى
23. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و معیشت
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام قالَ:
لاتَکْسِلُوا فى طَلَبِ مَعائِشِکُمْ فَإنَّ آباءَنا کانُوا یَرْکُضُونَ فیها وَ یَطْلُبُونَها.
[من لایحضره الفقیه 3 : 99 ح 3576] امام صادق علیه السلام فرمود: در طلب معیشت کسل و سست نباشید، زیرا پدران ما در راه معیشت شتاب مى کردند و آن را مى طلبیدند.
24. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و کار و تلاش
عَنْ أبى الْحَسَنِ علیه السلام قالَ:
… رَسُولُ اللّه ِ وَ أمیُرالمُؤْمِنینَ وَ آبائى علیهم السلام کُلُّهُمْ کانُوا قَد عَمِلُوا بِأیْدیِهِمْ وَ هُوَ مِنْ عَمَلِ النَّبیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ وَ الْأوْصیاءِ وَ الصّالحِینَ.
[کافى 5 : 75 ح 10] از امام هفتم نقل شده که فرمود: رسول خدا و امیرمؤمنان و پدرانم علیهم السلام همگى با دستان خود کار مى کردند و آن روش پیامبران و فرستادگان الهى و جانشینان آنان و افراد شایسته است.
برو کار مى کن مگو چیست کار
که سرمایه جاودانى است کار
کار و تلاش در زندگى عبادت است. کار براى تأمین معاش، انسان را از دیگران بى نیاز مى سازد و آنکه کار مى کند و از دسترنج خود زندگى اش را تأمین مى کند، عزیز و محترم مى شود. بیکارى و کَلّ بر جامعه بودن عار و ننگ است. به قول سعدى:

هر که نان از عمل خویش خورد
منّت از حاتم طائى نبرد
25. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و میهمان
عَنْ أبى الْحَسَنِ الرِّضا علیه السلام قالَ:
إنّا قَوْمٌ لانَسْتَخْدِمُ أضْیافَنا.
[کافى 6 : 283 ح 2] امام رضا علیه السلام فرمود: ما اهل بیت، گروهى هستیم که از میهمانان کار نمى کشیم.
26. عملکرد خاندان
عَنْ أبى جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ:
کانَ عَلىُّ علیه السلام یَقُولُ: إنّا أهْلُ بَیْتٍ اُمِرْنا أَنْ نُطْعِمَ الطَّعامَ وَ نُؤَدِّىَ فِى النّاسِ البائنَهَ وَ نُصلَّى إذا نامَ النّاسُ.
[کافى 4 : 50 ح 4] امام باقر علیه السلام فرمود: على علیه السلام مى فرمود: ما خاندان مأموریم که طعام بدهیم و در میان مردم بخشش کنیم و هنگامى که مردم در خوابند نماز بگذاریم.
«نوعدوستى»، «جوانمردى» و «خداپرستى»، فضیلت هایى است که ارزش انسان را بالا مى برد. هم باید با مردم رابطه خوب و همراه با کمک و احسان داشت، هم با خداوند، رابطه بندگى و پرستش و نیایش داشت. تهجّد و راز و نیاز در دل شب، از سیره خداپرستان عارف است. على آن شیر خدا شاه عرب الفتى داشته با این دل شب شب ز اسرار على آگاه است دل شب مخزنِ سرّ اللّه است
27. اهل‏بیت علیهم‏ السلام و مسؤولیت
عَنْ الْحُسَیْنِ علیه السلام:
أللّهُمَّ إنّکَ تَعْلَمُ إنَّهُ لَمْ یَکُنْ ما کانَ مِنّا تَنافُسا فى سُلْطانٍ وَ لاَ الْتِماسا مِنْ فُضُولِ الْحُطامِ وَلکِنْ لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِنْ دینِکَ وَ نُظْهِرَ الاْءصلاحَ فى بِلادِکَ وَ یَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبادِکَ وَ یُعْمَلَ بِفَرائِضِکَ وَ سُنَنِکَ وَ أحْکامِکَ.
[تحف العقول : 168] امام حسین علیه السلام فرمود: خداوندا! تو آگاهى که آنچه به دست ما صورت گرفت نه به طمع پادشاهى و جاه بود، نه به طلب ثروت و مال، بلکه ما خواستیم تا نشانه هاى راه دینت را ارائه دهیم، و در شهرهاى تو اصلاح را آشکار کنیم، باشد که بندگان مظلوم تو روى آسایش و امنیت ببینند و آسوده خاطر به طاعت تو برخیزند و فرائض و سنتهاى تو عملى گردد.
نگاه امامان به مسأله حکومت، نگاه ابزارى بود. حکومت براى آنان ارزش ذاتى و استقلالى نداشت، بلکه مى خواستند در سایه به دست گرفتن قدرت اجرایى، احکام خدا را در جامعه عملى کنند. این، رمز قیام حسینى بر ضدّ حکومت بنى امیّه بود.
28. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و بخشش
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام لِلْأعْرابىِّ:
یا أعْرابىُّ نَحْنُ قَوْمٌ لانُعْطِى الْمَعْرُوفَ اِلاّ عـَلى قَدْرِ الْمـَعْرِفَهِ.
[موسوعه کلمات الامام الحسین علیه السلام : 765] امام حسین علیه السلام به بادیه نشین سائل فرمود: اى اعرابى! ما خاندانى هستیم که بخشش نمى کنیم مگر به اندازه معرفت اشخاص.
29. هدیه اهل‏بیت علیهم ‏السلام
فَقالَ عَلِىُّ [بْنُ الْحُسَیْنُ] علیهما السلام لِلفَـرَزدَقِ الشّاعِرِ حینَ أرادَ رَدَّ الجـائِـزَهِ:
قَدْ رأى [اللّه ُ] مَکانَکَ فَشَکَرَکَ … وَلکِنّا أهْلُ بَیْتٍ إذا أنَفَذْنا شَیْئا لَمْ نَرْجِعْ فیهِ وَ أقْسَمَ عَلَیْهِ فَقَبَّلَها.
[کشف الغمه 2 : 80] فرزدق شاعر که آن اشعار مشهور را در مورد امام چهارم علیه السلام سروده و بعد زندانى شد وقتى که آزاد شد امام ده هزار درهم براى او فرستاد و او برگرداند و گفت: من اشعار را جز براى خدا نگفتم امام علیه السلام فرمود: «خداوند منزلت تو را مى داند و تقدیر مى کند… ولى ما خاندانى هستیم، هنگامى که چیزى را هدیه دادیم پس نمى گیریم» و او را قسم داد، فرزدق هم قبول کرد.
از نگاه اهل بیت علیهم السلام، شعر اگر در خدمت مکتب و نشر فضایل اهل بیت و دفاع از حق باشد ارزشمند است. ستایش و دعا و تکریم امامان نسبت به شاعران مکتبى، دفاع از ادبیات ارزشى و مواضع حقِ شاعران متعهّد مثل فرزدق، دعبل، کمیت و… بود.
30. روش اهل‏بیت علیهم ‏السلام در مهریه
عَنِ الْحُسَیْنِ علیه السلام قالَ:
ما عَـدَوْنا سُنَّهَ رَسُـولِ اللّه ِ فىبَناتِهِ وَ نِسائِهِ وَ أهْلِ بَیْتِهِ وَ هُـوَ ثِنْـتا عَشْرَهَ أوْقِـیَـهً یَکُونُ أرْبَعَمَاهَ وَ ثَمانَینَ دِرْهَما.
[موسوعه کلمات الامام الحسین علیه السلام:243] از امام حسین علیه السلام آمده است. ما از سنت و روش پیامبر در مورد (مهریه) دختران و زنانش و خاندانش پا فراتر نمى گذاریم و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله دوازده اوقیه است که برابر چهار صد و هشتاد درهم است.
آنان که در ازدواج، مهریه هاى سنگین قرار مى دهند، گویا دختر خود را مى فروشند! ازدواج هر چه ساده تر برگزار شود و مهریّه هر چه سبک تر و به مهریه خاندان رسالت نزدیک تر باشد، زودتر خانواده ها شکل مى گیرد و جوانان از مفاسد اجتماعى رها مى شوند. باید فرهنگ جامعه را به سمت آسان گرفتن امر ازدواج سوق داد تا این سنت دینى رواج بیشترى پیدا کند.
31. اهل‏بیت علیهم‏ السلام و هزینه زندگى
رُوِىَ أَنَّ سِنْدىَّ بنُ شاهِکٍ قالَ لِأبِى الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ علیه السلام:
اُحِبُّ أنْ تَدَعَنى اُکَفِّنُکَ، فَقالَ: إنّا أهْلُ بَیْتٍ حَجُّ صَرُورَتِنا وَ مُهُوُرِ نِسائِنا وَ أکْفانِنا مِنْ طُهُورِ أمْوالِنا.
[وسائل الشیعه 2 : 76 ح 1] نقل شده که سندى بن شاهک به امام هفتم گفت: دوست دارم اجازه فرمایید من هزینه کفن شما را به عهده گیرم امام فرمود: ما خاندانى هستیم که هزینه حج واجب و مهریه همسران و پول کفنهایمان را از اموال پاک و پاکیزه خودمان مى پردازیم.
عزّت نفس و مناعت طبع و بزرگوارى خاندان رسالت ایجاب مى کرد که در مسائل مالى و معیشتى و مهریّه و کفن و دفن، خودکفا باشند و دیگران به خاطر تأمین اینها، منّتى بر آنان نگذارند، به خصوص مال دیگران که گاهى آلوده به حرام و شبهه است، نباید صرف امور امامان معصوم گردد.
بخش چهارم: سیره‏ هاى متفرقه
32. جـانشین امــام
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام قالَ:
… فَإنَّهُ لَنْ یُهْلَکُ مِنا إمامٌ قَطُّ اِلا تَرَکَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ وَ یَسیرُ مِثْلَ سیرَتِهِ وَ یَدْعُو اِلى مِثْلِ الَّذى دَعا اِلَیْهِ.
[بحار 23 : 41 ح 75] از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: هیچ پیشوایى از ما از دنیا نمى رود مگر اینکه کسى را به جاى خود مى گذارد که همانند خود عالم و آگاه است و همانند خودش عمل مى کند و به همان چیزى که او مى خوانده، فرا مى خواند.
امامت و ولایت، خطّى نورانى و الهى است که در خاندان رسالت قرار داده شده و پیشوایان حق، به سبب علم و فضیلت و تقوا و کمال، شایسته این مقام شده اند و هر امامى، امام بعد از خود را تعیین مى کرد، تا امّت در شناخت حجّت الهى و پیروى از او، گمراه و بى خبر نشوند.
33. نتیجه پیروى اهل‏بیت علیهم ‏السلام
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام فى حَدیْثٍ قالَ:
وَ اللّه ِ لَنُحِبُّکُمْ أنْ تَقُولُوا إذا قُلْنا، وَ تـَصْمِتـُوا إذا صـَمِتـْنا وَ نَحْنُ فیما بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ اللّه ِ عَزَوِّجَلِّ، ماجَعَلَ اللّه ُ لِأحَدٍ خَیْرا فى خِلافِ أمْرِنا.
[وسائل الشیعه 18 : 91 ح 10] امام صادق علیه السلام در حدیثى فرمود: به خدا قسم دوست داریم زمانى که ما سخن مى گوییم شما هم سخن بگویید و زمانى که ما سکوت مى کنیم شما هم سکوت کنید. و ما در میان شما و خداى بزرگ هستیم، خداوند متعال براى هیچ کس خیرى در مخالفت با دستور ما قرار نداده است (هر خیرى هست در پیروى از دستورات ماست).
«ولایت پذیرى» به این است که انسان در همه موارد، تابع و تسلیم پیشوایان معصوم باشد و از مواضع و رهنمودهاى آنان تبعیّت کند و گامى بر خلاف دستور و رضایت و جهتگیرى آنان بر ندارد. اطاعت آنان اطاعتِ پیامبر است و اطاعت رسول، اطاعت خداست.
34. اهل بیت علیهم ‏السلام و زمان ظهور
عَنْ أبى بَصیرٍ عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام قالَ:
قُلْتُ لَهُ، جُعِلْتُ فِداکَ مَتى خُرُوجُ الْقائِمِ؟ فَقالَ: یا أبا مُحَمَّدٍ إنّا أهْلُ بَیْتٍ لا نُوَقِّتُ، وَ قَدْ قالَ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله : کَذِبَ الْوَقّاتُونَ… .
[اثبات الهداه 7 : 86 ح 525] ابو بصیر گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: فدایت شوم خروج امام زمان علیه السلام چه وقت است؟ امام صادق علیه السلام فرمود: ما خاندانى هستیم که وقت تعیین نمى کنیم. چون پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: آنانکه وقت مشخص مى کنند دروغگویند.
35. شـیوه وضـو
قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله:
إنّا أهْلُ بَیْتٍ لا تَحِلُّ لَنا الصَّدَقَهَ وَ اُمِرْنا بإسْباغِ الطَّهُورِ… .
[وسائل الشیعه 1 : 343 ح 4] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ما خاندانى هستیم که صدقه براى ما حلال نیست و مأمور هستیم که وضو را کامل و شاداب بگیریم.
صدقه، براى فقرا و نیازمندان است. اهل بیت پیامبر (ص)، به سبب شرافت و مقامى که دارند، حقّ دریافت صدقه ندارند و صدقه دادن به آنان حرام است. براى تأمین حاجات و رفع نیازهاى سادات فقیر، از «خمس» باید داد و شأن ذریّه پیامبر را باید حفظ کرد. وضوى کامل و شاداب به آن است که آب کافى مصرف کنیم، تا هم اعضاى وضو تمیز شود، هم نشاط روحى و نورانیت وضو به دست آید.
36. مهمترین سفارش اهل بیت علیهم ‏السلام
عَنْ عَلِىٍّ علیه السلام فى حَدیثٍ:
وَ اعْلَمْ أنَّ الْخَلائِقَ لَمْ یُوَکَّلُوا بِشَى ءٍ اَعْظَمَ مِنَ التَّقْوى فَإنَّهُ وَصِیَتُنا أهْلَ الْبَیْتِ.
[وسائل الشیعه 12: 155] امام على علیه السلام فرمود: بدان که مردم به چیزى مهمتر از تقوى سفارش نشده اند چرا که این، توصیه ما خاندان است.
37. وصیت و اهل بیت علیهم ‏السلام
عَنْ أبى عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ:
مَنْ لَمْ یُحْسِنْ عِنْدَ الْمَوْتِ وَصیَّتَهُ کانَ نَقْصا فىمُرُوءَتِهِ وَ عَقْلِهِ، وَ قالَ: إنَّ رَسُولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله أوْصى الِى عَلِىٍّ علیه السلام وَ أوْصى عَلِىٌّ اِلىَ الْحَسَنِ وَ أوْصَى الْحَسَنُ اِلىَ الْحُسَیْنِ وَ أوْصَى الْحُسَیْنُ اِلى عَلِىٍّ بْنِ الْحُسَیْنِ…
[من لایحضره الفقیه 4 : 138 ح 5416] امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که هنگام مرگ وصیتش را بطور شایسته انجام ندهد نشانه کاستى جوانمردى و عقل اوست. رسول خدا به على علیه السلام وصیت کرد و على علیه السلام به امام حسن و امام حسن به امام حسین و امام حسین به امام زین العابدین و همین طور.
وصیت براى آن است که تکلیف بازماندگان نسبت به مسائل مختلفِ میّت از جمله اموال باقى مانده او روشن شود. خوب است انسان در حال حیات خود وصیت نامه اى تنظیم کند و اگر بدهى و طلب مالى داشته باشد یا بر عهده او خمس و زکات و نذر و… باشد، یا نماز و روزه و حج بر گردنش باشد روشن کند تا ورثه، بلا تکلیف نمانند و این وصیت، نوعى آمادگى براى مرگ است.
38. اهل‏بیت علیهم ‏السلام و معالجه تب
عَنْ أبى عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام قالَ:
ذُکِرَ لَهُ الْحُمىّ فَقالَ: إنّا أَهْلُ بَیْتٍ لا نَتَداوى إلاّ بِإفاضَهِ الْماءِ الْبارِدِ یُصَبُّ عَلَیْنا وَأَکْلِ التُّفّاحِ.
[وسائل الشیعه 17 : 126 ح 3] خدمت امام صادق علیه السلام از تب سخن گفته شد فرمود: ما خاندان مداوا نمى کنیم آن را جز با ریختن آب سرد که به روى ما ریخته شده و با خوردن سیب.
39. برخورد اهل‏بیت بادیگر مسلمانان
عَنْ مُعاویِهَ بْنِ وَهَبٍ قالَ قُلْتُ لَهُ [أبىعَبْدِ اللّه ِ علیه السلام]:
کَیْفَ یَنْبَغى لَنا أنْ نَصْنَعَ فیما بَیْنَنا وَ بَیْنَ قَوْمِنا وَ بَیْنَ خُلَطائِنا مِنَ النّاسِ مِمَّنْ لَیْسُوا عَلى أمْرِنا؟ فَقالَ: تَنْظُرُونَ اِلى أئِمَّتِکُمُ الَّذینَ تَقْتَدُونَ بِهِمْ فَتَصْنَعُونَ ما یَصْنَعوُنَ، فَوَ اللّه ِ إنَّهُمْ لَیَعُودُونَ مَرْضاهُمْ، وَ یَشْهَدُونَ جَنائزَهُمْ، وَ یُقیمُونَ الشَّهادَهَ لَهُمْ وَ عَلَیْهِمْ، وَ یُؤَدُّونَ الْأمانَهَ اِلَیْهِمْ.
[وسائل الشیعه 8 : 399 ح 3] پسر وهب گوید به امام صادق علیه السلام گفتم: ما با برادران اهل سنت از خویشاوندان و معاشران خود چگونه رفتار کنیم؟ فرمود: به امامان خودتان که از آنان پیروى مى کنید بنگرید پس هر طور آنان بر خورد مى کنند شما هم همانگونه عمل کنید بعد فرمود: بخدا قسم پیشوایان شما از بیماران آنان عیادت مى کنند، و در تشییع جنازه آنان حاضر مى شوند، به نفع آنان و علیه آنان شهادت مى دهند و امانت را به آنان بر مى گردانند.
رفتار شایسته با مردم و همزیستى مسالمت آمیز با پیروان ادیان و مذاهب دیگر، زندگى آرام و جامعه اى متّحد و منسجم پدید مى آورد و حفظ وفاق، از توصیه هاى معصومین علیه السلام است تا جامعه دچار تنش و اختلافات داخلى نشود و دشمنان با آتش افروزى و اختلاف افکنى، مسلمانان را به بهانه «اختلاف مذهبى» به جان هم نیندازند. این شیوه، توطئه هاى استعمارگران و دشمنان اسلام را خنثى مى سازد.
40. برخورد اهل‏بیت علیهم ‏السلام با منافق
رُوینا عَنِ الإمامِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ علیهما السلام:
أنَّهُ صَلّى عَلى سَعیدِ بْنِ الْعاصِ حیْنَ أُلْجِى ءَ اِلى ذلِکَ فَلَعَنهُ فى الصَّلاهِ فَقالَ لَهُ مَنْ سَمِعَهُ: أهکَذا صَلاتُکُمْ عَلى مَوْتاکُمْ یا ابْنَ رَسُولِ اللّه ِ؟ قالَ: بـَلْ صـَلاتُنا عـَلى أعْدائِنـا.
[موسوعه کلمات الامام الحسین علیه السلام: 689] براى ما نقل شد که: امام حسین علیه السلام که مجبور شد به سعید بن عاص (از سران اموى) نماز میت بخواند در نماز او را لعنت کرد، کسى که لعنت او را شنید گفت آیا بر مردگان خود این طور نماز مى خوانید اى فرزند پیامبر؟ امام علیه السلام فرمود: بلکه نماز ما اهل بیت بر دشمنانمان اینگونه است.
شاید این نوعى «تولّى» و «تبرّى» باشد. کسانى که از نظر خدا و رسول، ملعون و مطرودند و با پیروان حق، ستیز و دشمنى دارند، شایسته لعنت اند و لعن دشمنان خدا و ظالمان و کافران، نشانه قوّت ایمان است.
منبع : چهل حدیث « سیره اهل بیت » علیهم السلام‏ ، محمود شریفى‏.