بسیاری از افراد به دلیل اندکی ناراحتی گوارشی، از روزه‌گرفتن اجتناب می‌کنند، در حالی که با رعایت چند نکته تغذیه‌ای می‌توان در کنار روزه‌داری، این عوارض را به حداقل رساند. بر این اساس توصیه اصلی و عمومی پزشکان متخصص گوارش به این دسته افراد آن است که از مصرف مواد غذایی سرخ‌کرده، پر از ادویه، روغن و شکر بالا در همه زمان‌ها اجتناب کنند. در کل هر بیماری باید تحت نظر پزشک خود و با اجازه ایشان روزه بگیرد.
دکتر ستار جعفری، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد می‌گوید:
به طور کلی در بیمارانی که با مشکلات گوارشی روبه‌رو هستند، برای روزه‌داری باید بر اساس نوع بیماری زمینه‌ای فرد، تصمیم‌گیری و توصیه لازم را کرد، ولی به‌طور کلی روزه‌گرفتن برای دستگاه گوارش عوارض مهمی ندارد. به بیان دیگر برای دستگاه گوارش و کبد، پرخوری و چاقی بیشتر آسیب‌رسان است تا روزه‌داری. بنابراین در برخی از موارد ممکن است حتی برای کسانی که دچار بیماری گوارش و کبد هستند روزه مناسب باشد. ناگفته نماند تا به حال ثابت نشده است که گرسنگی موجب ایجاد زخم معده یا اثنی‌عشر شود، اما در برخی بیماران نظیر کسانی که کبدشان دچار نارسایی مزمن شده است، روزه‌داری به صلاح بیمار نخواهد بود.
با زخم معده یا اثنی عشرچگونه روزه بگیریم؟
کسانی که در حال حاضر بنا به تشخیص پزشک متخصص خود، دچار زخم معده یا اثنی‌عشر فعال هستند، بهتر است روزه نگیرند، اما اگر کسی سابقه زخم را داشته و بهبودی در وی حاصل شده و در حال حاضر علامتی مبنی برعود یا فعال بودن بیماری ندارد، منعی برای روزه گرفتن ندارد.
فراموش نکنید که دردهای غیرمعمول در ناحیه سر دل همراه با تهوع و استفراغ، استفراغ خونی، ضعف بیش از اندازه و یبوست‌های شدید و طولانی از نشانه‌های خطر بروز ناراحتی‌های گوارشی هستند
با روده‌های بیمار چه کنیم؟
کولیت‌های عصبی (سندرم روده تحریک‌پذیر) و التهابی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی هستند. در کولیت‌های عصبی، مشکل اصلی در سیستم عصبی روده‌هاست و حرکات روده دچار مشکل است که این بیماران عمدتا با روزه‌داری مشکل اساسی نخواهند داشت و حتی بهبودی نسبی نیز در بیماری تجربه می‌کنند، اما در مورد کولیت التهابی که مخاط روده دچار التهاب و ورم است و اگر بیماری در فاز حاد و هنوز کنترل نشده قرار دارد، روزه‌داری ممنوع است و در صورتی که التهاب در روده فروکش کرده و بیمار تقریبا بدون علایم (اسهال، دل‌درد، دفع خون و تب) است می‌توان با نظر پزشک معالج روزه گرفت.
جنگ با سوءهاضمه همراه با روزه‌داری
اگر مبتلا به سوءهاضمه هستید، با رعایت یک سری نکات در ماه رمضان، مشکلی با روزه‌داری نخواهید داشت، از جمله آن‌ها می‌توان به عدم پرخوری هنگام سحر و افطار، پرهیز از درازکشیدن تا حداقل یک ساعت پس از خوردن غذا، عدم مصرف مایعات زیاد وسط غذا، پرهیز از مصرف غذای خیلی چرب، سس، پیاز، نوشابه گازدار، چای پررنگ و قهوه و سیگار اشاره کرد.
دردهایی که در ناحیه سر دل احساس می‌شود و طبق بررسی‌های انجام شده توسط پزشک، بدون ارتباط با زخم یا دردهای صفراوی هستند، منعی برای روزه‌گرفتن ایجاد نمی‌کنند.
فراموش نکنید که گرسنگی روی دستگاه گوارش سالم اثر سوئی ندارد، اما روزه برای کسی که بیماری‌اش بنا بر تشخیص پزشک معالج وی با روزه‌داری تشدید می‌شود، توصیه نمی‌شود
تغذیه نادرست روزه‌داران، عوارض گوارشی دارد
تغذیه نادرست روزه‌داران و پرخوری هنگام افطار، کاهش تعداد وعده‌های غذا و سوخت و ساز بدن از علل اصلی و شایع ناراحتی‌های گوارشی در ماه مبارک رمضان است.
با استفاده از سه وعده غذایی سحر، افطار و شام، تحرک بدنی کافی، مصرف سبزیجات و میوه تازه می‌توان از عوارض گوارشی نظیر یبوست و ریفلاکس (ترش کردن غذا) و اضافه وزن در پایان ماه مبارک رمضان جلوگیری کرد.
همچنین حذف وعده‌های غذایی اصلی که منجر به پرخوری در وعده بعد می‌شود و استفاده از شیرینی و تنقلات زیاد و نوشیدن آب و مایعات مکرر در برخی از افراد باعث بروز سوزش سردل یا ریفلاکس (بازگشت اسید معده به مری و دهان) می‌شود.
با استفاده مناسب از سبزیجات خام و پخته، میوه‌های تازه و میوه‌های خشک خیسانده در آب مانند انجیر و آلو خشک، می‌توان از بروز عوارضی مانند یبوست جلوگیری کرد.
مصرف روغن زیتون در سالاد، آب کافی، چای کمرنگ و نان‌های سبوس‌دار نقش بسزایی در تغذیه مناسب روزه‌داران دارد.
منابع:
جام جم – پونه شیرازی
خبرگزاری مهر
