1. انس و آرامش
یکی از آثار ارزشمند ازدواج دست یابی به یک گمشده ی روحی؛ یعنی، موهبت الهی آرامش و سکینه است. خداوند در قرآن می فرماید:
(وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا)(1)
یکی از آیات لطف الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی آفریدتا با یکدیگر آرامش یابید و انس گیرید.
مرحوم فیض کاشانی، درکتاب شریف «محجّه البیضاء» می فرمایند:
«در انس با زنان، آرامش و راحتی وجود دارد؛ به شکلی که سختی ها را زایل می کند و قلب را زنده می گرداند و سزاوار و شایسته است نفوس اهل یقین، برای خود تفریحات وامور آرامش بخش داشته باشند.»(2)

2. کسب استقلال
دختر و پسر، قبل از ازدواج، جزء خانواده ی پدر ومادر و تابع آنها محسوب می شوند و طبعاً خواهان استقلالند؛ اما از این حق مشروع محرومند. غالباً محصول کسب و کارشان صرف خانواده ای می شود که خود نیز از آن ارتزاق می نمایند. در تصمیم گیری ها استقلال ندارند وناچارند از قوانین و ضوابطی که به وسیله ی والدین بر خانواده حاکمیت دارد، پیروی نمایند. لیکن به وسیله ی ازدواج زندگی دختر و پسر دگرگون می شود و شکل جدیدی به خود می گیرد و استقلال می یابد؛ زندگی هدفدار می شود و محصول کسب و کار به واحد خانواده ی جدید تعلّق می گیرد.

3. تکمیل دین
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«اِذا تَزّوج العَبدُ فَقَدِ استکمَلَ بنصف الدین فَلیتَق الله فی النصف الباقی.»(3)
هر گاه بنده ازدواج کند، نصف دین را کامل کرده است و برای حفظ نصف دیگر باید تقوای الهی پیشه کند.
پس ازدواج مکمّل امر دین داری است.

4. ارتقای ضریب عبادات
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
«دو رکعت نمازی که مردِ زن دار بخواند، بهتر است از عبادت مرد مجرّدی که شب را به عبادت سپری کند و روز را به روزه داری بگذارند.»(4)

5. پیروی از سنّت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله)
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: ازدواج کنید پیامبر (صلی الله علیه و آله) فراوان می فرمودند: هر که دوست دارد از سنّت من پیروی کند، ازدواج کند، زیرا ازدواج سنّت من است.

6. تکریم شخصیّت
در جامعه، شخصیّت متأهّل بیشتر از مجرّد گرامی داشته می شود.

7. به کار گیری استعدادهای نهفته:
انسان متأهّل، برای خوشبخت کردن همسر و فرزندان خود بیشتر می کوشد و استعدادهای نهفته ی خود را شکوفاتر می سازد.(5)

8. تولیدوتکثیر نسل
یکی از ثمرات بزرگ ازدواج، وجود فرزند و تولید و ابقای نسل آدمی است. تولید وتکثیر نسل را نباید کوچک و بی اهمّیّت شمرد، زیرا هدف آفرینش جهان، وجود انسان و پرورش و تکامل او می باشد. تولّد و پرورش انسان های خدا پرست و موحّد ونیکوکار و صالح، مطلوب خدای جهان آفرین است. از دیدگاه اسلام وجود فرزند صالح، برای پدر ومادر یک عمل صالح محسوب می شود که در سعادت دنیا و آخرت آن ها مؤثّر خواهد بود.(6)

9. سلامت و امنیّت اجتماعی
ازدواج و تأسیس کانون خانوادگی، برای سلامت و امنیّت و سعادت اجتماعی نیز سودمند وضروری است. اگر بنیاد خانواده مستحکم باشد و جوان ها به موقع ازدواج کنند وبه کانون گرم خانواده دلسته باشند، به طور محسوس از فسادها، ولگردی ها، بی بند و باری ها، طغیان ها، قتل، سرقت ها، جنایت ها، ناامنی ها، تجاوزها، انحراف ها، اعتیادها و خودکشی ها، کاسته خواهد شد.(7)

10. ارضای حس محبّت کردن و محبوب شدن
انسان به طور غریزی دوست دارد به دیگران محبّت کند و مورد محبّت قرار گیرد و همسر، گزینه ی مناسبی برای ارضای این غریزه است.

11. عامل دوری از وسوسه های شیطانی
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«هیچ جوانی نیست که در دوره ی جوانی خود ازدواج کند، مگر آن که شیطان فریاد بر آورد: وای بر او، وای بر او، دو سوم دینش را از گزیند من حفظ کرد.»(8)

12. ازدواج نجات از تنهایی
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«هر که برادر مؤمن خود را زن دهد تا زن همدم ومایه ی پشت گرمی و آسایش او باشد، خداوند اورا از حورالعین بهشت زن دهد.م(9)
پس وجود زن در زندگی مشترک، باعث نجات از تنهایی و مایه ی پشت گرمی مرد است.

13. تقویت اخلاق
ازدواج یکی ازعوامل مهم تکمیل وتقویت مبانی اخلاق و آداب در انسان می باشد. ازدواج، بسیاری از صفات شایسته ی اخلاقی را برای انسان معنی و بسیاری از خطاها و گناهان را برای او بی معنا می کند و راه ارتکاب آن را بر او می بندد و به انسان هنر معاشرت، وارتباط سالم وحسن خلق می بخشد.(10)
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«مردان عزب خود را زن دهید؛ چرا که با این کار، خداوند اخلاق آنان را نیکو می گرداند.»(11)

14. تقویت و روابط اجتماعی و روابط خانوادگی
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند:
«اگر در باره ی ازدواج ودامادی آیتی محکم و سنّتی پیروی شده هم نبود، باز موضوع نیکی به خویشاوند و مأنوس شدن با بیگانه که خداوند در این امر قرار داده است. انگیزه ای بود که خردمند صاحبدل به ازدواج رغبت کند وعاقلان و درست اندیشان به آن بشتابند.»(12)

15. منطقی تر شدن و واقع گرایی و پختگی
یکی از آثار مثبت ازدواج، واقع گرایی ونجات از موهومات، افسانه گرایی و افکار رمانتیک است. همچنین [ازدواج عامل] رهیدن از روحیات بچّگی و عبور از مراحل آن و به دست آوردن صفات مردانگی و زنانگی مثبت است.(13)

16. تقویت بنیه ی اقتصادی و ثروت
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«اِتّخذوا لاَهلِ فَاَنهُ اَرزَقُ لکم.»(14)
زن بگیرید؛ چرا که ازدواج کردن روزی شما را بیشتر می کند.

17. خروج از خود پرستی وخود دوستی
شهید مطهّری (رحمه الله)، می فرمایند:
«چرا در اسلام ازدواج یک امر مقدّس و یک عبادت تلقّی شده با این که از مقوله ی لذّات و شهوات است؟ یکی از علل آن این است که ازدواج اوّلین قدمی است که انسان از خود پرستی و خود دوستی به سوی غیر دوستی برمی دارد. تا قبل از ازدواج فقط یک من وجود داشت و همه چیز برای من بود. [ازدواج] اوّلین مرحله ای که [با آن] این حصار شکسته می شود.»(15)

18. رسیدن به سعادت
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«از خوشبختی مرد مسلمان این است که فرزندش شبیه او باشد و زنی زیبا و متدین، مرکبی راهوار و مسکنی وسیع داشته باشد».(16)
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
«سه چیز از خوشبختی است:
1. همسر سازگار؛ 2 فرزند نیکوکار؛ 3. در آمدی که روز هنگام، آن را به دست آورد و شب با آن نزد خانواده اش برگردد.»

19. رهایی از وسواس های فکری
در دل فرد مجرّد وعزب، افکار مزاحم و وسواس شیطانی وجود دارد. ازدواج راهی است برای رهایی از این وسواس های شیطانی،
پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«بدترین شما، عزب های شمایند و فرومایه ترین مردگان شما، عزب های شمایند.»(17)

20. تأمین نیاز جنسی
انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرایز است که عدم ارضا و یا نقص در ارضای هر کدام از این غرایز، عامل ایجاد تزلزل و شخصیّت را موجب می گردد. یکی از نیرومندترین غرایز انسان غریزه ی جنسی است. که تأمین این نیاز بر اثر ازدواج، در مسیر طبیعی و سالم خود قرار می گیرد و زن و مرد را از انحراف وگناه مصون می دارد؛ بنابراین تنها وسیله ی طبیعی و مشروع ارضای این غریزه، ازدواج و تشکیل خانواده است که حضرت حق ابراز و کشش و جاذبه ی آن را در زن و مرد قرار داده است.
مقام معظم رهبری (مدّظله العالی) می فرمایند:
«اسلام غریزه ی جنسی را پشتوانه ی بقای خانواده قرار داده است.»(18)

21. تأمین نیاز روانی
یکی از نیازهای انسانی، نیاز به هم صحبت شدن با دیگران است. ازدواج دو نفر با هم، این زمینه را فراهم می کند که زن و مرد، در کنار هم، با صحبت کردن، یکدیگر را تخیله روانی نمایند. در مواردی که مرد اب زن به صورت مجرّد به زندگی خود ادامه داده باعث شده در او اختلالات روانی ایجاد گردد و مبتلا به افسردگی شود. حتّی در بعد از ازدواج هم این مسأله وجود دارد. اگر خانمی با مردی ازدواج کند که درون گرا باشد وکمتر صحبت کند و یا خانمی همسرش را از دست بدهد و یا طلاق بگیرد وهم صحبت، همراز و همدل نداشته باشد، احساس ناامنی خواهد کرد. پس وجود همسر عامل آرامش روان است.

پی نوشت ها :

1- سوره ی روم، آیه 21.
2- مهدی نیلی پور، مدیریّت خانواده، ج1، چاپ سوم، ص 34.
3- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح. 7807.
4- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح 7810.
5- حسین دهنوی، گلبرگ زندگی، چاپ چهل و دوم، ص 22.
6- ابراهیم امینی، انتخاب همسر، چاپ هفتم، ص 26.
7- همان، ص 29.
8- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح 7807.
9- همان، ح 7807.
10- مهدی نیلی پور، مدیریّت خانواده، ص 28.
11- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح 7814.
12- همان، ح 7826.
13- مهدی نیلی پور، مدیریّت خانواده، ج1، چاپ سوم، ص 36.
14- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح 7813.
15- مرتضی مطهری، تعلیم و تربیت دراسلام، چاپ هفتم، ص 397.
16- محمّدی ری شهری، میزان الحکمه، ح 8562.
17- همان، ح 7823.
18- هنگام قرائت خطبه ی عقد، 1380/12/9.
منبع مقاله :
رفیعی محمدی، علی محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول