امام خمینی(قدسره الشریف) می فرمایند:
امر به معروف و نهی از منکر از وجهه ی رحیمیّه است.پس بر آمر به معروف و نا هی از منکر لازم است که به قلب خود از رحمت رحمیّه بچشاند ،و نظرش در امر و نهی خود نمایی و خود فروشی و تحمیل امر و نهی خود نباشد؛زیرا که اگر با این نظر مشی کند،منظور از امر به معروف و نهی از منکر،که حصول سعادت عباد واجرای احکام اللّه در بلاد است،حاصل نشود.(1)
یک نفر بنده ی طاقی که کوس«انا ربّکم الاعلی» (2) می کوفت وآنهمه فساد در عرض می کرد و ممکن بود خدای تعالی او را به صاعقه ی غضب بسوزاند ولی رحمت رحمیه برای او دو پیغمبر (3) بزرگ می فرستد و در عین حال سفارش او را می فرماید که با او با کلام نرم لیّن گفتگو کنید،باشد
که به یاد خدا افتد و از کردار خود و عاقبت امر بترسد این دستور امر به معروف و نهی از منکر است.این کیفیت ارشاد مثل فرعون طاغوت است.اکنون تو نیز می خواهی امر به معروف و نهی از منکر کنی و خلق خدا را ارشاد کنی از این آیات شریفه ی الهیه که برای تذکر و تعلیم فرو فرستاده شده است متذکر شو و تعلیم گیر با قلب پر از محبت و دل با عاطفه با بندگان خداوند ملاقات کن و خیر آنها را از صمیم قلب طالب شو و چون قلب خود را رحمانی و رحیمی یافتی به امر ونهی و ارشاد قیام کن تا دلهای سخت را برق عاطفه ی قلبت نرم کند و آهن قلوب،به موعظت آمیخته با آتش محبت لیّن گردد و این وادی غیر ازوادی بغض فی اللّه و حب فی اللّه است که انسان باید با اعدای دین عدوات داشته باشد.(4)
سزاوار است که آمر به معروف و ناهی از منکر در امر و نهی و مراتب انکار خود مانند پزشک معالج مهربان یا پدر مهربان مراعات مصلحت شخص آلوده به گناه را بنماید . انکار او لطف و رحمت برای مرتکب و بلکه بر همه امت باشد،و سزاوار است قصد او تنها خدا و رضایت او باشد،و عمل خود را آمیخته شدن با هواهای نفسانی و اظهار بزرگی،حفظ کند،و نفس خود را منزه نداند آن برتری و بزرگی بر مرتکب قائل نباشد،چه بسا مرتکب منکر هر چند مرتکب گناهان بزرگ،صفات پسندیده ای داشته باشد که خدا او را به خاطر این صفات دوست دارد،گرچه به واسطه ی ارتکاب گناه عملش مغبوض خداوند است،و ای بسا امر ونهی کننده به عکس او باشد)صفاتی را دارا است که مورد رضایت ُخداوند نیست(هر چند بر خود او مخفی است.(5)
پینوشتها:
(1)آداب الصلوه؛ص237
(2)نازعات/24
(3)موسی و هارون علیهما السلام
(4)آداب الصلوه؛ص239
(5)تحریر الوسیله؛ج1ص442