فی جنّات یتسآءلون عن المجرمین ما سلککم فی سقر قالوا لم نک من المصلین.
آنها درباغهای بهشتند وسؤال میکنند از مجرمان، چه چیز شما را به دوزخ فرستاد؟ میگویند: ما از نمازگزاران نبودیم.« مدثر ،40 تا 43»
سپس به گوشهای از شرح حال (اصحاب الیمین) و گروه مقابل آنها پرداخته میافزاید: آنها در باغهای پر نعمت و با عظمت بهشتند در حالی که سؤال میکنند… «فی جنات یتسائلون».
میگویند: چه چیز شما را به دوزخ فرستاده؟ «ما سلککم فس سقر».
از این آیات به خوبی استفاده میشود که رابطه میان بهشتیان و دوزخیان به کلی قطع نمیگردد بهشتیان میتوانند از عالم خود وضع دوزخیان را مشاهده کنند و با آنها به گفتگو پردازند. اکنون ببینیم مجرمان در پاسخ این سؤال (اصحاب الیمین) چه میگویند؟ آنها به چهار گناه بزرگ خویش در این رابطه اعتراف میکنند:
نخست این که میگویند: ما از نمازگزاران نبودیم «قالوا لم نک من المصلّین.»
اگر نماز میخواندیم نماز ما را به یاد خدا میانداخت و نهی از فحشاء و منکر میکرد و ما را به صراط مستقیم الهی دعوت مینمود.
به هر حال از این آیات به خوبی استفاده میشود که اولاً کفار همان گونه که مکلف به اصول دین هستند به فروع دین نیز مکلفند و نیز نشان میدهد این امور چهارگانه یعنی نماز و زکات و (ترک مجالس اهل باطل و (ایمان به قیامت) اهمیت و نقش فوقالعادهای در هدایت و تربیت انسان دارد و به این ترتیب جهنم جای نمازگزاران واقعی و زکات دهندگان و تارکان باطل و مؤمنان به قیامت نیست.
البته نماز از آنجا که عبادت خدا است بدون ایمان به او میسر نیست بنابراین ذکر آن رمزی است برای ایمان و اعتقاد به خداوند و تسلیم در برابر فرمان او و میتوان گفت این امور چهارگانه از توحید شروع میشود و به معاد پایان میپذیرد و ارتباط انسان را با (خالق) و (خلق) و (خویشتن) در بر میگیرد.[1]
[1] . سورهی مدثر، آیهی 40 تا 43 ـ تفسیر نمونه، ج 25، ص 255، 253، 252، 250، 249.