نویسنده:جواد صدیق

نخود

*کلیات گیاه شناسی

نخود گیاهی یک ساله است و از خانواده ی حبوبات که بلندی بوته ی آن به حدود سی سانتی متر می رسد.
ساقه ی این گیاه پوشیده از تارهای غده یی شکل و برگ های آن مرکب از سیزده تا هفده برگچه ی کوچک و دندانه دار است. گل های آن نیز سفید یا آبی رنگ و به طور تک تک بر روی ساقه قرار دارد.میوه ی نخود به صورت نیام و غلاف آن کوچک، متورم و نوک تیز به طول دو تا سه سانتی متر است که در آن یک دانه نخود به رنگ نخودی یا سیاه قرار دارد.

*ترکیبات شیمیایی:

درصد گرم نخود، مواد زیر موجود است:
آب:10 گرم
پروتئین:20 گرم
نشاسته:155 گرم
کلسیم:150 میلی گرم
فسفر:35 میلی گرم
آهن:7 میلی گرم
سدیم:25 میلی گرم
پتاسیم:780میلی گرم
ویتامینA:50واحد
ویتامین B1:3 واحد
ویتامین B2:15 واحد
ویتامین2:B3میلی گرم
مواد روغنی:5 گرم
همچنین نخود، دارای مقدار بسیار کمی آرسنیک، اسید اگزالیک، اسید استیک، اسید مالیک و املاح کمیابی نظیر لیتیوم و مس است. موادی مانند لسیتین، گالاکتان، ساکاروز، دکستروز و سلولز نیز در نخود وجود دارد.

*خواص دارویی:

نخود به علت دارا بودن اسیدهای آمینه ی مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی غذای بسیار خوبی است و از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک محسوب می شود و با همه ی خواص بی شماری که دارد نفاخ و دیر هضم می باشد و نباید در خوردن آن افراط کرد.
-نخود ملین است.
-اثر ادرار و قاعده آور دارد.
-نخود کرم کش است.
-برای برطرف کردن درد سینه و ریه باید نخود را با کمی نمک پخت و آب ژله مانند آن را خورد.
-روغن نخود برای تقویت مو موثر است.
-روغن نخود سر درد را شفا می دهد.-روغن نخود برطرف کننده درد دندان است.
-روغن نخود برای تقویت نیروی جنسی موثر است.
-افراد گرم مزاج باید نخود را با سکنجبین بخورند تا از نفخ شکم جلوگیری کند.
-نخود را می توان برای دفع رسوبات دری و درمان زردی به کار برد.
-درمان کننده ی قولنج های کلیوی است.
-نخود را به صورت دارو روی زخم های چرکین بگذارید. آن ها را باز کرده و التیام می دهد.
-یکی از غذاهای مغذی که سرشار از پروتئین های گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی است «هموس»است که در کشورهای عربی جزو غذاهای اصلی محسوب می شود. این غذا از نخود پخته و کره ی کنجد که «تاهینی» نامیده می شود درست می شود.

طرز تهیه هموس:

حدود سیصد گرم نخود را کاملاً بپزید که نرم شده و تقریباً آب آن تمام شود. آب دو لیمو ترش را بگیرید و با نخود پخته داخل مخلوط کن برقی بریزید تا کاملاً له شود، سپس مقدار صد گرم کره ی کنجد و یک چهارم سیر له شده، جعفری و نمک و مقداری هم روغن زیتون به آن اضافه کنید و همه را بهم بزنید تا کاملاً مخلوط شود.
هموس را می توانید به صورت سرد برای ساندویچ استفاده کنید. هموس چاشت خوبی برای بچه هایی است که به مدرسه می روند.
منبع:نشریه 7 روز زندگی، شماره 116.