تنها ذات مقدس خداوند متعال از همه چیز باخبر است و برای حضرت حق، غیب، معنی ندارد و در همه جا حاضر است و هیچ چیز از علم او پنهان و پوشیده نیست؛ اما غیر خداوند که وجودش محدود به زمان و مکان است، طبعاً نمی تواند از همه چیز باخبر باشد با این همه هیچ مانعی ندارد که خداوند قسمتی از علم غیب را که مصلحت می داند و برای تکمیل رهبری رهبران الهی، لازم است در اختیار آنها بگذارد از این روست که در قرآن مجید می فرماید: خداوند از تمامی امور پنهانی آگاه است و هیچ کس را از علم غیب خود آگاه نمی کند مگر رسولانی که مورد رضایت او هستند.[1] قرآن مجید از زبان هدهد نقل می نماید که خطاب به حضرت سلیمان می گوید: «خبر مهمی آورده ام که تو از آن باخبر نیستی؛ من از سرزمین سبا یک خبر قطعی برای تو آورده ام» این تعبیر درس بزرگی است برای همگان که ممکن است موجود کوچکی چون هدهد مطلبی را بداند که داناترین انسانهای عصر خویش از آن بی خبر باشند تا آدمی به علم و دانش خود مغرور نگردد، هر چند سلیمان باشد با علم وسیع نبوت.[2] مالک همه قدرتها و صاحب اختیار مستقل و بالذات در عالم هستی تنها ذات پاک خدا است و دیگران، حتی پیامبران و فرشتگان از او کسب قدرت می نمایند و مالکیت و قادریت آنها بالغیر است و آنچه خداوند بخواهد در اختیار دیگران می گذارد از این رو هیچ مانعی ندارد که به عنوان مثال آگاهی از وجود آب در اختیار حضرت سلیمان قرار نگرفته باشد و آن حضرت برای اطلاع از مکان آب دیگری استفاده نماید.[3] چنانکه در جریان «حضرت موسی و خضر» حضرت موسی به علومی آگاهی نداشت و باید پیش حضرت خضر تلمذ می نمود.
هم چنین گفته شده که هدهد در زیر زمین آب را همان گونه که انسان در داخل شیشه مشاهده می کند، می بیند.[4] پس علم انبیاء محدود و به اندازه ای است که خداوند منان در اختیار آنها گذاشته است. البته آنان در مسائل دینی، امور مذهبی و نیازمندی های جوامع بشری باید سرآمد افراد زمان خود باشند و نسبت به تمام سؤالات دینی پاسخ گو بوده و در هیچ مطلبی که به دین مربوط است، اظهار عجز ننمایند، ولی در مسائل غیبی لازم نیست به همه امور جزیی و غیبی واقف باشند. مثلاً اطلاع از اموری از قبیل این که کجا آب هست، لزومی ندارد و اگر در موردی لازم باشد خدای متعال در اختیار ایشان قرار می دهد.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، ج5، ص247 و 268، و ج7، ص44 و ج2،  ص152.
2. دائره المعارف ، فرید وجدی، بیروت، جلد 10، صفحه 470 و بعد… .

پی نوشت ها:
[1]. جن/ 26 و 27.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، ج25، ص152.
[3]. همان، ج15، ص243.
[4]. وجدی، فرید، دائره المعارف القرن العشرین، بیروت، ج10، ص 470.