هندوانه میوه ای با پوست ضخیم و اندازه های متفاوت است. رنگ پوست آن زرد و سبز پررنگ است. داخل آن به رنگ قرمز، صورتی یا سفید دیده می شود. کمی معطر است و در کشورهای گرمسیر در فصل تابستان مصرف بسیار زیادی دارد. 100 گرم آن دارای 30 کیلوکالری، 0/4 گرم پروتئین، 0/2 گرم چربی، 6/4 گرم قند، 0/3 گرم فیبر، 1 میلی گرم سدیم، 7 میلی گرم کلسیم، 100 میلی گرم پتاسیم، 7 میلی گرم ویتامین C و 590 واحد بین المللی ویتامین A می باشد.
هندوانه خواص بسیاری دارد از آن جمله ضد استفراغ و تهوع است. مخصوصا برای افرادی که در تابستان دچار گرمازدگی می شوند، نوشیدن آب هندوانه با کمی گلاب می تواند مفید باشد. ضدعفونی کننده بدن و در واقع پاک کننده روده ها بوده است.
در طب سنتی چین پوست هندوانه را خوب می شویند و در جلوی خورشید می گذارند تا خشک شود، سپس از آن برای مبارزه با بیماری استفاده می کنند. بدین صورت که 50 گرم پوست هندوانه را در کمی آب می جوشانند و مانند چای می نوشند و چون دارای پتاسیم بالا است برای مبتلایان به فشار خون بالا، فشارهای عصبی و هم چنین برای بیماران مبتلابه مرض قند مفید است.
هندوانه با داشتن بیش از 90% آب، برای رفع تشنگی بسیار مناسب است. هیچ میوه ای تا این اندازه آب ندارد. چون هندوانه دارای مقدار خیلی کمی سدیم است، آب زیادی از بدن دفع می شود و برای کسانی که ناراحتی کلیه دارند و افرادی که ادرار غلیظ و زردرنگ با بوی تند دارند، بسیار خوب می باشد و حتی نوشیدن آب هندوانه و آب به مقدار زیاد این مشکل را از بین می برند.
هندوانه به خاطر داشتن ویتامین C و ویتامین A و بتاکاروتن و لیکوپن، صدماتی را که در اثر استرس، استعمال دخانیات، سموم محیطی و داروها وارد می شود کاهش می دهد. علاوه بر این ابتلا به خیلی از امراض دنیای متمدن مثل سفت و سخت شدن دیواره سرخرگ، سرطان (خصوصا سرطان پروستات) و امراض دوران پیری مثل آلزایمر و پارکینسون را کاهش می دهد. علت این امراض رادیکال های آزاد هستند. ویتامین های هندوانه خطر حمله آنها را به بدن تضعیف می کنند.
دانشمندان دانشگاه بوستون کشف کردند که لیکوپن موجود در هندوانه، پوست را در مقابل اشعه ماوراء بنفش حفظ می کند.
در طب نتروپت خوردن هسته های هندوانه اهمیت زیادی دارد. بدین صورت که هسته را همراه هندوانه در مخلوط کن ریخته تا هسته ها در آب هندوانه خرد شود. شخصی که آب هندوانه را با هسته خرد شده میل کند و هسته را خوب بجود، کمک زیادی به پاک کردن روده می کند. برای افرادی که یبوست دارند، خوردن آب هندوانه به این ترتیب و آب ولرم بلافاصله بعد از آب هندوانه در حالت ناشتا بسیار مفید است چون درمان یبوست با مصرف فیبر و مایعات با هم، امکان پذیر است که هر دو در هندوانه موجود است.

از سایر خواص هندوانه می توان موارد زیر را نام برد:
1- آب هندوانه به عنوان خنکی برای بیماران مبتلا به تب و بیماری های عفونی مفید است زیرا عطش و التهاب بیمار را برطرف می کند.
2- هندوانه نرم کننده، ادرارآور و زیاد کننده عرق است، لذا پس از مصرف هندوانه سموم بدن از سه طرف (ادرار، مدفوع، عرق) دفع می شوند و به زودی شادابی و طراوت مخصوصی به انسان دست می دهد.
3-‌ تخم هندوانه ضد کرم می باشد.

تذکراتی درباره مصرف هندوانه:

1- خوردن هندوانه برای معده و نیروی جنسی اشخاصی که مزاج سرد دارند زیان آور است.
2- خوردن هندوانه برای اشخاص سرد مزاج تولید درد مفاصل می کند و در این مواقع خنثی کننده زیان هندوانه، عسل و قند و امثال آن است.
3- زیاده روی در خوردن هندوانه برای طحال زیان آور است.
4- هندوانه طبیعت سرد دارد، از این رو از مصرف زیاد آن در شب یلدا بپرهیزید.
منبع: ماهنامه آموزشی کودک شماره 50