روزه در آینه ادیان و مکاتب(3)

روزه در آینه ادیان و مکاتب(3)

آیین مسیحیت
در کتاب مقدس مسیحی بار ها به روزه و روزه داری اشاره شده  به عنوان نمونه موسی (ع) چهل روز روزه گرفت (سفر تثنیه 9 21:-)7
و یا داود (ع) برای شفای پسرش روزه گرفت (2 سموئیل 12 25:-15). و یا یهوشافاط برای پیروزی بر دشمن در تمامی یهودا اعلام روزه داری کرد (2 تواریخ 20 3:). و یا مردم نینوا برای جلو گیری از عذاب سه روز روزه گرفتند (یونس 3 7:). و یهودیان ایرانی به شکرانه پیروزی بر هامان و کشته شدن هامان روزه گرفتند (استر 4).
و عیسی مسیح (ع) بعد از نزول روح القدس بر وی در سی سالگی 40 روز روزه گرفت (متی 4 2: ، لوقا 4 2:). و یا در انجیل لوقا داستان زنی به نام حنا را نقل می کند 84 سال در معبد شبانه روز به عبادت و روزه داری مشغول بوده است.(لوقا :2 37)
مسیحیان مانند پیروان دیگر ادیان، به روزه معتقد هستند، اما روزه این فرقه دارای قوانین و شرایط خاص و ثابت نیست. آنها آزادند در هر زمان و به هر اندازه به صورت فردی و جمعی روزه بگیرند. تنها نکته قابل توجه در انجیل این است که روزه ریاکارانه، قابل قبول نیست.
در انجیل متی آمده است که عیسی روزه ریاکاران را تقبیح می کرده است:
“و چون روزه می گیرید، چون ریاکاران کشیده رو نباشید که چهره خویش را درهم می کشند تا در نظر مردم روزه دار نمایند، به درستی به شما می گویم که ایشان اجر خود را گرفته اند. لیکن تو هرگاه روزه می گیری، سر خود را چرب کن و روی خویش را بشوی تا در نظر مردم روزه دار ننمایی. بلکه در نظر پدر خود که پدر تو نهان را می داند و آشکارا تو را جزا خواهد داد”.3
اگرچه آیین روزه در فرقههای مختلف مسیحیت متفاوت است اما به طور کلی می توان روزه های مهم مسیحیان را این گونه فهرست کرد:
1. روزه روز جمعه قبل از عید پاک که در قرن دوم متداول بود.
2. روزه غیرکامل دوشنبه تا پنجشنبه هفته مقدس
3. روزه چهل روز قبل از عید پاک
4. روزه چهل روز قبل از هفته مقدس
5. روزه چهارشنبه و جمعه هر هفته؛ به مناسبت روز توطئه یهودیان برای دستگیری عیسی و روز جمعه به دلیل به صلیب کشیدن عیسی علیه السلام.
6. روزه های فصلی.
7. روزه، به عنوان کفاره گناهان.
همانطور که اشاره شد، روزه در مسیحیت تابع قانون خاصی نیست و هر کس هر طور که می تواند و برای مدت زمانی حتی چند ساعت می تواند روزه بگیرد. همین طور روزه در فرقه های مختلف مسیحیت هم متفات است که به تفکیک بیان می شود.

روزه های مرسوم کاتولیکها
کاتولیکها در روز چهارشنبه خاکستر و نیز روز جمعه الصلیب روزه می گیرند. همچنین در تمامی روزهای جمعه ماه انابت نیز که دوران توبه و تعمق کاتولیکهاست، از خوردن گوشت پرهیز می کنند. نحوه روزه گرفتن در میان کاتولیکها به این صورت است که در دو روزِ چهارشنبه خاکستر و جمعه الصلیب، خوردن دو نوع غذای ساده و یک غذای معمولی مجاز است، اما مصرف گوشت ممنوع می باشد. روزه گرفتن در سایر روزهای جمعه اختیاری است و برخی از کاتولیکها به جای روزه، به توبه یا برگزاری دعاهایی ویژه می پردازند.
در این روز ها باید از خوردن گوشت و هر گونه لبنی جات پرهیز کنند و البته به غیر از ماهی و همچنین از خوردن روغن و شراب نیز بپرهیزند.

روزه در میان ارتدکسها
پیروان کلیسای ارتدوکس شرق، دوره های مختلفی برای روزه دارند؛ از جمله ماه لِنت (دوران توبه و تعمق)، روزه رسولان، روزه معراج مریم مقدس به آسمان، روزه ویژه میلاد مسیح، و نیز چند روزه یک روزه. تمام روزهای چهارشنبه و جمعه، روز روزه محسوب می شود، مگر در هفته هایی که در آنها روزه نگرفتن بلامانع است.
نحوه روزه داری در میان ارتدکس ها این گونه است که معمولاً از خوردن گوشت، لبنیات و تخم مرغ پرهیز می شود. خوردن ماهی در برخی ایام روزه مجاز و در برخی دیگر غیرمجاز است.

روزه در میان پروتستانها
در میان پروتستانها زمان روزه به خود افراد، کلیساها، سازمانها یا جوامع مسیحی بستگی دارد. برخی به طور کامل از لب زدن به آب و غذا خودداری می کنند، اما برخی دیگر تنها به نوشیدن مایعات اکتفا می کنند و غذاهای خاصی می خورند. آنها از خوردن یک یا چند وعده غذا صرف نظر می کنند و از تن دادن به وسوسه های خوردنی و غیرخوردنی اجتناب می نمایند.

روزه در میان مومونها
آیین مومن آیینی نو ظهور در میان مسیحیان است. در آیین مومون اولین یکشنبه هر ماه، زمان روزه است. افراد و خانواده ها در صورت تمایل ممکن است روزهای دیگری نیز روزه بگیرند. خودداری از خوردن و آشامیدن برای دو وعده متوالی و نیز بخشیدن غذا یا پول به نیازمندان، روزه داری این فرقه است. بعد از روزه، اعضای کلیسا در جلسه روزه و شهادت دادن شرکت می کنند.

آیین اسلام
در اسلام تاریخ روزه به سال 6 ه.ق می رسد. زمانی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم پس از صلح حدیبیه، راهی مدینه شد. ایشان در مدینه، اعمال ماه رمضان و سپس شوال را به جا آورد. اسلام جایگاه خاصی برای روزه قائل است، تا آنجا که در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم یکی از ستونهای محکمی که اسلام برآن استوار گردیده، روزه داری در ماه رمضان است و در جایی دیگر یکی از سه ساحت بهره برداری از اسلام را روزه می دانند.

تعریف روزه
روزه از جمله اعمال عبادی است که خداوند به آن امر فرموده است که در آن، انسان در طول مدت معین و ساعات خاصی از شبانه روز، از خوردن و آشامیدن و در برخی موارد، حتی صحبت کردن دست می کشد.
روزه در گام اول عبارت است از حفظ شکم و شهوت از خوردن و آشامیدن و بهره گیری از غریزه جنسی و رعایت آداب ظاهری که در توضیح المسائلها بیان شده است.
در گام بعد حفظ زبان، گوش، چشم، دست و پا و سایر اعضا و جوارح از گناهان را دربر می گیرد که در صورت عدم رعایت آنها، روزه باطل میگردد. اما همه اینها بهانه ای است تا انسان بیشتر به نفس خود توجه پیدا کند.
هدف نهایی روزه بدن، رسیدن به روزه قلب است که انسان را از هموم دنیوی و افکار پست و آنچه او را از خداوند باز می دارد، دور کند.
علی علیه السلام می فرماید: روزه دل، با ارزشتر از روزه زبان و روزه زبان، باارزشتر از روزه شکم است.

زمان روزه
در اسلام برای روزه وقت معین مشخص شده است. مسلمانان باید از اذان صبح تا اذان مغرب از چیزهایی که روزه را باطل می کند خودداری نماید. در اسلام روزه در ماه مبارک رمضان(ماه نهم قمری) بر مسلمانان واجب شده است.
حکم روزه در آیات سوره بقره آمده است :”ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه بر شما واجب شده همانطور که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود، تا پرهیزکار شوید. چند روز معدودی را (باید روزه بگیرید). و هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادی از روزهای دیگر را (روزه بدارد). و بر کسانی که روزه برای آنها طاقت فرسا است (همچون بیماران ، پیرمردان و پیرزنان) لازم است کفاره بدهند: مسکینی را اطعام کنند و کسی که کار خیری انجام دهد برای او بهتر است و روزه داشتن برای شما بهتر است اگر بدانید. (روزه در چند روز معدود) ماه رمضان است، ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم و نشانه های هدایت و فرق میان حق و باطل در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در وطن باشد، روزه بدارد و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگر را به جای آن روزه بگیرد. خداوند راحتی شما را می خواهد، نه زحمت شما را. هدف این است که این روزها را تکمیل کنید و خدا را بر این که شما را هدایت کرده، بزرگ شمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید … . نزدیکی با همسرانتان در شب روزهایی که روزه می گیرید، حلال است … و بخورید و بیاشامید. تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید…” .

فایده روزه
فایده روزه تقوا است و تقوا خود، سودی است که عاید خود انسان می شود. هر کس بخواهد به عالم طهارت و رفعت متصل شود و به مقام بلند کمال و روحانیت ارتقاء یابد، اولین چیزی که لازم است بدان ملتزم شود این است که از افسار گسیختگی خود جلوگیری کند و سرگرم لذتهای جسمی و شهوات بدنی نباشد. چنین شخصی باید خود را بزرگتر از آن بداند که زندگی مادی را هدف بپندارد. باید از هر چیزی که او را از خداوند مشغول می دارد بپرهیزد. این تقوایی که قرآن به آن اشاره میکند تنها از راه روزه و خودداری از شهوات به دست می آید.
خودداری از شهوات عبارت است از: خودداری از شهوت شکم در خوردن و آشامیدن و شهوت جنسی. اگر انسان مدتی از این سه چیز پرهیز کند، به تدریج نیروی خویشتن داری از گناهان در او قوت می یابد و به تدریج بر اراده خود مسلط می شود. آن وقت در برابر هر گناهی عنان اختیار از کف نمی دهد و در تقرب به خداوند متعال دچار سستی نمی گردد.
فواید دیگر روزه و گرسنگی در احادیث مختلف بیان شده است.
در حدیثی از معصوم علیه السلام آمده: با گرسنگی، مجاری شیطان را تنگ نمایید، که او مانند خون در بدن انسان جاری است. در همین راستا، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: کسی که شکم خود را گرسنه نگه دارد، اندیشه اش تربیت می شود. ایشان همچنین می فرماید: با تشنگی و گرسنگی با نفسهایتان مبارزه کنید، همانا پاداش این کار همانند پاداش مبارزه در راه خداست و عملی دوست داشتنیتر از گرسنگی و تشنگی نزد خدا نیست. همچنین پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: گرسنگی بکشید و بر بدنهایتان سخت بگیرید، شاید دلهایتان خداوند متعال را ببیند. و نیز فرمود: برترین شما روز قیامت، نزد خدا، کسی است که گرسنگی بیشتری کشیده باشد و در خداوند متعال تفکر بیشتری نموده باشد.
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم در یکی از سخنرانیهای خود به اهمیت ماه مبارک رمضان پرداخته است. در بخشی از این سخنان چنین آمده است :”… با تشنگی و گرسنگی خود، گرسنگی روز قیامت را به یاد آورید. به فقیران خود صدقه بدهید، بزرگان خود را احترام کنید، کوچکترها را مورد رحمت خود قرار دهید و صله رحم را به جا آورید. زبانهای خود را حفظ کرده، دیدگان خود را از آنچه نگاه به آن حلال نیست و گوشهای خود را از آنچه گوش دادن به آن حلال نیست، نگه دارید. با یتیمان مردم مهربانی کنید تا با یتیمان شما مهربانی شود. به درگاه خداوند از گناهان خود توبه کنید. هنگام نماز دستهایتان را با دعا به طرف او بلند کنید، زیرا این وقت، بهترین اوقات است و خداوند در آن هنگام با نظر رحمت به بندگانش نگاه کرده و هنگامی که از او بخواهند و با او مناجات نمایند، جواب آنان را می دهد. و اگر او را صدا بزنند، به آنان لبیک می گوید و اگر دعا کنند، دعایشان را مستجاب می کند.”

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید