قال مولانا الامام المهدی-عجل الله تعالی فرجه الشریف- :
(قُلُوبُنا أَوْعِیَهٌ لِمَشِیَّهِ اللّهِ، فَإِذا شاءَ شِئْنا، وَاللّهُ یَقُولُ: وَما تَشاؤُونَ إِلاّ أَنْ یَشاءَ اللّهُ[1]) [2] دل هاى ما ظروفى براى خواست خداوند است. اگر خدا چیزى را اراده کند و بخواهد، ما نیز اراده کرده، خواهیم خواست. خداوند متعال مى فرماید: و شما نمى خواهید مگر این که خداوند بخواهد.
شرح
امام زمان(علیه السلام) در این کلام، در ردّ مقصِّره[3] و مفوّضه[4]، خطاب به کامل بن ابراهیم مى فرماید:
آنان دروغ مى گویند، بلکه قلوب ما ظرف هایى است از براى خواست خداوند. هر چه او بخواهد، ما مى خواهیم، و در مقابل خواست خداوند، از خود اراده و خواست مستقلى نداریم.
در حدیثى از امام کاظم(علیه السلام) آمده است:
همانا خداوند قلوب امامان را در مسیر اراده ى خود قرار داده است; پس هر گاه خداوند متعال چیزى را بخواهد، آنان آن چیز را مى خواهند; و این سخن خداوند متعال است که مى فرماید: و شما نمى خواهید مگر این که خداوند بخواهد.[5] از این کلامِ امام زمان(علیه السلام) نکاتى استفاده مى شود که به چند مورد از آن ها اشاره مى کنیم:
1. قلب ها ظروف واردات خواسته هاى الهى یا شیطانى است.
2. امامان معصوم اند; زیرا اراده ى اهل بیت(علیهم السلام)، همان اراده ى الهى است، کسى که چنین باشد، از مقام عصمت برخوردار است.
3. اراده ى اهل بیت(علیهم السلام) بر اراده ى خداوند پیشى نمى گیرد و نیز از آن تأخیر نمى افتد. ما نیز باید نسبت به اهل بیت(علیهم السلام) چنین باشیم.
4. بدون تعلّق اراده ى خداوند به چیزى، اهل بیت(علیهم السلام)اراده ى آن چیز را ندارند.[1]. سوره ى تکویر، آیه ى 29 .
[2]. الغیبه طوسى، ص247، ح216 ; الهدایه الکبرى، ص359 ; کشف الغمه، ج3، ص303 ; الخرائج و الجرائح، ج1، ص459 ; دلائل الامامه، ص506 ; بحارالأنوار، ج25، ص337، ح16.
[3]. «مقصّره» کسانى هستند که براى اهل بیت، از ولایت خدا، چیزى را قائل نیستند.
[4]. «مفوّضه» گروهى از مسلمانان اند که معتقدند، خداوند، بعد از خلقت عالم، اراده ى خود را به امامان واگذار کرده و آنان، به هر نحو که بخواهند، در این عالم تصرّف مى کنند.
[5]. تفسیر على بن ابراهیم، ج2، ص409 ; بصائر الدرجات، ص537، ح47 ; بحارالأنوار، ج5، ص114، ح44 .
علی اصغر رضوانی – شرح چهل حدیث حضرت مهدی(عج)