شارح : محمد محمدی ری شهری
منبع: درس خارج فقه
۷۳۳ – کیفر مُرشدنماها

بسم الله الرحمن الرحیم
کیفر مُرشدنماها

«وَ اجعَلنی… مِن أدلّهِ الرَّشادِ‌.» [۱]

آخرین مطلب در توضیح این فراز نورانی از دعای مکارم عبارت است از کیفر مرشد و عالم بی‌عمل.

در روایتی از پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) در رابطه با کیفر کسی که مردم را ارشاد می‌کند، ولی به ارشاداتی که می‌کند، پایبند نیست، آمده است:

«أتَیتُ لَیلَهَ اسرِیَ بی عَلى‌ قَومٍ تُقرَضُ شِفاهُهُم بِمَقاریضَ مِن نارٍ، کُلَّما قُرِضَت وَفَت، فَقُلتُ: یا جِبریلُ، مَن هؤُلاءِ؟ قالَ: خُطَباءُ امَّتِکَ الَّذینَ یَقولونَ ما لا یَفعَلونَ، و یَقرَؤونَ کِتابَ اللَّهِ و لا یَعمَلونَ.» [۲]

در شب معراج به مردمی برخوردم که لب‌هاى آنان را با قیچى‌هایى از آتش مى‌بُریدند و هرچه بُریده مى‌شد، جایش پُر مى‌شد. گفتم: اى جبرئیل! اینها چه کسانى‌اند؟ گفت: سخنوران امّت تو اند که بدانچه مى‌گویند، عمل نمى‌کنند و کتاب خدا را مى‌خوانند؛ امّا آن را به کار نمى‌بندند.

و در روایت دیگری همین مضمون با این تعبیر آمده است:

«مَرَرتُ لَیلَهَ اسرِیَ بی عَلى‌ قَومٍ تُقرَضُ شِفاهُهُم بِمَقاریضَ‌ مِن نارٍ، قُلتُ: مَن هؤُلاءِ؟ قالوا: خُطَباءُ مِن أهلِ الدُّنیا، کانوا یَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ و یَنسَونَ أنفُسَهُم، و هُم یَتلونَ الکِتابَ، أفَلا یَعقِلونَ؟!» [۳]

شب معراج به مردمى برخوردم که لب‌هاى آنان را با قیچى‌هایى از آتش مى‌بُریدند. پرسیدم: اینان، چه کسانى‌اند؟ گفتند: سخنورانى از اهل دنیا هستند که مردم را به نیکوکارى فرمان مى‌دهند؛ امّا خود را فراموش مى‌کنند، در حالى که قرآن مى‌خوانند. آیا نمى‌اندیشند؟

پناه می‌بریم به خدا از این که چیزی بگوییم و به آن عمل نکنیم. خدا رحمت کند آیت الله مشکینی را، دأب ایشان این بود که هرگاه می‌خواست در درس اخلاق دستور العملی بگوید، اگر قبلا به آن عمل نکرده بود، صبر می‌کرد تا اول بدان عمل کند، سپس آن را به طلبه‌ها سفارش می‌نمود. این بود که معمولا کسانی که در جلسات درس اخلاق ایشان شرکت می‌کردند، هنگام شنیدن این سخنان گریه‌ می‌کردند.