چکیده :

صله رحم به معناى برقرارى پیوند و داشتن ارتباط با خویشاوندان است که یکى از تکالیف واجب دین است و قطع آن بدون دلیل شرعى حرام و از گناهان کبیره محسوب مى‏ شود. رحم و خویشاوند انسان اختصاص به خویشاوندان نسبى و سببى ندارد؛ بلکه ارحام معنوى انسان را نیز شامل است که در رأس آنان رحم آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) و اهل بیت پیامبر اکرم (علیهم السلام)قرار دارند.

متن مقاله :

امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:

«أَلا مَن سَأَلَ عَنِ شیعَهِ أهل البَیت… و مِن عَلامَهِ أَحَدِهِم … و یصِلُ مَن قَطَعَهُ»؛
«آگاه باشید! هرکس از شیعیان اهل بیت سؤال نماید یکی از علامت‌های آنان این است با کسی که با آنان قطع رابطه نموده است، پیوند بر قرار می‌کند». [۱]

امام صادق علیه السلام نیز فرمود:
«إِنَّ اللّهَ تَبارَک و تَعالی اَوجَبَ عَلَیکم حُبَّنا و مُوالاتِنا و فَرَضَ عَلَیکم طاعاتِنا أَلا فَمَن کانَ مِنّا فَلیقتَدِ بِنا فَاِنَّ من شَأنِنا الوَرَعَ والاجتِهادَ… و صِلَهَ الرَّحِمِ»؛
«همانا خداوند ـ تبارک و تعالی ـ محبت و دوستی و اطاعت ما را بر شما شیعیان واجب نموده است. آگاه باشید که هرکس از ماست باید به ما اقتدا نماید و یکی از شئون و خصلت‌های ما ورع و تلاش در راه خدا و صله رحم است». [۲]

معنای صله رحم و حیطه آن

صله رحم به معنای برقراری پیوند و داشتن ارتباط با خویشاوندان است که یکی از تکالیف واجب دین است و قطع آن بدون دلیل شرعی حرام و از گناهان کبیره محسوب می‌شود. اما در اینکه مراد از خویشاوندان چه کسانی هستند؟ دو قول در بین فقهای اسلامی وجود دارد:

۱ – بسیاری از آنان مقصود از رحم و خویشاوند را خویشاوندان نسبی و کسانی که نسب آنان با انسان به یک رحم ختم می‌شود، دانسته و ارتباط با همین دسته از خویشاوندان را لازم شمرده‌اند.
۲ – برخی از علما خویشاوند را اعم از خویشاوندان نسبی و سببی دانسته و گفته‌اند: ملاک در خویشاوند بودن؛ اطلاق عرفی اسم خویشاوند است و هرکسی را که عرف، خویشاوند انسان بداند داخل در اقربای انسان است؛ هرچند خویشاوند نسبی نباشد و از انسان ارث نبرد. [۳]

همچنین رحم و خویشاوند انسان اختصاص به خویشاوندان نسبی و سببی ندارد؛ بلکه ارحام معنوی انسان را نیز شامل است که در رأس آنان رحم آل محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) و اهل بیت پیامبر اکرم (علیهم السلام) قرار دارند.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
«اِنَّ الرَّحِمَ مُعَلَّقَهٌ بِالعَرشِ تَقوُلُ: اَللّهُمَّ صِل مَن وَصَلَنی وَاقطَع مَن قَطَعَنی و هِی رَحِمُ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) و هُوَ قولُهُ تَعالی «وَالَّذین یصِلُونَ ما اَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن یوصَلَ…»؛
«رحم به عرش الهی آویزان است و می‌گوید: خدایا، پیوند برقرار کن با کسی که با من پیوند برقرار می‌کند و قطع رابطه کن با کسی که با من قطع رابطه می‌کند و آن رحم آل محمد است و مقصود از قول خداوند که در قرآن می‌گوید: کسانی که پیوند برقرار می‌نمایند با کسانی که خداوند دستور پیوند با آنان را داده است… برقراری پیوند با آل محمد (علیهم السلام) است». [۴] بر این اساس، مؤمنان و شیعیان اهل بیت (علیهم السلام) همان‌گونه که وظیفه دارند با خویشاوندان نسبی و سببی خود رابطه برقرار نمایند، وظیفه دارند با امامان و پیشوایان معصوم خود نیز پیوند و ارتباط داشته باشند. ارتباط با آنان در این زمان به این است که به احادیث و سخنان آنان مراجعه کنند و آنچه به شیعیان امر کرده‌اند، انجام دهند و از آنچه نهی کرده‌اند ترک کنند؛ علاوه بر اینکه به زیارت قبور آنان رفته و از نفوس و ارواح طیبه آنان برای آمرزش گناهان و تقویت دین و دنیای خود بهره گیرند.

اهمیت صله رحم از نظر اسلام

اسلام برای برقراری پیوند با خویشاوندان و داشتن ارتباط با یکدیگر اهمیت فراوانی قائل شده است و پیروانش را با دستورها و اوامر مؤکد به ارتباط با خویشاوندان توصیه نموده است.
قرآن کریم در مورد ارتباط با خویشاوندان می‌فرماید:
«والَّذینَ یصِلونَ ما اَمَرَ اللّهُ بِهِ اَن یوصَلَ… اُولک لَهُم عُقبَی الدّار * جَنّـتُ عَدنٍ یدخُلونَها ومَن صَلَحَ مِن ءاباهِم واَزوجِهِم و ذُرِّیـتِهِم والمَلـکهُ یدخُلونَ عَلَیهِم مِن کلِّ باب * سَلـمٌ عَلَیکم بِما صَبَرتُم فَنِعمَ عُقبَی الدّار»؛
«و آنان که پیوندهایی را که خدا به برقراری آن دستور داده برقرار می‌نمایند، پایان نیک سرای آخرت از آنان است و باغ‌های جاویدان بهشتی که با پدران و همسران و فرزندان صالح خود وارد آن می‌شوند، و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می‌شوند و به آنان می‌گویند: سلام بر شما به جهت صبر و استقامتتان. چه نیکوست سرانجام آن سرا». [۵]

و در آیاتی دیگر می‌فرماید:
«فَهَل عَسَیتُم اِن تَوَلَّیتُم اَن تُفسِدوا فِی الاَرضِ وتُقَطِّعوا اَرحامَکم * اُولک الَّذینَ لَعَنَهُمُ اللّهُ فَاَصَمَّهُم واَعمی اَبصـرَهُم»؛
«پس اگر از این دستورها رویگردان شوید، جز این انتظار می‌رود که در زمین فساد و قطع پیوند خویشاوندی کنید؟ آن‌ها کسانی هستند که خداوند آن‌ها را لعنت کرده و گوشهایشان را کر و چشمانشان را کور نموده است». [۶]

در این آیات، قرآن کریم پس از سفارش به صله رحم و ارتباط با خویشاوندان، برای آن دسته از مؤمنانی که با خویشاوندان خود پیوند برقرار می‌نمایند، پاداش و عاقبت نیکویی در نظر گرفته و آنان را که با خویشاوندان خود قطع ارتباط می‌کنند لعن و نفرین کرده است. در روایات معصومین نیز سفارش‌های فراوانی به صله رحم شده است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود:
«اُوصِی اَلشّاهِدَ مِن اُمَّتِی والغائِبَ مِنهُم و مَن فِی اَصلابِ الرِّجالِ و اَرحامِ النِّساءِ اِلی یومِ القِیامَهِ اَن یصِلَ الرَّحِمَ و إِن کانَت مِنهُ عَلی مَسیرَهِ سَنَهٍ فَإِنَّ ذلک مِن الدِّینِ»؛
«حاضران و غایبان از امتم و آنان که در صلب مردان و رحم زنانند را تا روز قیامت به صله رحم سفارش می‌کنم؛ اگر چه به فاصله یک سال راه باشد؛ زیرا صله رحم جزء دین است». [7]

در حدیثی دیگر آمده است که شخصی به آن حضرت گفت:
«أخبِرنِی ما أَفضَلُ الاَعمالِ فِی الاِسلامِ؟ قال: اَلایمانُ بِاللّهِ، قال: ثُمَّ ماذا؟ قال: صِلَهُ الرَّحِم… فَقال: اَی الاَعمالِ أَبغَضُ اِلَی اللّهِ؟ فَقالَ: اَلشِّرک بِاللّهِ، قال: ثُمَّ ماذا؟ قال: قَطیعَهُ الرَّحِمِ؛ ثُمَّ ماذا؟ قال: اَلاَمرُ بالمُنکرِ والنَّهی عَنِ المَعروُفِ»؛
«به من خبر بده که بهترین اعمال در اسلام چیست؟ حضرت فرمود: ایمان به خدا. پرسید: سپس چه؟ حضرت فرمود: صله رحم. سپس سؤال کرد: مبغوض‌ترین اعمال در پیشگاه خداوند کدام عمل است؟ حضرت فرمود: شرک به خدا. پرسید: سپس کدام عمل؟ حضرت فرمود: قطع رحم. سپس چه؟ حضرت فرمود: امر به منکر و نهی از معروف». [8]

در این روایت، عظمت و بزرگی صله رحم و قطع آن با دو مطلب روشن می‌شود:

یک: بعد از ایمان به خدا و کفر به او، صله رحم و قطع آن را محبوب‌ترین و مبغوض‌ترین اعمال نزد خداوند دانسته است و این هشداری است به مسلمانان و شیعیان اهل بیت، که خود را مقید و متعهد به رعایت این واجب الهی نمایند.

دو: در این روایت رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) زشتی گناه قطع رحم را مقدم بر گناه امر به منکر و نهی از معروف ذکر فرموده‌اند و می‌دانیم که امر به منکر و نهی از معروف یعنی قلب و تغییر حکم و قانون الهی و به مقابله برخواستن با خدا که به یقین گناهی بزرگ و نابخشودنی است؛ اما در عین حال رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) زشتی گناه قطع رحم را بیشتر از آن بر شمرده‌اند!
ارتباط داشتن با خویشاوندان تنها اختصاص به خویشاوندانی که با انسان رفت و آمد دارند و یا به او نیکی و احسان می‌نمایند، ندارد بلکه داشتن ارتباط با کسانی که با فرد قطع رابطه و یا بدی کرده‌اند نیز لازم است.

شخصی به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) عرض کرد:
«یا رَسُولَ اللّهِ إِنَّ لِی اَهلاً قَد کنتُ اَصِلُهُم و هُم یؤذُونَنی و قَد اَرَدتُ رَفضَهُم، فَقالَ لَهُ رَسُولُ اللّهِ: اِذَن یرفُضُکمُ اللّهُ جمیعاً، قال: کیفَ اَصنَعُ؟ قال: تُعطِی مَن حَرَمَک و تَصِلُ مَن قَطَعَک و تَعفُو عَمَّن ظَلَمَک، فَاِذا فَعَلتَ ذلک کانَ اللّهُ عَزَّوجَلَّ لَک عَلَیهِم ظَهیرا»؛
«من خویشاوندانی دارم که با ایشان صله رحم به جا می‌آوردم، اما ایشان مرا آزار می‌دهند و الان می‌خواهم رابطه را با آنان قطع نمایم. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) به او فرمود: اگر این کار را بکنی خداوند همه شما را ترک خواهد کرد. گفتم: پس چه کنم؟ فرمود: ببخش کسی که تو را محروم کرده و ارتباط برقرار کن با کسی که با تو بریده و عفو کن از کسی که به تو ظلم کرده و اگر چنین کنی خداوند متعال پشتیبان تو برایشان است». [9]

در روایتی دیگر آن حضرت علیه السلام فرمود:
«إِنّا اَهلُ بَیتٍ لَنَصِلُ مَن قَطَعَنا و نُحسِنُ اِلی مَن اَساءَنا فَنَری وَاللّهِ فی ذلِک اَلعاقِبَهَ الحَسَنَهَ»؛
«ما خاندانی هستیم که با هر که با ما قطع رابطه کند پیوند برقرار می‌کنیم و به کسانی که با ما بدی نمایند نیکی می‌نماییم و به خدا سوگند! عاقبت نیکی را در این کار می‌بینیم». [10] در روایات، موارد متعددی نقل شده است که اهل بیت (علیهم السلام) با ارحام خود همین گونه برخورد می‌کرده‌اند و حتی با خویشاوندانی که گاه از روی جهالت با آنان دشمنی می‌ورزیدند نیز رابطه خود را قطع نمی‌کردند؛ از جمله «سالمه»، کنیز امام صادق علیه السلام، روایتی را از آخرین لحظات عمر امام صادق علیه السلام نقل کرده و می‌گوید:
«نزدیک لحظات شهادت امام صادق علیه السلام بود. در حالی که امام علیه السلام به حال بی‌هوشی بودند. چون به هوش آمد، فرمود: به حسن‌بن علی بن الحسین ـ یکی از عموزادگان ایشان ـ هفتاد دینار بپردازید و به فلان کس این مقدار و به فلانی نیز این مقدار بدهید. راوی می‌گوید: آیا قصد دارید برای کسی که قصد کشتن شما را داشت، عطیه بفرستید؟ حضرت در پاسخ فرمود: آیا تو نمی‌خواهی من در زمره کسانی باشم که خداوند در حق آن‌ها فرموده است: «و آنان که با خویشاوندان خود پیوند برقرار می‌کنند و از پروردگارشان و سختی روز حساب می‌ترسند پایان نیک سرای آخرت برای آن‌هاست». [11]

همچنین صله رحم به خویشاوندان شیعه یا مسلمان اختصاص ندارد؛ بلکه اگر خویشاوند انسان غیر شیعه و یا حتی کافر باشد بر انسان واجب است با او ارتباط داشته باشد. شخصی به امام صادق علیه السلام عرض کرد:
«تَکونُ لِی القَرابَهُ عَلی غَیرِ أَمرِی، أَلَهُم عَلَی حَقٌّ؟ قال: نَعَم. حَقُّ الرَّحِمِ لا یقطَعُهُ شَی‌ءٌ و اِذا کانُوا عَلی أَمرِک کانَ لَهُم حَقّانِ، حَقُّ الرَّحِمِ و حَقُّ الاِسلامِ»؛
«من خویشاوندانی دارم که بر دین و عقیده من نیستند. آیا بر من حقی دارند؟ حضرت فرمود: هیچ چیزی حق رحم را قطع نمی‌کند و اگر آنان مسلمان بودند دو حق داشتند: یکی حق خویشاوندی و دیگری حق مسلمان بودن». [12]

ما شیعیان نیز که خود را پیرو این خاندان می‌دانیم و آنان را به عنوان پیشوا و مقتدای خود برگزیده‌ایم، باید همان سیره و راهی را برگزینیم که آنان برگزیده‌اند و همان‌گونه عمل نماییم که آنان عمل می‌کردند؛ در حالی که متأسفانه، در بسیاری از مواقع، خلاف آنان عمل می‌کنیم. یا اصلاً به خانه خویشاوندان رفت و آمد نداریم و یا اگر داریم تنها به خانه خویشاوندانی می‌رویم که به خانه ما می‌آیند؛ اما آنان که به خانه ما رفت و آمدی ندارند ما هم رفت و آمدی با آنان نداریم؛ در حالی که این روش هم برخلاف سیره اهل بیت (علیهم السلام) است و هم برخلاف سیره پیروان واقعی آنان؛ زیرا چنان‌که از روایات یاد شده، و روایتی که در صدر بحث بیان گردید، فهمیده می‌شود که روش اهل بیت (علیهم السلام) و پیرو واقعی آنان این است که با کسانی که رابطه‌شان را با آنان قطع کرده‌اند و حتی به آنان بدی کرده‌اند پیوند برقرار می‌نمایند و حق رحم را به جا می‌آورند.

آثار و برکات صله رحم

1. افزایش عمر:
یکی از برکات دنیوی صله رحم که در بیشتر روایات مورد تاکید قرار گرفته افزایش عمر است.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود:
«صِلَهُ الرَّحِمِ تَزیدُ فِی العُمرِ و صَدَقَهُ السِرِّ تُطفِی‌ءُ غَضَبَ الرَّبِّ»؛
«صله رحم عمر را افزایش می‌دهد و صدقه پنهانی خشم پروردگار را خاموش می‌سازد». [13]

در روایتی دیگر نیز آن حضرت فرمود:
«إِنَّ المَرءَ لَیصِلُ رَحِمَهُ و ما بَقِی مِن عُمرِهِ إلاّ ثَلاثُ سِنینَ فَیمُدُّها اللّهُ اِلی ثَلاثٍ و ثلاثینَ سَنَهً»؛
«همانا شخصی صله رحم می‌کند، در حالی که از عمرش سه سال بیشتر باقی نمانده است ولی خداوند آن را تا سی و سه سال افزایش می‌دهد». [14]

یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به نام «میسر» گوید:
«روزی امام صادق علیه السلام به من فرمود: یا میسر! من گمان می‌کنم تو پیوند خود با خویشاوندان پدرت را قطع نکرده‌ای و با آن‌ها ارتباط و رفت و آمد داری. گفتم: بلی، فدایت شوم! آن زمان که غلامی در بازار بودم و روزی دو درهم می‌گرفتم با دایی و عمه‌ام ارتباط داشتم و یک درهم را به دایی و درهم دیگر را به عمه‌ام می‌دادم. امام علیه السلام فرمود: به خدا سوگند! تا به حال دوبار مرگ تو فرا رسیده است، ولی هر بار صله رحم تو با خویشاوندانت آن را به تأخیر افکنده است». [15]

2. محبت را زیاد می‌کند:
از امام صادق علیه السلام روایت شده است که آن حضرت فرمود:
«صِل رَحِمَک و لَو بِشَربَهٍ مِن ماءٍ و أَفضَلُ ما یوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کفُّ الأَذی عَنها و صِلَهُ الرَّحِمِ مُنسِأَهٌ فِی الأَجَلِ، مُحِبَّهٌ فِی الاَهلِ»؛
«صله رحم کن؛ اگر چه به شربتی از آب باشد و بهترین چیزی که سبب پیوند خویشاوند می‌گردد. دفع ضرر از آنان است. صله رحم أجل را به تأخیر اندازد و محبوبیت خانوادگی را به دنبال آورد». [16]

3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر:
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود:
«مَن سَرَّهُ اَن یبسَطَ لَهُ فِی رِزقِهِ … فَلیصِل رَحِمَهُ»؛ «کسی که دوست دارد روزی‌اش افزایش یابد، پس باید با خویشاوندانش ارتباط داشته باشد». [17]

در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
«إِنَّ القَومَ لیکونُونَ فَجَرَهً و لا یکونُونَ بَرَرَهً فَیصِلُونَ اَرحامَهُم فَتُنمِی اَموالُهُم و تَطُولُ اَعمارُهُم فَکیفَ اِذا کانُوا بَرَرَهً»؛
«به راستی مردمی که بدکارند، صله رحم انجام می‌دهند؛ پس خداوند اموالشان را افزون و عمرهایشان را طولانی می‌گرداند؛ چه رسد به اینکه نیکوکار باشند». [18]

4. دفع بلا و پاکی عمل:
در اصول کافی از امام باقر علیه السلام روایت شده که آن حضرت فرمود:
«صِلَهُ الرَّحِمِ تُزَکی الاَعمالَ و تُدفَعُ البَلوی و تُنمِی الاَموالَ»؛ «صله رحم اعمال را پاکیزه، بلا را دفع و اموال را افزون می‌کند.»[19]

مقصود از پاک کردن اعمال در این روایت، ریزش گناهان است؛ یعنی صله رحم باعث می‌گردد تا اعمال انسان از گناه پاک گردد و تنها اعمال نیک و خیر در نامه عمل انسان باقی بماند.
قرآن کریم نیز به این موضوع اشاره کرده و می‌فرماید:
«اِنَّ الحَسَنـتِ یذهِبنَ السَّیـئٰتِ»؛ «حسنات و اعمال نیک، سیئات و گناهان را از بین می‌برد». [20]

5. آسانی حساب در قیامت:
یکی از اعمالی که حسابرسی در مواقف و جایگاه‌های متعدد قیامت را آسان می‌نماید و باعث می‌شود تا خداوند به حساب انسان سریع رسیدگی کند، صله رحم است.
امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
«إِنَّ صِلَهَ الرَّحِمِ وَالبِرِّ لَیهَوِّنانِ الحِسابَ و یعصِمانِ مِنَ الذُّنُوبِ، فَصِلُوا اَرحامَکم و بِرُّوا بِاِخوانِکم و لَو بِحُسنِ السَّلامِ و رَدِّ الجَوابِ»؛
«همانا صله رحم و نیکی، حساب را آسان و از گناهان نگهداری می‌کند. پس با ارحام خود پیوند داشته باشید و به برادرانتان نیکی کنید؛ اگر چه با یک سلام و جواب نیک باشد». [21]

6. درجات بالای بهشت:
یکی دیگر از آثار پیوند با خویشاوندان، ورود به بهشت و کسب درجات بالای آن است که جز با انجام این عمل به دست نمی‌آید.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) می‌فرماید:
«مَن ضَمِنَ لِی واحِدَهٌ ضَمِنتُ لَه اَربَعَهً یصِلُ رَحِمَهُ فَیحِبَّهُ اللّهُ تَعالی و یوَسَّعَ عَلَیهِ رِزقَهُ و یزیدَ فِی عُمرِهِ و یدخِلَهُ الجَنَّهَ الَّتی وَعَدَهُ»؛
«کسی که انجام یک عمل را برای من ضمانت نماید، من چهار چیز را برای او ضمانت می‌کنم: او صله رحم به جای آورد، من ضمانت می‌کنم که خداوند او را دوست داشته باشد، روزی‌اش فراخ گردد، عمرش افزایش یابد و به بهشتی که وعده داده شده داخل گردد». [22]

از آن حضرت روایت شده است که فرمود:
«إِنَّ فِی الجَنَّهِ دَرَجَهً لا یبلُغُها إلاّ اِمامٌ عادِلٌ اَو ذُو رَحمٍ وُصُولٌ»؛
«همانا در بهشت درجاتی است که بدان نرسد جز پیشوای دادگر یا کسی که صله رحم به جا می‌آورد». [23]

منابع

[1]. بحارالانوار، ج 65، ص 195؛ نهج السعاده، ج 1، ص 656.
[2]. الاختصاص، ص 241؛ بحارالانوار، ج 72، ص 115.
[3]. الموسوعه الفقهیه المیسّره، ج 2، ص 83؛ جامع المقاصد، ج 10، ص 57؛ بحارالانوار، ج 71، ص 109 ـ 110.
[4]. الکافی، ج 2، ص 151؛ وسائل الشیعه، ج 21، ص 535.
[5]. رعد 13 21 ـ 24.
[6]. محمد 47 / 22 و 23.
[7]. الکافی، ج 2، ص 151؛ تهذیب الاحکام، ج 9، ص 94.
[8] المحاسن، ج 1، ص 291؛ بحارالانوار، ج 69، ص 196.
[9]. مستدرک الوسائل، ج 15، ص 253؛ بحارالانوار، ج 74، ص 100.
[10]. مستدرک الوسایل، ج 15، ص 488.
[11]. همان، ص 215.
[12]. الکافی، ج 2، ص 157.
[13]. معانی الاخبار، ص 264؛ بحارالانوار، ج 71، ص 94 و 97.
[14]. وسائل الشیعه، ج 21، ص 537؛ تفسیر العیاشی، ج 2، ص 220.
[15]. وسائل الشیعه، ج 15، ص 245.
[16]. الکافی، ج 2، ص 151.
[17]. بحارالانوار، ج 74، ص 88.
[18]. الکافی، ج 2، ص 155.
[19]. همان، ج 2، ص 150.
[20]. هود 11 114.
[21]. الکافی، ج 2، ص 157.
[22]. بحارالانوار، ج 74، ص 92.
[23]. همان، ص 90 و 102.

برگرفته از کتاب”سیمای شیعه از نگاه اهل بیت” نوشته ی سید جعفر صادقی فدکی