1. قال رسول الله –
صلّی الله علیه و آله – : الزُّهدُ فی الدّنیا قصرُ الأمل و شکرُ کلِّ نعمهٍ و
الورعُ عن کلّ ما حرَّم الله.

«بحار الانوار، ج 77، ص 161»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: زهد در دنیا عبارت است از: کوتاه
نمودن آرزو، شکر همه نعمتها و اجتناب نمودن از هر چه که خداوند آن را حرام نموده
است.

2. قال الامام حسن بن علی – علیه السّلام – : (الزُّهدُ) الرّغبهُ
فی التّقوی و الزّهادهُ فی الدّنیا.

«تحف العقول، ص 254»

امام حسن مجتبی – علیه السّلام – فرمود: زهد، میل به تقوی و پرهیزگاری و بی
رغبتی نسبت به دنیا می باشد.

3. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : الزّهدُ لیس بتحریم
الحلال و لکن أن یکونَ بما فی یدی الله أوثق منهُ بما فی یده.

«بحار الانوار، ج 74، ص 172»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: زهد، این نیست که انسان حلالِ
خدا را بر خود حرام کند، بلکه زهد این است که انسان به آنچه در دست خداست اعتماد و
اطمینان بیشتری داشته باشد تا به آنچه در دست خود و در سیطره قدرت محدود بشری است.

4. قال امیرالمؤمنین علی – علیه السّلام – : الزّهدُ کلُّهُ بین
کلمتین فی القرآن: قال الله سبحانهُ: لکیلا تَأسَوْا علی ما فاتکم و لا تفرحُوا
بما آتیکُم (سوره 57/ آیه 23).

«بحار الانوار، ج 70، ص 52»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: تمام زهد در بین دو کلمه از قرآن خلاصه
شده است، آنجا که خداوند سبحان فرمود: تا هرگز بر آنچه از دست شما رفته، اندوه
مخورید و بر آنچه دارید و به دست می آورید شاد نباشید.

5. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : جُعل الخیرُ کلُّه فی
بیتٍ و جُعلَ مفتاحُه الزّهدُ فی الدّنیا.

«بحار الانوار، ج 73، ص 52»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: تمام خوبیها در خانه ای قرار داده شده و
کلید آن زهد و بی رغبتی نسبت به دنیا است.

6. قال الامام علی – علیه السّلام – : الزّهدُ اصل الدین.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6046»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زهد، اصل و اساس دین است.

7. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : الزُّهدُ مِفتاحُ الاخرهِ
و البراءهُ من النّارِ و هوَ ترکُکَ کلَّ شئٍ یَشغَلُکَ عن الله من غیرِ تأسُّفٍ
علی فَوتِها.

«بحار الانوار، ج 70، ص 315»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: زهد، کلید (آسایش در) جهان آخرت و دوری
از آتش جهنم است و زهد عبارت است از اینکه انسان هر چیزی که او را از یاد
پروردگارش باز می دارد، کنار بگذارد، بدون اینکه برای از دست دادن آن افسوس بخورد.

8. قال الامام علی – علیه السّلام – : اصلُ الزُّهد حُسنُ الرِغبهِ
فیما عِندَ اللهِ.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6058»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: اساس زهد به این است که انسان به نیکویی
نسبت به آنچه در نزد خداوند است، میل و رغبت داشته باشد.

9. قال الامام علی – علیه السّلام – فی صفهِ الزّهادِ: کانوا قوماً
من أهل الدّنیا و لیسُوا من أهلها فکانوا فیها کَمَنْ لیس منها، عملوا فیها بما
یبصرون … .

«بحار الانوار، ج 67، ص 320»

امام علی – علیه السّلام – در وصف زاهدان فرمود: گروهی هستند که گر چه (در
ظاهر) اهل دنیا هستند ولی (در باطن) از اهل دنیا نیستند، در دنیا هستند مانند کسی
که در آن نیست، عمل آنها در دنیا به آن چیزی است که بعد از مرگ می بینند و برای
دفع عذاب خدا از خود، شتابان به وظائف خود عمل می کنند.

10. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : (الزّاهد) الّذی یترک
حلالها مخافه حسابِهِ و یترکُ حرامها مخافهَ عذابِهِ.

«بحار الانوار، ج 70، ص 311»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: زاهد، کسی است که به جهت ترس از حسابرسی
پروردگار، از حلال دنیا می گذرد و به جهت ترس از عذاب او نزدیک حرام نمی شود.

11. قال الامام علی – علیه السّلام – : یا نُوفُ، طوبی للزّاهدین
فی الدّنیا الرّاغبین فی الآخرهِ اولئک قومٌ اتّخذو الأرضَ بساطاً و ترابها فراشاً
… .

«بحار الانوار، ج 67، ص 319»

امام علی – علیه السّلام – (به یکی از اصحابشان) فرمود: ای نوف، خوشا به
حال کسانی که نسبت به دنیا زهد ورزیده و بی میل شدند و رغبت به آخرت دارند، آنان
کسانی هستند که زمین را فرش، خاک آن را بستر و آب آن را شربت گوارا قرار دادند.

12. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : الزّاهد الّذی یختارُ
الآخرهَ علی الدّنیا و الذُّلَّ علی العزِّ و الجهدَ علی الرّاحهِ و الجوعَ علی
الشیَّع.

«بحار الانوار، ج 70، ص 315»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: انسان زاهد کسی است که آخرت را بر دنیا
برگزیده، خواری را بر عزّت (ظاهری) ترجیح داده، تلاش و کوشش خستگی ناپذیر را بر
راحتی و آسایش و گرسنگی را بر سیری مقدّم دانسته است.

13. قال الامام علی – علیه السّلام – : انّ الزّاهدین تبکی
قلوبُهُم و إن ضحِکُوا.

«نهج البلاغه، خطبه 112»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان های زاهد گر چه (در ظاهر) خندان و
متبسّم هستند، لکن قلب های آنها گریان است.

14. قال الامام علی – علیه السّلام – : الزّاهد فی الدّنیا من لم
یغلبِ الحرامُ صبرَهُ و لم یشغَلِ الحلالُ شکرهُ.

«بحار الانوار، ج 78، ص 37»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زاهد در دنیا، کسی است که حرام بر صبر او
غالب نشود و در مقابل محرّمات، صبر خویش را از دست ندهد و استفاده از حلال الهی
نیز او را از شکر پروردگار باز ندارد.

15. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : أزهدُ الناس من
اِجْتَنبَ الحرام.

«بحار الانوار، ج 77، ص 112»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: زاهدترین مردم، کسی است که از
حرام اجتناب کند.

16. قال الامام علی – علیه السّلام – : علیک بالزّهدِ فانّهُ عون
الدّین.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6042»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: بر شما باد به زهد و بی رغبتی نسبت به
دنیا، به درستی که زهد، همراه دین است.

17. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : ما عُبِدَ الله بشئٍ
أفضلُ من الزّهد فی الدنیا.

«مستدرک الوسائل، ج 2، ص 333»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: بندگی و عبادت پروردگار، با چیزی
بالاتر و برتر از زهد و بی رغبتی نسبت به دنیا، صورت نگرفته است.

18. قال الامام علی – علیه السّلام – : الزّهدُ شیمهٌ المتّقین.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6034»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زهد و بی رغبتی به دنیا، خصلت و روش
انسانهای با تقوا است.

19. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : ما اتّخذ اللهُ
نبیّاً الاّ زاهداً.

«مستدرک الوسائل، ج 2، ص 333»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: خداوند هیچ بنده ای را به
پیامبری انتخاب نکرد مگر اینکه زاهد و بی میل نسبت به دنیا بود.

20. قال الامام علی – علیه السّلام – : … لا یکونُ زاهداً حتّی
یکون متواضعاً.

«بحار الانوار، ج 78، ص 8»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: … هیچ شخصی زاهد نیست مگر اینکه (نسبت
به دیگران) متواضع باشد.

21. قال الامام علی – علیه السّلام – : اوّل الزّهد التّزهّد.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6055»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ابتدا و شروع زُهد و بی رغبتی نسبت به
دنیا، با تظاهر به زهد محقق می گردد.

22. من وصایا امیرالمؤمنین – علیه السّلام – لابنه الحسن – علیه
السّلام – : أکثِر ذکرَ الآخره و ما فیها من النّعیم و العذابَ الألیم یُزّهِدُکَ
فی الدّنیا و یُصغّرُها عندک … .

«بحار الانوار، ج 77، ص 224»

از وصیت های امام علی – علیه السّلام – به فرزندشان امام حسن – علیه السّلام
– این است: بسیار به یاد آخرت و نعمت های آن و عذاب دردناکی که در آن است باش، پس
همانا یادآوری این امور تو را نسبت به دنیا بی رغبت نموده و دنیا را در نظر تو
کوچک می کند.

23. قال الامام علی – علیه السّلام – : اصل الزُّهدِ الیقینُ.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6058»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ریشه و اساس زهد، یقین است.

24. عن الامام الکاظم – علیه السّلام – عند قبرٍِ حَضَرَهُ: انّ
شیئاً هذا آخِرُهُ لَحَقِیقٌ أن یُزهَدَ فی أوّلِهِ … .

«بحار الانوار، ج 78، ص 320»

امام کاظم – علیه السّلام – هنگامی که بر سر قبری حضور یافتند، فرمود:
همانا دنیائی که نهایت و آخرین منزلش این است، پس سزاوار است که از ابتدا نسبت به
آن زهد ورزیده شود.

25. قال الامام علی – علیه السّلام – : یسیرُ المعرفه یوجبُ الزّهد
فی الدّنیا.

«غرر الحکم، ص 63، ح 765»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: میزان کمی از معرفت و شناخت (نسبت به
دنیا و آخرت)، موجب بی رغبتی نسبت به دنیا خواهد شد.

26. قال الامام علی – علیه السّلام – : کیف یزهدُ فی الدّنیا من لا
یعرفُ قدر الآخرهَ.

«غرر الحکم، ص 146، ح 2652»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: چگونه می شود کسی که شناخت و معرفتی نسبت
به آخرت ندارد، در مورد دنیا زهد ورزیده و بی رغبت باشد.

27. قال الامام علی – علیه السّلام – : کیف یصل الی حقیقه الزّهد
من لم تمُت شَهوته.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6064»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: چگونه می شود انسانی که شهوت (و خواسته
های نفسانی) را در درون خود از بین نبرده است، به حقیقت زهد دست پیدا کند؟

28. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : کیفَ یَعملُ الآخرهِ
من لا ینقطعُ من الدّنیا رغبتهُ.

«بحار الانوار، ج 77، ص 182»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: چگونه انسانی که میل و رغبتش به
دنیا قطع نشده، برای آخرت خویش کار کند.

29. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : یا أباذر! ما زَهَد
عبدٌ فی الدّنیا الاّ أنبتَ اللهُ الحکمهَ فی قلبه و أنطقَ بها لسانهُ و
یُبَصِّرُهُ عیوبَ الدّنیا و داءَها و دواءَها.

«بحار الانوار، ج 77، ص 80»

پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: ای اباذر، هیچ بنده ای نسبت
به دنیا زهد نورزد مگر اینکه خداوند حکمت را در قلبش می رویاند و به واسطه آن
زبانش را به کلمات حکیمانه گویا می کند و او را نسبت به عیوب دنیا بصیرت داده، درد
و داروی آن را به او می شناساند.

30. قال الامام علی – علیه السّلام – : الزّهدُ فی الدّنیا
الرّاحهُ العظمی.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6077»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زهد و بی رغبتی نسبت به دنیا، آسایشِ
برتر و بزرگتر است.

31. قال الامام علی – علیه السّلام – : أعظَمُ النّاس سعادهً
أکثَرُهُم زَهادَهً.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6086»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: سعادتمندترین مردم، کسانی هستند که بیشتر
از دیگران نسبت به دنیا زهد می ورزند.

32. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِزهَدْ فی الدّنیا تنزِلْ
علیکَ الرّحمهَ.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6084»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: در دنیا زاهد باش تا رحمت پروردگار بر تو
نازل گردد.

33. قال الامام علی – علیه السّلام – : بالزّهدِ تُثمرُ الحکمهَ.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6089»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ثمره و نتیجه حکمت با زهد و بی رغبتی
نسبت به دنیا حاصل می گردد.

34. قال الامام علی – علیه السّلام – : لَن یَفتَقِرَ مَنْ زَهَدَ.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6093»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زاهد، هرگز محتاج و فقیر نمی شود.

35. قال الامام علی – علیه السّلام – : ثمن الجنّهِ الزّهدُ فی
الدّنیا.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6090»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ثمن و بهای بهشت، زهد در دنیاست.

36. قال الامام علی – علیه السّلام – : من زَهَدَ فی الدّنیا
أعتَقَ نَفْسَهُ و أرضی ربَّهُ.

«غرر الحکم، ص 277، ح 6100»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که نسبت به دنیا زهد بورزد، نفس خویش
را آزاد کرده و پروردگارش را راضی ساخته است.

37. قال الامام علی – علیه السّلام – : إذا طَلَب الزّاهدُ النّاس
فَاهْرُب منهُ.

«غرر الحکم، ص 276، ح 6062»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زمانی که زاهد، طالب مردم باشد، پس از او
دوری کنید.

38. قال الامام علی – علیه السّلام – : اَلا و انّ الدّنیا دارٌ لا
یُسلَمُ منها الاّ بالزُّهد فیها.

«غرر الحکم، ص 138، ح 2431»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: آگاه باشید که همانا دنیا خانه ای است که
انسان سالم از آن خارج نمی شود مگر با زهد و بی رغبتی نسبت به دنیا.

39. قال الامام علی – علیه السّلام – : الزّهدُ ثمرهُ الدینِ.

«غرر الحکم، ص 275، ح 6045»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: زهد، نتیجه و ثمره دین است.

40. قال الامام علی – علیه السّلام – : انّ الزّاهدین … یَشتَدُّ
حزنُهم و اِن فَرِحُوا.

«نهج البلاغه، خطبه 112»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان های زاهد، حزن و اندوهشان شدید است
گر چه (در ظاهر) خوشحال هستند.