1. قال
امیر المؤمنین – علیه السّلام – و قَد سُئِلَ عَنِ القَدَرِ: طَرِیقٌ مُظلِمٌ
فَلَا تَسلُکُوهُ و بَحرٌ عَمِیقٌ فَلَا تَلِجُوهُ و سِرُّ اللَّهِ فَلَا
تَتَکَلَّفُوهُ.
«نهج
البلاغه، حکمت 287»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – (هنگامی که از ایشان، از قدر پرسیدند)،
فرمود: قَدَر راهی است تاریک، آن را نپیمایید، دریایی است ژرف و عمیق، در آن وارد
نشوید، رازی است خدایی، در آن خود را به زحمت نیندازید.
2. قال الامام الصادق – علیه السّلام – :
اِنّ الْقضاءَ وَ الْقَدَرَ، خَلْقان مِنْ خَلْقِ الله.
«توحید صدوق،
ص 364»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: همانا قضا و قدر دو مخلوق از مخلوقات
خداوند هستند.
3. قال الامام علی بن الحسین – علیه
السّلام – : اَلصّبرُ وَ الرّضا عن قضاءِ الله رأس طاعهِ الله … .
«وسائل
الشیعه، ج 2، ص 899»
امام سجاد – علیه السّلام – فرمود: صبر و خشنودی از قضای الهی، اصل و اساس
اطاعت خداوند است. هر که صبر و رضا در برابر قضای الهی داشته باشد، جز خیر برای او
نخواهد بود.
4. قال الامام الرّضا – علیه السّلام – :
معنا الْقَدَره تَقدیرُ الشّیءِ مِنْ طولِهِ و عَرضِهِ … .
«محاسن، ص
244»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: معنای قدر، اندازه گیری چیزی از طول و
عرض است و معنای قضا، تأیید حکم بعد از صدور حکم است.
5. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام – :
اِنّ الله یَجْری الأُمورَ علی ما یقتضیهِ و لا ما تَرْتَضِیه.
«غرر
الحکم، ح 3238»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: امور بر اساس قضای الهی جریان دارد،
نه بر اساس خواست مردم.
6. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام – :
فی صِفَهِ اولیاءِ الله: إِنّ صُبَّت علیهِم المَصائِبُ، لَجَئُوا اِلی
الاِستِجارَهِ بک علماً … .
«نهج
البلاغه، خطبه 227»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – در وصف اولیاء و دوستان خدا فرمود: اگر بر
آنها مصیبتی وارد شود، به سوی تو پناه می برند، زیرا می دانند که زمام کارها به
دست تو است و از قضای تو سرچشمه می گیرد.
7. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله
– : فی کُلِّ قضاءِ اللهِ عزّوجلَّ خِیَرَهٌ للمؤمنِ.
«امالی
شیخ صدوق، ص 439»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: در تمام قضاهای خداوند، برای
مؤمن خیر است.
8. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله
– : عَجَباً للمُؤمِنِ، لا یقضی اللهُ علیهِ قضاءً اِلاّ کانََ خیراً لَهُ … .
«تحف
العقول، ص 48»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: در شِگفتم برای مؤمن، قضای الهی
بر او جاری نمی شود مگر اینکه برای او خیر است، چه (در ظاهر) خوشایند باشد و چه
ناخوشایند. اگر مبتلا کرد، کفاره گناهانشان باشد و اگر بخشش کرد، گرامی اش داشته
است.
9. قال الامام الکاظم – علیه السّلام – :
الْمُؤْمِنُ بِعَرَضِ کُلِّ خَیرٍ لو قُطِعَ أَنمَلَهً أَنمَلَهً کانَ خَیْراً
لَهُ و لو وُلِّیَ شَرقَهَا و غربَهَا کانَ خَیراً لَه.
«بحار
الانوار، ج 64، ص 242»
امام کاظم – علیه السّلام – فرمود: مؤمن همواره در معرض خیر است. اگر در
اثر قضای الهی بند از بندش جدا شود، خیر است و اگر حکومت شرق و غرب عالم هم به او
عطا شود، باز خیر است.
10. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: و لا یَرُدُّ اَمْرَک مَنْ سَخِطَ قضاءَک.
«نهج
البلاغه، خطبه 109»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: کسی که از قضای تو ناخشنود باشد، امر
تو را باز نمی گرداند (فرمان نمی برد).
11. قال رسول الله – صلّی الله علیه و
آله – : مَنْ لَم یَرْضَ بِقَضائی وَ لَم یؤمِن بِقَدَریِ، فَلْیَلْتَمِسْ اِلهاً
غیری.
«عیون
اخبار الرضا – علیه السلام -، ج 1، ص 141»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: کسی که راضی به قضای من نبوده و
ایمان به تقدیر من ندارد، برود از خدایی غیر از من درخواست (چیزی) نماید.
12. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: اشدُّ النّاسِ عذاباً یَومَ القیامهِ اَلْمُسْتَخطُ لِقضاءِ الله.
«غرر
الحکم، ح 3235»
امیر المؤمنین – علیه السّلام – فرمود: معذّب ترین مردم در روز قیامت، کسی
است که از قضای خداوند ناخشنود باشد.
13. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: مَنْ اَصْبَحَ علی الدُّنیا حَزِیْناً، فقد اَصْبَحَ لِقَضاءِ اللهِ ساخِطاً.
«نهج
البلاغه، حکمت 282»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: کسی که صبح کند، در حالی که بر دنیا
اندوهناک است، به تحقیق، در حالی صبح کرده که از قضای الهی ناخشنود است.
14. قال الامام الرضا – علیه السّلام – :
ثمانیّهُ أشیاءِ لا تکونُ اِلاّ بِقَضاءِ الله وَ قَدَرهُ … .
«بحار
الانوار، ج 5، ص 95»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: هشت چیز نمی باشد، مگر به قضا و قدر
الهی: خواب و بیداری، توانایی و ناتوانی، تندرستی و بیماری و مرگ و زندگی.
15. قال الامام الصادق – علیه السّلام –
: انَّ اَعْلَمَ الناسُ بِاللهِ، اَرضْاهُم بِقَضاءِ الله عزّوجلّ.
«وسائل
الشیعه، ج 2، ص 899»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: عالم ترین مردم کسی است که راضی به قضای
الهی باشد.
16. قال رسول الله – صلّی الله علیه و
آله – : قَدَر اللهُ مقادِرَ قَبْلَ انْ یَخلُقَ اللهَ السّماواتِ وَ الاْرضِ.
«توحید
صدوق، ص 368»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: خداوند مقدرات عالم را پیش از
آنکه آسمان و زمین را خلق کند، تقدیر کرده است.
17. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام – لرجلٍ:
… ان کنت غیر قانعٍ بِقَضائِهِ وَ قَدرِهِ، فأطْلُبُ رَباً سواهُ.
«توحید
صدوق، ص 372»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – به شخصی فرمود: اگر قانع به قضا و قدر او
(خداوند) نمی باشی، پروردگاری غیر از او طلب کن.
18. قال رسول الله – صلّی الله علیه و
آله – : لا یُؤمِنُ اَحَدُکُمْ حتّی یؤمِنُ بِالْقَدر.
«توحید
صدوق، ص 280»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هیچ یک از شما تا ایمان به
مقدرات نداشته باشید، مؤمن نخواهید بود.
19. قال رسول الله – صلّی الله علیه و
آله – : لَعَنَ اللهُ المُکّذِبینَ بِقَدر الله.
«بحار
الانوار، ج 5، ص 88»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: خداوند، تکذیب کنندگان قَدَر
الهی را لعنت کند.
20. قال الامام الرضا – علیه السّلام – :
لا یکون شیءٌ فی السماواتِ و لا فی الارضِ الاّ بِقدَرَ الله وَ مَشیّتِهِ.
«بحار
الانوار، ج 5، ص 88»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: چیزی در آسمان و زمین، جز به تقدیر و
خواست خداوند نمی باشد.
21. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: لِکلّ امهٍ مجوسٌ و مَجُوسُ هذا الاُمَّه الذّین یقولون: لا قَدَرَ.
«ثواب
الاعمال، ص 206»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: برای هر امتی مجوسی است و مجوس این
امت کسانی هستند که می گویند: قَدَر نمی باشد.
22. قال الامام الباقر – علیه السّلام – :
یَحْشُرُ المُکَذِّبُونَ بِقَدَرِ اللهِ منْ قُبورِهم قَدْ مَسَخُوا قِرَدَهً و
خناذِیرٍ.
«ثواب
الاعمال، ص 205»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: تکذیب کنندگان تقدیر الهی، روز حشر،
همانند بوزینه و خنزیرها از قبرهایشان محشور می شوند.
23. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: رَضینا عَنِ اللهِ قَضاهُ وَ سَلَّمنا لِلّهِ اَمْرَهُ.
«بحار
الانوار، ج 39، ص 351»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: من در برابر قضای الهی راضی و تسلیم
امر او هستم.
24. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: اَحْمَدُ اللهِ ما قَضی مِنْ اَمرٍ وَ قدّر مِن فعلٍ.
«نهج
البلاغه، خطبه 180»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: خدا را بر آنچه که قضای اوست و هر
کاری را که مُقدّر فرموده، ستایش می کنم.
25. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: و اِنْ صُبَّتْ عَلَیهمْ الْمَصائبُ لَجئُوا بک علماً … .
«نهج البلاغه، خطبه 227»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: اگر بر مردم مصیبتی وارد شود، بتو
پناه می برند، زیرا می دانند که زمام امور کارها به دست تو است و همه کارها از قضا
و خواست تو نشأت می گیرد.
26. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: اِنّ مَعَ کُلِّ اِنْسانٍ مَلَکَیْن یَحْفِظانُه … .
«نهج
البلاغه، حکمت 201»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: با هر انسان دو فرشته ای است که او را
حفظ می کنند، و چون تقدیر الهی فرا رسد، او را تنها می گذارند.
27. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: تَذِلُّ الاُمُورِ للمقادیرِ، حتّی یکونُ الْحَتْفُ فی التّدبیر.
«نهج
البلاغه، حکمت 16»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: کارها چنان در سیطره تقدیر است که در
برابر تقدیر، هیچگونه تدبیری کارساز نخواهد بود.
28. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: قَدّر ما خَلَق فَاَحْکَمَ تَقْدِیرهُ … .
«نهج
البلاغه، خطبه 91»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: آنچه را خداوند آفرید، با مقدرات
دقیقی استوار کرده و با تدبیری لطیف نظمشان داده است.
29. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: وَ لا وَقَفَ بهِ عَجْزٌ عمّا خَلَقْ … .
«نهج
البلاغه، خطبه 65»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: نه به خاطر آنچه خداوند آفرید، قدرتش
پایان گرفت و نه در آنچه فرمان قضا و قدر داد، دچار تردید شد. بلکه فرمانش استوار
و علمش محکم و کارش بی تزلزل است.
30. قال رسول الله – صلّی الله علیه و
آله – : کُلُّ شَئٍ بِقَضائِهِ وَ قَدَرِه و اُمور تَجرِی ما بینَهُما.
«بحار
الانوار، ج 5، ص 124»
رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: همه چیز به حکم قضا و قدر الهی
است و تمام کارها بین این دو جریان دارد.
31. قال امیر المؤمنین – علیه السّلام –
: اَمْرُهُ قَضاءٌ و حکمهٌ.
«نهج
البلاغه، خطبه 160»
امیر مؤمنان – علیه السّلام – فرمود: امر خداوند، قضا و حکمت است.