نویسنده: تورج زرگر اللهی

نکات علمی بسیار جالب در رابطه با سویا

1ـ دانه های سویا از محصولات نوتراستیکال یاneutrateutival است یعنی از جمله مواد غذایی است که به نظر می رسد توانایی بد ن را برای د فع بیماری ها یا مبارزه با آن ها ارتقاء می بخشد.
2ـ عوامل و عناصر مغذ ی موجود در سویا فرآیند پیری را کند می کنند.
3ـجنیس تئین موجود در سویا از رشد سلول های سرطانی مربوط به سرطان های پروستات و سینه در انسان جلوگیری می کند و از رشد رگ های جد ید که سلول های سرطانی را تغذیه می کنند جلوگیری می کند(از منابع غنی مواد مهارکنند ه «پروتئاز»است که ضد سرطان می باشد).
4ـسویا آنزیم هایی دارد که با آسیب های ناشی از راد یکال های آزاد مبارزه می کند و مواد زاید به جاماند ه اکسیژن را پاک سازی می کند. این آنزیم ها فرآیند پیری سلولی را کند می سازند و در برابر اسیب های ناشی از سیگار و آلایند ه های د یگر نقش حفاظتی دارند.
5ـسویا دارای دسته ای از ترکیبات شیمیایی به نام استروژن گیاهی یا فیتواستروژن می باشد که از استروژنی که به طور طبیعی در بد ن زنان تولید می شود ضعیف تر است و به نظر می رسد که از طریق مختلف از اثار منفی استروژن طبیعی جلوگیری می کند و در مواقعی که تولید استروژن طبیعی کاهش یابد کمبود ان را جبران می کند مثلاً در دوران یائسگی که تولید استروژن طبیعی کاهش می یابد می تواند از عوارض ناراحت کنند ه این دوران جلوگیری کند. همچنین خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می د هد.
6ـ برای پختن سویا باید از حرارت داد ن آن به مدت زیاد پرهیز شود و در مواردی که با سایر غذاها مصرف می شود بهتر است که در د قایق آخر پخته شد ن مواد غذایی به آن اضافه شود تا حرارت کمتری در مد ت کمتری ببیند زیرا حرارت زیا د و مد ت زیاد از مواد مفید سویا کاسته و مقداری از آن را از بین می برد.
7ـ فیبر موجود در سویا باعث سلامت رود ه ها و دستگا ه گوارش و جلوگیری از یبوست می شود همچنین از بروز انواع هموروئید(بواسیر)و د یگر بیماری های رود ه ای جلوگیری می کند.
8ـ مصرف سویا باعث کاهش کلسترول شد ه و تأثیر زیان آور کلسترول اضافه شد ه به غذا را خنثی می کند. به نظر می رسد که استفاد ه از سویا در مورد افرادی که به طور ارثی مبتلا به کلسترول خون بالا هستند بیشتر موثر است ولی در مورد اشخاصی که دارای کلسترول به میزان طبیعی هستند کمتر تأثیر دارد . همچنین سویا اثر خوبی در کاهش تری گلیسیرید هم دارد.
9ـ سویا از نظر سد یم فقیر و از نظر کلسیم و پتاسیم غنی است این ترکیب ویژه باعث تعادل چربی های اشباع شد ه و تنظیم فشار خون می گردد.
10ـ سلنیوم موجود در سویا می تواند میزان گرگرفتگی، افسرد گی و خستگی مربوط به دوران یائسگی را کاهش د هد. استروژن خانم ها از کلسترول موجود در تخمدان تولید می شود که ناشی از واکنش شیمیایی غد ه هیپوفیز است. بعد از یائسگی تولید استروژن در تخمدان به شدت کاهش می یابد. استروزن هورمونی است قوی و کاهش آن باعث می شود بد ن در معرض اضافه وزن، کاهش میل جنسی، افزایش کلسترول، مشکلات گردش خون و بیماری قلبی قرار گیرد. همچنین باعث ریزش مو، .خستگی مفرط، پوکی استخوان و افسرد گی می شود.
اما استروژن زیاد هم عوارض د یگری به دنبال دارد مانند:عادت ماهیانه زود رس، یائسگی دراز مدت، عادت ماهیانه نا مرتب، شد ید و درد ناک ، میل به شوری ،چربی و شیرینی، خونریزی رحم، تشکیل فیبروم رحمی، ایجاد غد ه درپستان ها همچنین باعث تحریک بیش از حد غد ه تیروئید می شود و تنش جسمانی مداوم ایجاد می کند .

دو نوع استروژن گیاهی وجود دارد

A-ایزوفلاونوئید که در دستگاه گوارش به استروژن ضعیف تبد یل می شود. خواه میزان استروژن شما خیلی بالا باشد(که اغلب بین سال های نوجوانی تا یائسگی اتفاق می افتد)یا خیلی پایین باشد(علائم یائسگی و بعد از یائسگی)،ایزوفلاونوئید ها می توانند به تعادل هورمونی شما کمک کنند و اما منابع اصلی این مواد عبارتند از:سویا،یونجه، شیرین بیان، شبدر، نعناع، سیب زمینی و زرشک.
B-لیگنن ها:این دسته از مواد روی باکتری های مفید رود ه ای تأثیر می گذارند، که خود کمک می کند بد ن دوباره«استروژن»جذب نکند. به نظر می رسد آن ها بد ن را از تبد یل چربی به استروژن ممانعت کرد ه و مانع از بروز سرطان سینه می کند.
بهترین منابع لیگنن عبارتند از :سویا، عدس، گردو.
11ـسویا خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می د هد. آلزایمر بیماری پیش روند ه ای است که در اواخر میانسالی و قبل از دوران پیری ظاهر می شود.این بیماری با سن ارتباط مستقیم دارد.
خصوصیت بارز پاتولوژیک بیماری،مرگ و از بین رفتن سلول های عصبی در قشر مخ است.
منبع: هنر آشپزی 74