اشاره
ماه رجب، ماه نیایش و دعاست و پیامبر گرامی اسلام نیز رجب را ماه خدا می‌داند. یکی از اعمال مهم در این ماه مبارک، اعتکاف و بیتوته کردن در مساجد است که مجال انس گرفتن با خدا، فرصتی برای بار یافتن به درگاه خداوندی و لذت بردن از راز و نیاز و مناجات با اوست.

آزادی در سایه بندگی
غفلت، آفتی است که اگر به جان درخت تنومند روح بیفتد، در اندک‌زمانی، آن را خشک و نابود می‌سازد. در آن صورت، اثری از انسان، این موجود برتر نخواهی یافت و او تا حد حیوانی بی‌تعقل پایین خواهد آمد. باید عوامل غفلت را شناخت و زنجیر اسارت را از پای خویش گشود. یکی از راه‌های شناخت عوامل غفلت، تفکر است. آدمی در سایه تفکر به فروتنی می‌رسد و پیشانی خاک‌ساری به درگاه خداوند می‌ساید. یکی از بهترین مکان‌ها و زمان‌ها برای این تفکر، اعتکاف در مسجد است که آدمی را از هیاهوی اطراف دور می‌کند و به اندیشیدن وا می‌دارد.

کمال اعتکاف
بدان که همانا کمال اعتکاف در آن است که اندیشه و دل و اعضا، بر عمل نیک وقف گردد و بر در خانه خدای بزرگ و در برابر اراده مقدس او، به حبس در آید و به زنجیر مراقبت از او به بند کشیده شود. همچنین از آنچه روزه‌دار از انجامش خودداری می‌کند، به طور تمام و کمال بازداشته شود و بر احتیاطی که شخص روزه‌دار در مورد روزه خویش به کار می‌برد، به تناسب زیاد شدن مقصود از اعتکاف بیفزاید و همواره در روی آوردن به خدا و ترک روی‌گردانی از او ملازمت ورزد.
پس هرگاه شخص اعتکاف کننده در راه‌های اندیشه و دل خود، مجال را برای اندیشه‌های غیر الهی باز گذارد، یا یکی از اعضایش را در غیر طاعت پروردگار خویش به کار برد، به همان میزان، حقیقت کمال اعتکافش را فاسد و تباه گردانیده است.

اهمیت اعتکاف
اصولاً دور شدن از جهان مادی و ملازمت مسجد و دوام ذکر و عبادت خدا، به تنهایی و بدون عنوان اعتکاف نیز ارزشی والا و اهمیتی فراوان دارد، ولی هیچ‌گاه به پای اعتکاف نمی‌رسد. اهمیت اعتکاف در دیدگاه پیامبر گرامی اسلام تا آنجاست که همه ساله دست‌کم ده روز را به انجام آن می‌گذراند و با این عمل، دیگران را نیز به همراهی خود در این سنت عبادی فرا می‌خواند. امام رضا علیه‌السلام دراین‌باره می‌فرماید: «جنگ بدر در ماه رمضان بود و به همین دلیل، پیامبر نتوانست در مسجد معتکف شود. بنابراین، سال بعد بیست روز به اعتکاف پرداخت: ده روز برای آن سال و ده روز به عنوان قضای سال گذشته».

اعتکاف، تمرین انقطاع از غیر
وجود آدمی، همانند پاره‌خطی است که از دو سو، تا بی‌نهایت قابل امتداد است و انسان مختار، بر سر دو راهی انتخاب، ناگزیر از گزینش است. آیا به سوی رستگاری برود یا راه گمراهی را پیش گیرد؟ در این میان، معتکفان که به سوی رستگاری گام برمی‌دارند، تا بدان‌جا پیش می‌روند که زمزمه زیبای الهی «هَبْ لی کَمالَ الْانْقِطاعِ اِلَیْک» را به گوش جان می‌شنوند. بنابراین، اعتکاف و خلوت‌گزینی در منزل دوست، از گام‌های شایسته برای رسیدن به این مقصد بزرگ انسانی است.
برگرفته از : گلبرگ :: مرداد 1386، شماره 89