اغلب دانشآموزان برای پر کردن اوقات فراغت خود از کامپیوتر استفاده میکنند. کامپیوتر یکی از وسایلی است که امروزه در اغلب منازل جایی برای خود باز کرده است و کاربران آن اغلب کودکان، نوجوان و جوانان هستند و چه بسا برخی از والدین طریقه کار کردن با آن را نمیدانند و حتی کششی برای آموزش آن ندارند و چه بسا برخی نمیدانند فرزندانشان ساعتها پای کامپیوتر چه میکنند!
دلیل اصلی خانوادهها از خرید کامپیوتر و ارتباط با شبکه اینترنت در منزل آموزش است. والدین اعتقاد دارند که این ابزار نگرش کودک را به مدرسه بهبود میبخشد و وسیلهای برای ارتقای دانش آنهاست اما با گسترش سریع استفاده از این فناوری سوال مهمی که ایجاد میشود تاثیر آن بر ارتباطات بین اعضای خانواده است.
اینترنت امروزه جایگاه ویژهای در ساختار زندگی خانوادهها پیدا کرده است و کامپیوتر به عنوان یک وسیله اما با کاربری متفاوتتر، متنوعتر و شخصیتر وارد خانه شده و عرصه زندگی اجتماعی را دچار تغییر و تحول کرده و روابط اجتماعی جدیدی با ویژگیهای نوین در جامعه حاکم ساخته است.
تاثیر اینترنت بر روابط اجتماعی
استفاده از اینترنت به چند دلیل بر روابط اجتماعی و خانوادگی تاثیر میگذارد:
• استفاده از اینترنت یک فعالیت زمانگیر است پس میتواند مدت تعامل کودک با خانوادهاش را کاهش دهد. زمان اختصاص داده شده برای تعامل با یکدیگر پیش شرط ارتباط با کیفیت است.
• اینترنت کشمکشهای جدیدی را در خانواده ایجاد میکند. وجود فقط یک کامپیوتر در منزل رقابتی میان کودک و والدین برای استفاده از کامپیوتر ایجاد میکند که گاهی سبب کشمکش میشود.
• استفاده از صفحات وبی که از نظر محتویات متناسب سن کودک نیست، سبب بحث و کشمکش میان والدین و کودکان میشود.
• گاهی کشمکش ناشی از دستیابی کودکان به اطلاعات خصوصی والدین است.
• والدین نگران هستند که اینترنت کودک را از سایر فعالیتها منحرف کند و همچنین اثر ایزوله کنندهای بر او داشته باشد.
اعتیاد الکترونیکی
یکی از جنبههای منفی اینترنت، ورود بیهویت در آن است. نوجوانان در صحنه اینترنت برای ایفای هر نقشی، فرصت پیدا میکنند. البته خصیصه مثبتی در این کار هست، مجالی که برای بروز و ظهور نوجوانان پیدا میشود. امکان خصوصی بودن امور نکتهای است که کاربران جوان اینترنت بر آن تاکید دارند و از سوال بزرگسالان درباره شیوه استفاده از اینترنت آشفته میشوند. اینترنت به نظر این جوانان، جانشین فضای عمومی میشود. در این شکل جوانان تجربههای بیشتر مییابند و درباره کنترل و کاربرد این رسانه جدید دارای اطلاعات میشوند. تنها مشکلی که وجود دارد، آن است که رابطه میان نسل جوان و بزرگسال در فضای شبکهای محو شود. بلوغ مرحلهای بحرانی است که نوجوانان به دنبال کشف ارزشها و درونی کردن آن هستند و اینترنت با حجم نامحدود اطلاعات و ابزارهای سریع ارتباطی، نوجوانان را با ابزارهای دیگر ایجاد هویت از طریق جست و جو روبهرو میکند. معالوصف باید بدانیم که بسیاری از تعاملات موجود در اینترنت مستلزم ارتباط انسانی نیست. استفاده از اینترنت حتی میتواند آثار و پیامدهای منفی بر رفتار جوانان و نوجوانان داشته باشد.
بازیهای رایانهای
امروزه گسترش بازیهای الکترونیکی و رایانهای به تهدید بزرگ برای قشر جوان و نوجوان تبدیل شده است و این امر میتواند به بروز بیماریهای روانی و افسردگی در قشر جوان نیز منجر شود. درگذشته بازیها از طریق ارتباط کودکان با یکدیگر انجام میشد اما امروزه کودکان از زمان درک و فهم این بازیها بیشترین ساعات روز را صرف اینگونه بازیها میکنند در حالی که این ارتباط هیچگونه رابطه عاطفی و انسانی ایجاد نمیکند. تاثیر بازیهای رایانهای به ویژه در ایجاد خشونت در کودکان و نوجوانان انکارپذیر است. تحقیقات نشان میدهد که تاثیر بازیهای رایانه ای بر رفتار خشونتآمیز کودکان و نوجوانان بستگی به وجود چند عامل دارد. اولین عامل اینکه درجه شدت خشونت در بازی چه اندازه است. دوم توانایی کودک برای تشخیص و تمیز بین دنیای تخیلی و واقعیت زندگی است. عامل سوم قدرت کودک برای مهار کردن تمایلات و انگیزههای وجودی است و بالاخره عامل چهارم چارچوب ارزشی است که کودک در آن رشد کرده است و یا هماکنون زندگی میکند و نیز ارزشهایی که در متن و محتوای بازی مستتر است. تحقیقات اخیر دلالت دارد که بازیهای رایانهای سبب صدمات مغزی طولانی مدت میشود. بازیهای رایانهای فقط قسمتهایی از مغز را که به بینایی و حرکت اختصاص دارد، تحریک میکند و به تکامل دیگر نواحی مغز کمک نمیکند.
نتیجهگیری
اگر فرزندانمان را بدون هیچ آموزش ابتدایی و بدون هیچ کنترلی در فضای اینترنت آزاد بگذاریم، چه بسا مورد حمله سودجویان و بیماران بسیاری قرار گیرند که با فعالیت مخربشان میتوانند مخاطرات فراوانی برای کودکانمان به وجود آورند. کودکان و نوجوانان با طبقهبندی سنی متعدد استفادههای گوناگونی از اینترنت را تجربه میکنند.
منبع:www.salamat.com