پرسش:

لطفا تفسیر و معنی آیه 60 سوره نور:”وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاّتی لا یَرْجُونَ نِکاحًا فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزینَهٍ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ‌‌” را به من بگویید؟
پاسخ:
معنی این آیه با توجه به آیات قبل که درباره حجاب و پوشش زنان است روشن می‌شود. در آیات قبل طرز لباس پوشیدن ـ نگاه، آداب ورود به منازل و اتاقهایی که زن و شوهر در آنجا هستند، بیان شده است.
این آیه شریفه پوشش و حجاب زنان سالخورده را استثنی نموده است و می‌فرماید: زنان سالخورده‌ای که از سن ازدواج آنها گذشته باشد و دیگر امیدی به ازدواج ندارند گناهی بر آنان نیست که لباسهای روئین خود را بر زمین بگذارند، در حالی که خود را آرایش و زینت ننموده باشند. در واقع برای این استثناء دو شرط وجود دارد:
1 ـ اینکه در سن وسالی باشند که معمولا امیدی به ازدواج ندارند و به تعبیر دیگر جاذبه جنسی را کاملا از دست داده‌اند.
2 ـ خود را زینت نکرده باشند.
روشن است که با این دو قید، مفاسد کشف حجاب در مورد آنان وجود نخواهد داشت، و به همین دلیل اسلام این حکم را از آنان برداشته است.
این نکته نیز روشن است که منظور از بر زمین گذاشتن لباس، برهنه شدن و بیرون آوردن همه لباسها نیست بلکه تنها کنار گذاشتن لباسهای رو است که بعضی از روایات از آن به چادر و روسری تعبیر کرده است.
در حدیثی از امام صادق(ع) در ذیل همین آیه می‌خوانیم که فرمود:الخمار، و الجلباب، قلت بین یدی من کان؟ قال بین یدی من کان غیر متبرجه بزینه.»
یعنی منظور (آیه شریفه) روسری و چادر است، راوی می‌گوید از امام پرسیدم برابر هر کس که باشد می‌توان روسری و چادر را برداشت؟ حضرت فرمود برابر هر کس که باشد در صورتی که آرایش و زینت نداشته باشد[1].
در پایان، آیه شریفه می‌فرماید: با همه این احوال اگر چنین زنانی باز جانب حجاب و عفت را رعایت کنند و خود را بپوشانند، پسندیده‌تر و به تقوا نزدیک‌تر است[2].

پی نوشت :