نویسنده : علی‌رضا کمیلی
گزارشی از یک تحقیق میدانی در انگلستان، پیرامون وضعیت زنان باحجاب
پرونده
اشاره: در سال 2006 میلادی تحقیقی درباره وضعیت زنان محجبه در انگلستان و ابعاد حجاب در این کشور صورت گرفت که نتایج جالب‌توجهی را در پی داشت. این تحقیق با حمایت «مؤسسه حقوق بشر اسلامی» (IHRC) به مدیریت «مسعود شجره» و به همت دکتر «سعیدرضا عاملی» و «آرزو مرالی» انجام شده بود.
آن‌چه در پی می‌آید، نمونه‌ای از نتایج و پاسخ‌های مخاطبان مسلمان ساکن شهرهای مختلف انگلستان به سؤالات پرسشنامه‌های این تحقیق می‌باشد
به خوبی می‌توان فهمید که «اسلام‌هراسی» و به تبع آن «حجاب‌هراسی» اولاً یک پروژه حساب شده است و ثانیاً چیزی است که از وقوع انقلاب اسلامی به این طرف، در غرب مورد توجه قرار گرفته است؛ البته پس از واقعه یازده سپتامبر با شدت بیشتری پیگیری شده است تا فضا را برای گرایش به اسلام و حجاب سنگین کرده و مسلمانان را نیز تحت فشار روانی شدید قرار دهد.
این تحقیق، نمونه‌ای از ظلم وافری است که در غرب مدعی آزادی، به زن محجبه مسلمان می‌شود و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل! نباید فراموش کرد و از پاسخ‌ها نیز هویداست که هویت اسلامی چنان در گوشت و پوست مسلمانان نفوذ کرده و نتایج پای‌بندی به آموزه‌های دین، چنان کام آن‌ها را شیرین کرده است که هرگز حاضر به دست برداشتن از آن نیستند. ناگفته نماند این تحقیق ابعاد و بخش‌های دیگری نیز دارد که علاقه‌مندان می‌توانند به سایت مؤسسه حقوق بشر اسلامی انگلستان (ihrc.org) مراجعه کرده و آن را بیابند.
بیش از 90درصد جامعه آماری بیش از هزار نفری این تحقیق، حجاب را امری مهم و ضروری در دین می‌دانند و آن را به‌عنوان یک ارزش مذهبی تلقی می‌کنند. جالب این‌جاست که بیش از 59درصد آن‌ها حتی پیش از یازده سپتامبر، بین سالی یک بار تا هفته‌ای یک بار، به‌خاطر حجاب‌شان به‌عنوان یک احمق، تحقیر شده و یا مورد مؤاخذه قرار گرفته‌اند که این آمار پس از واقعه یازده سپتامبر تا بیش از 69درصد رشد یافته است!
درباره نگاه دختران مسلمان محجبه در انگلستان به حجاب، به چند نمونه اشاره شده است.
یک دختر بیست ساله، ساکن لندن می‌گوید: «با حجاب، وقتی بیرون از خانه هستم، احساس امنیت بیشتری می‌کنم و تصور نمی‌کنم که در انجام کارهای روزانه‌ام با بقیه تفاوتی داشته باشم.»
یک خانم بیست‌وشش ساله، ساکن لوبروف می‌گوید: «من فکر می‌کنم که حجاب بیش‌تر برای پشتیبانی از زن، خانواده و جامعه باشد تا تمایز و تبعیض.»
یک خانم پنجاه ساله، اهل وات‌فورد می‌گوید: «شاید بتوانم بگویم که پوشیدن حجاب، بهترین تجربه زندگی من بوده است. حالا که آن را می‌پوشم، به خوبی فلسفه‌ای را که پشت آن قرار دارد متوجه می‌شوم. حجاب برای من یادآور همه خوبی‌های این دین صلح و دوستی، یعنی اسلام است. من به این خاطر که خداوند متعال حجاب را برای زن واجب کرده است، سپاسگزارم؛ چرا که محافظی در برابر هتاکان است. نمی‌دانم این چه ادعای احمقانه‌ای است که حجاب را عامل تبعیض برای زن می‌داند؟!»
یک خانم بیست‌ویک ساله، ساکن لوتون نیز می‌گوید: «حجاب، من را به‌عنوان یک مسلمان در همه جا معرفی می‌کند. مردم وقتی مرا با حجاب می‌بینند، می‌فهمند که باورهای من چیست. من به این مسأله افتخار می‌کنم.»
یک دختر بیست ساله، اهل لندن، این‌چنین زیبا اثرات اجتماعی حجاب را توصیف کرده است: «وقتی باحجابی، همه می‌دانند که تو مسلمان هستی، پس به سرعت می‌فهمند که تو اهل نوشیدن مواد الکلی، رفتن به کلوپ و فساد اخلاقی نیستی؛ بنابراین از تو نخواهند خواست که با آن‌ها در آن مسائل همراه شوی.»
یک دختر نوزده ساله، اهل پریستون نظرش درباره حجاب این است: «حجاب برای من، تقویت روشی از پوشش است که حیا را در من تقویت می‌کند. چون شما با حجاب به‌عنوان یک مسلمان شناخته می‌شوید، بهتر است که یک الگو باشید.»
یک پسر بیست‌وسه ساله، اهل لندن نیز نظرش را درباره کارکردهای حجاب این‌طور بیان کرده است: «حجاب یک نحوه پوشش برای مرد و زن است. چیزی که در دین برای هر دو جنس، بر آن تأکید شده است، حیا می‌باشد و حجاب یک امر ضروری برای تحقق این معناست. این پوشش باعث می‌شود که اخلاق و معنویت جامعه حفظ شود.»
این مخاطبان هم‌چنین درباره میزان شنیدن یک جک توهین‌آمیز درباره مسلمانان، در طول سال یا هفته، به‌خاطر حجاب‌شان، پیش و پس از واقعه یازده سپتامبر مورد سؤال واقع شده‌اند که این آمار از 66درصد مربوط به پیش از یازده سپتامبر، به 88درصد پس از یازده سپتامبر فزونی یافته است. نتایج مربوط به سؤال مشابه، یعنی مورد مسخره شدن و خنده قرار گرفتن در جامعه نیز، از 44درصد به 59درصد رشد داشته است.
هم‌چنین آمارها درباره دیدن تصاویر تحریک‌آمیز نسبت به مسلمانان در رسانه‌ها، تلویزیون و شبکه‌های ماهواره‌ای در پیش و پس از یازده سپتامبر به‌ترتیب بیش از 80 و 93درصد می‌باشد که خود نشانگر اوج فضاحت عمل‌کرد رسانه‌های غربی است.
در این تحقیق هم‌چنین آمارهایی درباره میزان ترجیح یک غیرمسلمان بر مسلمان در امور واحد، میزان فعالیت‌های سیاسی که تأثیری علیه مسلمانان دارند، شنیدن اخباری که به اسلام‌هراسی دامن می‌زنند و… ارائه شده است که همگی نشانگر سلب حقوق مسلمانان در غرب و تلاش سازماندهی شده برای تحت فشار قرار دادن آن‌ها می‌باشند.»
نظر عده‌ای دیگر از مخاطبان این تحقیق را درباره آثار حجاب و نوع نگاه به آن، با هم مرور می‌کنیم.
یک خانم بیست‌ویک ساله، اهل منچستر، چنین گفته است: «حجاب امری مثبت است. من هرگز بدون حجاب، احساس کامل بودن نمی‌کنم. اغلب اوقات خانم‌هایی که برای جلب توجه دیگران لباس می‌پوشند، نمی‌توانند خودشان را هم راضی کنند. حجاب یک تبعیض نیست، بلکه زن را از یک شئ جنسی بودن رها می‌سازد.
یک خانم انگلیسی نیز این‌چنین، فواید حجاب را در شخصیت خود بروز داده است: «من دوست ندارم مانند یک تکه گوشت که مدام توسط غریبه‌های خیابانی، مورد چشم‌چرانی قرار می‌گیرد، باشم. من، زمانی که لباس‌های کوچک و برهنه به تن می‌کنم یا آخرین مدها را می‌پوشم هرگز احساس کمال نمی‌کنم.»
یک دختر بیست‌ویک ساله، اهل پریستون می‌گوید: «اکثر جوامع، تأکید بسیار زیادی بر زیبایی زن دارند. حجاب، این مسأله را کاهش داده و روابط زن و مرد را ساده‌تر و سالم‌تر می‌نماید.»
یک دختر بیست ساله، ساکن لندن نیز اثر حجاب بر خودش را تقویت معنویت می‌داند و می‌گوید: «از زمانی که محجبه شده‌ام، احساس ترس و خودآگاهی بیشتری بین خودم و خدایم دارم و هویت مسلمانی خود را بهتر یافته‌ام و در عین حال توانستم تحملم را در برابر ریش‌خندها و هرزگی‌های کسانی که ادعا می‌کردند دوستم دارند، بیش‌تر کنم.»
و اما نظر برخی از این مخاطبان، درباره فشارهایی که در «رضاخانیزم» حاکم بر غرب، علیه زنان محجبه وارد می‌شود و هم‌چنین تصویب قوانین منع حجاب را بببینید تا مظلومیت زن مسلمان در غرب و زندگی او که اخیرا با نگرانی توأم می‌باشد را بهتر درک کنید.
یک زن سی ساله، اهل ادینبرو می‌گوید: «از زمانی که محجبه شده‌ام در این‌باره نگرانم که اگر پوشش حجاب محدود شود، چه باید بکنم.»
یک خانم بیست‌ودو ساله، ساکن شرق لندن نیز این‌چنین هراس خود را از ممنوع شدن حجاب بیان می‌کند: «احساس ناراحتی زیادی برای کار کردن در جامعه خواهم داشت و از مدیران و همکارانم می‌ترسم.»
منبع: ماهنامه امتداد شماره 60
