اشاره
به منظور گرامی‌داشت خاطره ایثارگری‌های جانبازان عزیز، سالروز ولادت با سعادت بزرگ جانباز کربلا، حضرت عباس علیه‌السلام به عنوان روز جانباز نامیده شده است. جانبازان با الهام از کردار و منش آن بزرگوار، درس فداکاری و شجاعت و وفا آموختند و در عمل نیز آن را به اثبات رسانیدند. این عزیزان در راه دفاع از اهداف مقدس اسلام، تا پای جان ایستادند و با اهدای بخشی از وجود خود، از حریم اسلام محافظت نموده، حماسه‌ای جاوید آفریدند. آن‌ها امروز نیز با حضور در صحنه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و ورزشی، از ارزش‌ها و اهداف انقلاب اسلامی دفاع نموده و با عمل به دستورات و احکام الاهی، الگوی شایسته‌ای برای جوانان و همه مردم انقلابی به شمار می‌آیند.
جانباز در کلام امام خمینی رحمه‌الله
در کشاکش نبردو جهاد، در هنگامی که آتش و گلوله بیداد می‌کرد و مردانگی و غیرت در جبهه‌های جنگ معنا می‌یافت، و در روزهایی که آسمان از خون گلگون شهیدان به سرخی می‌زد، سلسله‌دار انقلاب و امام دل‌ها فرمود: «جانبازان، رهبرانِ نهضت‌اند».
ایشان در جای دیگر می‌فرماید: «مجروحین و معلولین، خود چراغ هدایتی شده‌اند که در گوشه گوشه این مرز و بوم به دین‌باوران، راه رسیدن به سعادت آخرت را نشان می‌دهند».
جانباز در کلام رهبر جانباز
در دوران هشت ساله جنگ، برخلاف جنگ‌های رایج دنیا، شاهد حضور بالاترین شخصیت‌های سیاسی و علمی کشور در خطوط مقدم جبهه بودیم. رهبر معظم انقلاب نیز در دوران دفاع مقدس، با قلبی سرشار از عشق به جهاد، بعضی از اوقات گران‌بهای خود را در جبهه‌های حق علیه باطل سپری نمودند.
ایشان، جانبازان را شهیدان زنده نامیده و می‌فرماید: «جانبازان، انسان‌هایی هستند که در سخت‌ترین دوران کشورْ شرف، شجاعت و تعهد خود را ثابت نمودند. ما به جانبازان، به عنوان شهیدان زنده انقلاب اسلامی افتخار می‌کنیم».
جانبازان، قهرمانان ایران اسلامی
جانبازان، انسان‌هایی ایثارگر و جان برکف‌اند که طی سال‌های جنگ تحمیلی و تجاوز دشمن، در خطوط مقدم جبهه، قهرمانانه سینه خود را در برابر آتش دشمن سپر کرده و در راه حفظ کیان اسلام، سلامت خود را تقدیم داشتند. هم‌چنین ایثارگرانی که به هنگام عملیات پاکسازی یا سایر مأموریت‌ها و بمباران‌ها، به نحوی صدمه دیده و با فداکاری‌های خود، کشور اسلامی و نظام الاهی آن را حفظ کرده‌اند، از شمار جانبازان محسوب می‌شوند. آری، جانبازان، قهرمانان واقعی و همیشگی این مرز و بوم‌اند. آنان سند زنده حقانیت انقلاب اسلامی و در واقع اسناد غیرقابل انکار حضور نیرومند جوان‌های ارزنده و انقلابی ما در جبهه و پشت جبهه هستند.
سرمایه جانبازی
جانبازان، انسان‌های برگزیده‌ای هستند که بسیاری از نعمت‌های مادی خود را به پیشگاه دوست تقدیم کرده‌اند. آنان به دلیل از خود گذشتگی‌ها و ایثارگری‌هایشان، موانع و حجاب‌ها را که در اثر تعلّقات و وابستگی‌های دنیوی ایجاد می‌شود، کنار زده و راحت‌تر با خداوند به مناجات می‌پردازند. قلب شکسته آنان، بزرگ‌ترین سرمایه جانبازی‌شان به شمار می‌آید.
جانباز با این سرمایه عظیم معنوی، زمینه استجابت دعا و نزول امدادهای غیبی را برای خود و ملت ایران فراهم می‌آورد. او با سخنان برخاسته از اعتقاد و معنویت خویش، موجب هدایت و ارشاد افراد جامعه شده، از انحرافات و فساد آن‌ها جلوگیری می‌کند و مانع بزرگی برای هجوم بیگانگان به سرزمین اسلامی محسوب می‌شود.
جانبازِ نمونه صدر اسلام
تاریخ اسلام، سرشار از سرگذشت دلاورمردانی است که سراسر زندگی‌شان، نشان از ایثارگری و جانبازی دارد. یکی از این مردان بزرگ، «زید» است که سال‌ها قبل از آن‌که نشانی از جانبازی در پیکر خود داشته باشد، خبر آن را از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله شنید. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله روزی در حق او فرمود: «زید مردی است از مردان امت من که یکی از دست‌هایشان را در راه خدا هدیه خواهد کردو آن دست بر او به سوی بهشت سبقت می‌گیرد و زودتر از خودش وارد بهشت می‌شود و سرانجام خود او نیز در بهشت به دستش ملحق خواهد شد».
زید در جنگ جمل در کنار امیرمؤمنان علی علیه‌السلام با سپاه دشمن به نبرد پرداخت و پس از آن‌که جراحات بسیار زیادی برداشته بود، با نشان پرافتخار جانبازی به معبود خویش پیوست.
جانبازی، مقامی برتر از شهد
جانبازی، مدال افتخاری است که خداوند متعال این نعمت ارزشمند خویش را نصیب انسان‌های پاک و بی‌آلایش خود می‌نماید؛ انسان‌هایی که از هستی و جان خویش در راه رضایت حق گذشته و در این راه، صبر و مقاومت می‌کنند. آن‌ها در صورت ادامه این راه، فضیلت و ارزششان حتی از شهیدان نیز والاتر است. راز این برتری این است که زندگی جانباز، همراه با سوختن است و چنان‌چه بتواند در مسیر اهداف واقعی خود، که تحقق آرمان شهداست مقاومت نموده و دشمنان را رسوا سازد، در این صورت فضیلتش از شهیدان نیز بیش‌تر خواهد بود.
رسالت جانبازان
جانبازی، مقام والایی است که خداوند این افتخار بزرگ را نصیب بعضی از افراد برگزیده خود نموده و بر این اساس، مسؤولیت و وظایف آنان نیز بزرگ و سنگین است. اگر آنان دیروز در جبهه‌های نبرد و در زیر باران آتش و در دل امواج سهمگین دشمن، استوار مانده و از امتحان الاهی سربلند بیرون آمده‌اند، امروز با امتحان بزرگ‌تر و دشوارتری روبه‌رو هستند. تحمّل سختی‌ها و مشکلات جسمی و روانی و پیامدهای اجتماعی آن برای کسب رضایت الاهی و انتقال فرهنگ ایثارگری به دیگران، از رسالت جانبازان است.
آنان با ارج نهادن به ارزش‌های دینی و اسلامی و با ترویج فرمان‌های اصیل اسلامی و عمل به آن‌ها، باعث تشویق افراد جامعه و هدایت آنان و حفظ ارزش‌های اسلام و انقلاب می‌گردند. جانبازان الگوی ارزش‌های اسلامی و مروّجان معنویت در جامعه به شمار می‌آیند.
جانباز، آموزگار انسانیت
ای جانباز! ای که خلوص در تو خلاصه می‌شود، عشق با تو تفسیر می‌گردد، حماسه با تو آغاز می‌شود، ایثار از وجود تو شکل می‌گیرد، ایمان از تو جاودانه می‌شود، زندگی از نخل پربار وجود تو جوانه می‌زند، و خون انقلاب در تن تو می‌جوشد، تو در حقیقت آموزگار و معلم انسانیت، شرافت، شجاعت و مردانگی هستی و چه زیبا خود این راه را پیموده‌ای.
ای جانباز! آینه صاف اندیشه‌ات، تصویر پاک تو را به ابدیت پیوند می‌زند. تو از مرز انسانیّت فراتر رفته‌ای، تو والاتر و بالاتر از انسانی. تو فراراه انسان، شعله‌ای افروختی که تا جهان باقی است، نور آن نیز باقی خواهد ماند. تو در جانبازی، خود را فنا کرده‌ای و در فنای خود، بقای دین و میهن را خواسته‌ای.
جانباز در جبهه‌ای دیگر
جانبازان عزیز در هشت سال دفاع مقدس و با جهاد مردانه خود، افزون بر آن‌که باعث خواری و شکست دشمن شدند، جامعه را نیز از نظر فکری و فرهنگی متحول ساختند، جوان‌ها را به سرعت به سمت ارزش‌های معنوی و الاهی سوق دادند و فضای کشور را با عطر شهادت و جانبازی معطر نمودند.
امروز جانباز در صحنه فرهنگ جامعه حضور یافته تا با دست‌ها و پاهای بریده شده و چشم‌های نابینا، مشعل فروزان ارزش‌های الاهی را مشتعل‌تر نماید. او ایستاده تا نام و یاد و فرهنگ شهیدان را زنده نگاه دارد. ایستاده تا درس امید و ایمان و اراده به جامعه داده، به آن‌ها شور و نشاط حسینی بخشد و با آثار فرهنگی و هنری ارزشمند خویش، در جامعه تحول و دگرگونی فرهنگی ایجاد نموده و جان و روح مخاطب را متأثر سازد. آثار بر جای مانده از این عزیزان، بهترین سند گویا بر این ادّعاست.
فرزندان شایسته
فرزندان عزیز جانبازان، انسان‌هایی هستند که نهال وجودشان ریشه در ایثارگری‌ها و دلاوری‌های پدرانشان دارد. آنان با پرورش یافتن در کنار پدران جانباز خویش، که وجودشان سرشار ازمعنویت و صبر و مقاومت و ایثارگری است، راه و رسم آزادگی و آزاد زیستن را در عمل و به عیان تجربه نمودند. این عزیزان با به کارگیری رمز و راز صحیح چگونه زیستن، می‌توانند سرمایه بسیار خوبی برای کشور و میهن اسلامی باشند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این باره می‌فرماید: «شما فرزندان جانباز، باید به پدران خود افتخار نمایید و با خودسازی معنوی و علمی و جسمی و حفظ روحیه نشاط و شادابی، در آینده مردان شایسته ایران اسلامی و منشأ خدمات و برکات فراوان باشید».
همسران برگزیده
همسران جانباز، زنان ایثارگری هستند که رسالت بزرگ ترویج ارزش‌های اسلامی و آرمان‌های الاهی را در کنار همسران شایسته خود بر دوش گرفته‌اند. آنان همانند پروانه، گرداگرد وجود شمع‌های روشن ایثار می‌گردند تا بر نورافشانی و پرتوافکنی آنان بیفزایند.
همسران جانباز اگر به خوبی به ارزش وجودی و عظمت روحی و فداکاری‌های این انسان‌های برگزیده خداوند پی ببرند و آنان را در انجام رسالت سنگینی که برعهده دارند یاری نمایند، می‌توانند سرمشق و الگوی شایسته‌ای برای همه زنان مسلمان ایران باشند؛ زیرا وجود جانبازان در جامعه، بر معنویت و ارزش‌های واقعی افزوده و از غفلت‌ها و لغزش‌ها جلوگیری می‌نماید و معیارهای مادی و دنیوی را کاهش می‌دهد.
تا در هوای عشق پری باز کرده‌اید پروانه‌وار سوختن آغاز کرده‌اید
پروانگانِ سوخته پَر را شما ز شوق پرواز داده‌اید و چه اعجاز کرده‌اید
کرّوبیان به حال شما رشک می‌برند تا در هوای عاطفه پرواز کرده‌اید
مردم و جانبازان
جانبازان، از متن جامعه برخاسته و به جبهه‌ها شتافته‌اند و امروزه نیز در میان مردم و در زمینه‌های مختلف و عرصه‌های گوناگون، به کار و تلاش می‌پردازند و مردم هر روزه شاهد حضور سبز آنان در میان خود هستند.
برماست که ضمن ارج نهادن به ایثارگری‌های جانبازان و احترام به ارزش‌های اسلامی و انقلابی آنان، شرایط جسمی، روحی و ذهنی‌شان را در نظر گرفته و در مقام مواجهه با آنان، عزت و عظمتشان را حفظ نموده و از تحمیل برخی خواسته‌ها و ایجاد فشارهای روحی و جسمی برای کسب برخی منافع شخصی و گروهی بپرهیزیم و آنان را با صفا و صمیمیت در جمع خود پذیرفته، از خاطرات و تجربیات آنان بهره‌مند گردیم و از حریم آن‌ها دفاع بنماییم تا بدین‌وسیله، رضایت خداوند و معصومان علیهم‌السلام را به دست آوریم.
